De landbouwsector heeft sinds begin jaren negentig allerlei kostbare maatregelen genomen om de uitstoot van ammoniak te beperken, zoals het ondergronds aanbrengen van mest, het afdekken van mestsilo’s en het aanpassen van stalvloeren. Uit het rapport Ammoniak in Nederland blijkt nu dat al die maatregelen niet hebben geleid tot een aantoonbare afname van ammoniak in de lucht. Daadwerkelijke metingen van ammoniak in de lucht laten sinds 1993 namelijk geen duidelijke trends omhoog of omlaag zien (zie figuur).
Figuur. Verloop van de maandelijkse ammoniakconcentratie voor Wekerom (meetpaal S738, veel veehouderij) en De Zilk (meetpaal S444, weinig veehouderij). In blauw de veronderstelde afname van de landelijke ammoniakemissies
Men kan dus niet stellen dat het ammoniakbeleid wetenschappelijk goed onderbouwd is
Onzekerheid
De onderzoekers probeerden de landelijk gebruikte (berekende) emissiecijfers te reproduceren, maar de achterliggende data daarvan blijken niet meer beschikbaar. Met data van bemestingsproeven van de Wageningen University and Research Centre (WUR) die nog wél beschikbaar waren, laten de onderzoekers zien dat de onzekerheden in de gebruikte berekeningsmethode voor emissies aanzienlijk zijn. Deze onzekerheden zijn in de officiële stukken vrijwel niet gerapporteerd en emissiecijfers worden derhalve met een niet bestaande zekerheid naar buiten gebracht. Emissies zijn daardoor mogelijk minder afgenomen dan de berekeningen suggereren.
Verkeerd gemiddeld
Aan de andere kant blijkt wél dat de waardes van de concentraties structureel worden overschat. De ammoniakmetingen worden in Nederland namelijk op een onjuiste manier gemiddeld. Correctie daarvan leidt ertoe dat de ammoniakconcentraties in Nederland tientallen procenten lager liggen dan door de overheid wordt gerapporteerd.
Tekortkomingen
De Nederlandse overheid claimt de laatste jaren dat de wetenschappelijke onderbouwing van het ammoniakbeleid solide is. Maar het rapport constateert juist een opeenstapeling van rekenkundige, modelmatige, en argumentatieve tekortkomingen in de onderbouwing van het Nederlandse ammoniakbeleid. Men kan dus niet stellen dat het ammoniakbeleid wetenschappelijk goed onderbouwd is.
Jarno, ik weet niet of het zo stinkt. Ik weet wel dat we beleid harder willen onderbouwen dan mogelijk is en niet uitgaan van even gezond als robuust chemisch en infectieziektenverstand.
Heel eerlijk gezegd, vind ik Jos van de Sande verstandiger dingen zeggen dan Dick Heederik die maar niet helder kan worden en - zo las ik op twitter - nu in Wychen weer een beetje pro-boer argumenteerde.
Hoe dat ook allemaal zij, ik maakte mijn opinie op over het rapport van Briggs, Crok en Hanekamp: tijd voor een ammoniakbom.
Korte samenvatting: start een gerechtelijke procedure in Brabant en laat in de rechtszaal de juiste argumenten over de soundness van de science onder het beleid en wat daar aan regelingen uit is voortgevloeid maar plaatsvinden. Het is te laat voor nog verdere wetenschappelijke discussie. Het is nl. wel duidelijk waar het probleem zit: de wetenschappers en uitvoerders van de metingen die bij het model horen kunnen of willen sound reasoning niet verstaan. Welke van die twee het is, is eigenlijk oninteressant. Dat mag later een wetenschapssocioloog nog eens uitzoeken. Die persoon zal er een boeiend boek over kunnen schrijven.