Wel bezoek bij (bio)groentetelers, maar praten over koeien en mest terwijl het aantal melkkoeien in Zwitserland slechts 12/km² is, een fractie van het aantal/km² bij ons. 500.000 Melkkoeien verdeeld over 19.000 melkveebedrijven betekent 26 koeien/bedrijf en geen zeehaven waar (kracht)voer dicht bij huis wordt binnengebracht. Of veel veehouders zelf kaas maken of er ook nog groenteteelt op na houden zou best wel eens kunnen gezien het kleine aantal koeien per veehouder. Ons politiek gezelschap kijkt met andere ogen, 'waar blijft de mest', maar er is daar geen mestoverschot. Het ene kanton heeft een overschot dat wordt verdeelt over de kantons die een gebrek aan mest hebben. Alleen kippenmest wordt geëxporteerd. In Zwitserland gelden strenge regels van het ÖLN (Ökologischer Leistungsnachweis) voor het bemesten van weides. Er zijn veel natuurlijke Alpenweides die niet of nauwelijks bemest mogen worden.

De ‘V’ voor Voedselzekerheid, want wat is beangstigender dan een leeg bord?
Het gezelschap lijkt weinig of geen interesse te hebben voor groenteteelt alsof groente fruit en granen niet belangrijk zijn voor de voedselzekerheid. Mocht de nood aan de man komen, hebben wij dan alleen maar aardappelen, vlees en zuivel van een beperkte veestapel die gevoed wordt van eigen bodem?

#9, dank Wouter. Je hebt uiteraard gelijk. 'Et' hoort er niet bij en de a uiteraard ook niet. Je ziet dat ik parafraseer en verbaster vanuit het Frans ;-)*

Maar laten we het punt niet onder tafel laten verdwijnen: het is een meme die afleidt van de zaak. Het punt is nl. minderen, niet anders en het eigenlijk alles hetzelfde als nu. Daar moeten we een modus voor vinden omdat alleen high tech oplossingen zichzelf uiteindelijk ophangen.

* deed ooit nog examen in het vulgair Latijn - dat verbasterde taaltje dus dat leidde naar o.m. Italiaans, Frans, Spaanse en Roemeens - bij prof. Walstra in Utrecht.

Precies, Carolien, zo moeten we het bekijken.

Ik heb ook twijfels bij de Green Deal, maar het argument dat er dan meer hoger in Afrika komt vind ik niet zo sterk. Niet Europa moet Afrika voeden, maar Afrika moet zichzelf voeden. Dat vergt een sterke intensivering van de landbouw door een combinatie van beter bodembeheer en meer kunstmest. Het potentieel is enorm. Naarmate dat beter lukt zal Europa zelfs mínder voedsel naar Afrika hoeven te exporteren. En dat zou meer ruimte laten voor"groene" landbouw.

Overigens zou het ook helpen als de Afrikaanse bevolking minder snel groeit. Dat kan o.a. door meer schooljaren voor veel meer meisjes en jonge vrouwen.

Het Groningse onderzoek toont maar weer aan dat verduurzaming van het voedselsysteem op 'planeetniveau' moet worden benaderd, om waterbedeffecten te voorkómen. Nederland of Europa kunnen hun straatje schoonvegen, maar het is inderdaad een risico dat dit de planeet niet echt helpt.

Zie hier voor een verwijzing naar het onderzoek van de door mij zeer bewonderde Hannah van Zanten en haar team.

Dick #4, je Latijn is niet meer helemaal in orde.
Je schrijft "et ceteram", maar dat moet zijn: "ceterum censeo". Vertaald: overigens ben ik van mening.

Oorsprong: een eindeloos herhaalde uitspraak van de Romeinse senator Cato Maior: "Ceterum censeo Carthaginem esse delendam". Vertaald: overigens ben ik van mening dat Carthago vernietigd moet worden.

Marianne Thieme liet zich door hem inspireren en eindigde jarenlang elke toespraak in de Kamer met: "Voorts ben ik van mening dat er een einde moet komen aan de bio-industrie."

Carthago werd inderdaad vernietigd, de bio-industrie is aan het krimpen.

Of het klimaat door de Green Deal verder zal verslechteren weet ik zo net nog niet. Het zal wel onze welvaart om zeep helpen en ons leven radicaal veranderen. Dat komt allemaal door de CBAM certificaten voortkomend uit de Green Deal verordening 2023/959 die per 1 juli 2026 verplicht worden.

''De analyse toont echter wel aan dat de kosten van deze groene transitie grotendeels worden gedragen door landen buiten de EU als mensen wereldwijd en mensen in Europa in het bijzonder hun consumptie niet minderen.''

We moeten wel meer consumeren, want de economie moet groeien om de verzorgingsstaat in stand te kunnen houden, de groene hobbies financieren en al die straaljagers in de lucht te houden.

Jan, intensievere landbouw buiten de EU is zelfs een heel evident voorstel wat mij betreft. Zie ook dit gesprek hier met Peter van Bodegom. En zie hoe de FAO reageerde op hier uitgewerkte gedachten voor Afrika door Henk Breman en Wouter v.d. Weijden.

Verder: van progressieve zijde is (veel te) weinig kritiek te horen op de sociologische vooronderstellingen van de Green Deal. Mensen gaan zich anders gedragen en zich anders voeden. Zoiets kost veel tijd. Daarom zijn de kritieken vanuit de USDA en de Universiteit van Kiel wel degelijk terecht (en was het ook een beetje gek dat de eigen assessment van de EU zolang in een la bleef liggen).

De oude commissie sprong te gemakkelijk om met die kritiek door die als conservatief weg te zetten.

NB: hier de directe link naar Nature.

#4 Dank voor je antwoord Dick. Alleen hebben de auteurs het niet alleen over EAT-Lancet, maar ook over ‘enhancing crop yield outside the European Union’ en ‘phasing out all food-based biofuel’. Een mix van die drie oplossingen lijkt me niet heel gek, toch?

Daarnaast: Ik trek na het lezen van het artikel in Nature de conclusie dat er een schepje bovenop de Green Deal moet (dat vinden de Groningse onderzoekers althans). De (in jouw woorden) ‘radicale’ frase in jullie stuk, vind ik daar niet helemaal recht aan doen.

De reden dat ik erover begin, is het feit dat meerdere BBB-politici (Cor Pierik, Sander Smit en met name Jessika van Leeuwen) dit Foodlog-artikel aangrijpen als reden om de Green Deal te saboteren. En er zullen weinig mensen zijn die vanuit Foodlog doorklikken naar Nature...

Jan, het staat er eigenlijk een beetje radicaler: De analyse toont echter wel aan dat de kosten van deze groene transitie grotendeels worden gedragen door landen buiten de EU als mensen wereldwijd en mensen in Europa in het bijzonder hun consumptie niet minderen.

Promotie van Eat Lancet is een soort 'ceterum censeo ..' in wetenschappelijke literatuur. Het punt is minder, niet anders maar evenveel en liefst nog meer (denk aan EV's).

Maar je hebt gelijk: we lieten de referentie naar de modellen van Eat Lancet eruit (die zijn zo populair in de wet. literatuur omdat je er makkelijk sommetjes mee kunt maken en hun algoritmen breed geaccepteerd zijn).

Wat in dit artikel ontbreekt, is dat de Groningse onderzoekers ook schrijven wat de oplossing zou zijn.

In het abstract: ‘We then propose three options beyond the primary targets of the [Green Deal] with the aim to mitigate such spillover impacts. The assessment of these options reveals the critical role of reducing meat and dairy consumption.’

Iets verderop: ‘To reduce the spillover impacts of the EGD, we propose the following three mitigation strategies (Table 1), which are not (as of this writing) targeted in the EGD: M1, substantially enhancing crop yield outside the European Union; M2, phasing out all food-based biofuel within the European Union; and M3, adapting diets in the European Union to align with the EAT-Lancet recommendation.’

Als Europeanen over zouden gaan op het EAT-Lancet-dieet, zouden de negatieve effecten van de Green Deal buiten de EU volledig weggenomen kunnen worden. Dit artikel in Nature laat dus vooral de noodzaak van *aanvullend* beleid zien en is minder een kritiek op de Green Deal.

#1 Het plaatje bij dit Gespot-artikel, dat gepland was om pas later vandaag open te gaan, is inmiddels gecorrigeerd. Het was nog niet helemaal af, precies vanwege de reden die je noemt. Dank voor de opmerkzaamheid!

In het AI-gegenereerde plaatje staat 'You don't get us, we want a green deal that is feair'. Het plaatje lijkt wel jaren '30 vorige eeuw, qua stijl, maar het woordje feair bestaat niet, er lijkt fair en fear bedoeld? Voor zover AI iets kan 'bedoelen'. AI heeft zich verslikt.

In het artikel stond nog dit om de Green Deal wél te laten werken:
"And adopting the planetary health diet is relatively simple," says Hubacek. However, there is one more thing that needs to change, he stresses.

"The program is driven by techno-optimism, but our analysis underlines that there is no free lunch. I very much doubt that 'Green Growth' is possible, as everything you produce requires an input of resources. So we really need to consume less."

There is a strong sense of urgency now that global warming seems set to surpass the 1.5 degrees from the 1995 Paris Agreement, and many other planetary boundaries are also being overstepped.

Hubacek notes, "It is time to implement measures that work."