"It’s official", schrijft het Britse Inews, Engelsen eten het ongezondst van heel Europa. Daarom hebben ze een flink hoger risico op obesitas, hartaanvallen en beroertes. Dat zou de uitkomst zijn van een volksgezondheidsonderzoek in de Europese Unie onder leiding van de Braziliaan Carlos Monteiro.
Ultra-processed (sterk bewerkte) producten als chips, kipnuggets en kant-en-klare maaltijden van slechte kwaliteit maken inmiddels meer dan de helft van de maaltijden uit in een gemiddeld gezin. Ze bevatten weinig of geen ongeraffineerd voedsel.
De Britse consumptie van zulke voedingsmiddelen is vijf keer zo hoog als in Portugal en bijna vier keer zo groot als in Frankrijk, Griekenland en Italië. Dat zeggen de onderzoekers op basis van een studie in 19 Europese landen. Duitsland en Ierland volgen de Britten op de voet. In die landen bestaat het gemiddelde gezinsmenu voor 46% uit sterk bewerkt voedsel. Het team van Monteiro beveelt aan het aanbod van sterk bewerkt voedsel flink terug te brengen en veel duurder te maken.
Ultra-processed (sterk bewerkte) producten als chips, kipnuggets en kant-en-klare maaltijden van slechte kwaliteit maken inmiddels meer dan de helft van de maaltijden uit in een gemiddeld gezin. Ze bevatten weinig of geen ongeraffineerd voedsel.
De Britse consumptie van zulke voedingsmiddelen is vijf keer zo hoog als in Portugal en bijna vier keer zo groot als in Frankrijk, Griekenland en Italië. Dat zeggen de onderzoekers op basis van een studie in 19 Europese landen. Duitsland en Ierland volgen de Britten op de voet. In die landen bestaat het gemiddelde gezinsmenu voor 46% uit sterk bewerkt voedsel. Het team van Monteiro beveelt aan het aanbod van sterk bewerkt voedsel flink terug te brengen en veel duurder te maken.
Vertroebeling.
Laat ik nou denken dat sterfte aan hart en vaatziekten zich pas na vele jaren verkeerd voedsel openbaart? Vgl. iemand die pas op z'n 80ste begint met roken maakt immers ook maar weinig kans op longkanker.
De jonge Brit krijgt bovendien veel minder transvetten en meer plantaardige vetten binnen dan wat de oudere hebben gekregen. Zij die nu meetellen in de CVD karakteristieken, behoren wellicht niet tot de jongsten, hebben minder ultra-processed voedsel tot zich genomen en zijn wellicht trouw gebleven aan hun eigen eetgewoonte, kopen anders in en koken nog zelf.
Het is natuurlijk enigszins kortzichtig om alleen dood of niet dood als uitkomst te zien. Er is ook nog zoiets als kwaliteit van leven en de mate van gezondheid waarmee men oud wordt. En de kosten van de gezondheidszorg om die dood of niet dood vraag aan de levende kant te houden.
Hoe ingewikkeld kan het zijn om onbewerkt basisvoedsel op 0-BTW te zetten en sterk bewerkt voedsel in de hoogste BTW?
En meer over gezonde voeding in de opvoeding en op school, beginnend in he basisonderwijs. Moestuinieren en kooklessen op school. Schoolmaaltijden die mede door de leerlingen worden klaargemaakt, waar mogelijk met zelfgeteeld voedsel (in plaats van die afgrijselijke commerciële schoolontbijten en ''feestmaaltijden'').
O, en niet te vergeten een terugkeer van fatsoenlijk bewegingsonderwijs.
Dit is vooral een prachtig voorbeeld van de lezing die Martijn Katan gisteren hield voor de Nederlandse Academie voor Voedingswetenschappen.
Vooronderstel een relatie, dan kun je bewijzen dat die werkt als de cijfers in je voordeel uitvallen. En dat is natuurlijk onzin. Katan houdt het daarom liever simpel: dikke mensen zijn domweg een politiek vraagstuk en daar moet je verder niet moeilijk over doen. En daar heeft'ie natuurlijk helemaal gelijk in.
Tegelijkertijd blijven beleidsmakers maar vragen om 'wetenschap' om politiek iets te kunnen doen. Daar is ook een simpel antwoord op: die snappen het gewoon niet. Maar ja, ze blijven wel vragen en het aantal dikbuikzieken groeit.
Een mooi voorbeeld, Jaap Seidell, van hoeveel verwarring de combinatie van scherpslijpers en heel gemiddelde maar toch hoogopgeleide mensen op zware functies kunnen veroorzaken. Daar was nou philosophy of nutrition voor.
Ik begreep dat Martijn gisteren vroeg of ik in de zaal zat. Nee, want Foodlog was er al met twee vrouwen, waarvan Hasna Chelhi het hierboven gelinkte verslag schreef. Maar het is wel goed om de discussie over wat de vragen zijn waarop we antwoorden nodig hebben zijn veel beter te gaan voeren dan gisteren bij de NAV weer eens gebeurde.
Dat er telkens weer mensen in de 'ecological fallacy trap' vallen lijkt me niet echt een goed argument om dat dan maar te blijven doen. Om bij elke ecologische inconsistentie er maar weer een 'paradox' van te maken is ook een zwaktebod. Een hogere inname van ultra-processed food is ook in het VK geassocieerd met meer type 2 diabetes, hypertensie en hart- en vaatziekten en een gezondere leefstijl helpt ook in de VK bij obesitas en type 2 diabetes. De sterftecijfers aan hart- en vaatziekten worden door tal van factoren bepaald (waaronder medicatie, gezondheidszorg, competitie met andere doodsoorzaken enz enz). Zo is de sterfte aan hart- en vaatziekten in Nederland de afgelopen decennia met meer dan 50% gedaald maar dat komt vooral door betere behandeling bij een hartinfarct en toename in medicatie voor en na het hartinfarct (zie proefschrift Carlo koopman 2015) en die sterfte is deels vervangen door chronisch hart- en vaatlijden (zoals hartfalen). Koppel deze sterftecijfers aan de Nederlandse trends in voeding en je hebt een 'Dutch paradox'.
#2. Het artikel legt de verbinding tussen slechte voeding enerzijds en hartaanvallen, beroertes en diabetes anderzijds en de cijfers laten dat dus gewoon niet zien. En waarom zou je sterfte statistieken niet mogen relateren aan voedingsgewoonten? In de lawines van epidemiologische voedingsstudies die ons dag en dagelijks overspoelen, gebeurt niet anders.
Wat betreft "the cancer gets them first": je zult toch ergens aan moeten sterven, de levensverwachting in het VK verschilt nauwelijks van die in Nederland. Los van dat alles is de zeer lage prevalentie van DMT2 in combinatie met de hoogste obesitas van Europa, op zijn minst opmerkelijk. Naast de Franse paradox, nu ook een Engelse paradox?