'Natuurlijke geur- of smaakstoffen' zijn beter, denk jij waarschijnlijk ook. Wat voor stofjes zijn dat en waarom zitten ze in ons voedsel? NPR zocht het uit.
Veel mensen denken dat natuurlijk vanzelfsprekend gezond is, ook al is de giftigheid van slangen, paddenstoelen en sommige bessen algemeen bekend. Die verwachting van gezondheid is dan ook de reden dat fabrikanten graag 'natuurlijke kleurstoffen' in hun voedsel stoppen. Dat 'natuurlijk' is een nogal breed begrip. De Amerikaanse Food and Drug Administration definieert het als “oliën, harsen en andere extracten, verkregen van natuurlijke bronnen als planten, vlees en vis.” Het zijn als het ware volledig verwerkte en ingedikte extracten van onderdelen van iets dat ooit een vers product was. Dergelijke extracten voegen smaak toe, geen voedingswaarde.
Een voorbeeld is een ingedikte bouillon van garnalenschillen. Levensmiddelentechnologen isoleren er precies de smaakjes uit die ze nodig hebben om een product een 'natuurlijke' smaak te geven. Die elementen worden vervolgens gebruikt en slim samengesteld om bijvoorbeeld een surimi-staafje de gewenste krabsmaak te geven. Net zoiets geldt voor sinaasappelsmaak die aangevuld wordt met andere smaakstoffen die geëxtraheerd zijn uit een ander natuurlijk product. Zo kan een snoepje of drankje met natuurlijke sinaasappel-smaakstof ook elementen van gras en berk bevatten.
Alle experts die NPR sprak zien geen wezenlijk verschil tussen zulke natuurlijke toevoegingen en hun synthetisch vervaardigde tegenhangers. Het natuurlijke product wordt uit elkaar gehaald tot een 'natuurlijke kleur of smaakstof' op nogal vergevorderd elementair niveau. Het chemische product vliegt het proces als het ware van de andere kant aan en wordt geconstrueerd tot een nagenoeg identiek product. Omdat ze niet wezenlijk van elkaar verschillen op chemisch niveau vinden de experts beide producttypen even gezond. Het publiek denkt daar heel anders over, terwijl Harvard al eens had laten zien dat er op scheikundig niveau amper verschil is.
Dit artikel afdrukken
Een voorbeeld is een ingedikte bouillon van garnalenschillen. Levensmiddelentechnologen isoleren er precies de smaakjes uit die ze nodig hebben om een product een 'natuurlijke' smaak te geven. Die elementen worden vervolgens gebruikt en slim samengesteld om bijvoorbeeld een surimi-staafje de gewenste krabsmaak te geven. Net zoiets geldt voor sinaasappelsmaak die aangevuld wordt met andere smaakstoffen die geëxtraheerd zijn uit een ander natuurlijk product. Zo kan een snoepje of drankje met natuurlijke sinaasappel-smaakstof ook elementen van gras en berk bevatten.
Alle experts die NPR sprak zien geen wezenlijk verschil tussen zulke natuurlijke toevoegingen en hun synthetisch vervaardigde tegenhangers. Het natuurlijke product wordt uit elkaar gehaald tot een 'natuurlijke kleur of smaakstof' op nogal vergevorderd elementair niveau. Het chemische product vliegt het proces als het ware van de andere kant aan en wordt geconstrueerd tot een nagenoeg identiek product. Omdat ze niet wezenlijk van elkaar verschillen op chemisch niveau vinden de experts beide producttypen even gezond. Het publiek denkt daar heel anders over, terwijl Harvard al eens had laten zien dat er op scheikundig niveau amper verschil is.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 2 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 2 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Het is natuurlijk ook weer niet zwart-wit. Als je zelf een gerecht met veel verse (of gedroogde) kruiden een flink aantal uur laat trekken, ben je ook aan het extraheren. Idem als je een takje tijm of rozemarijn een flinke tijd in een fles olijfolie laat staan.
Maar dat is allemaal nogal 'mild' vergeleken met de industriële variant waar het hier over gaat. Geëxtraheerde smaak- en geurstoffen bereiken concentraties en worden bewerkt op een niveau dat je rustig 'sterk bewerkt' mag noemen.
Dat is echter niet het belangrijkste argument. Een betere vraag is m.i. of je er verstandig aan doet om veel voedingsmiddelen te consumeren die dergelijke trucs nodig hebben om smakelijk te worden, ongeacht of de smaakstoffen nou 'natuurlijk' zijn of synthetisch. De kwalificatie 'natuurlijk' is daarbij in feite betekenisloos, want zonder deze redelijk extreme kunstgrepen zijn dergelijke voedingsmiddelen waarschijnlijk behoorlijk onaantrekkelijk. Ik heb hier al eens betoogd dat daarmee dit soort smaakstoffen onze eigen zintuigen en oordeelsvermogen, waarmee we onderscheid maken tussen eetbaar en beter-van-niet, om de tuin leiden. Je zou kunnen stellen dat daarmee onze fysiologie verstoord wordt, wat waarschijnlijk niet zo gezond is.
Wanneer pure thee, bereid met regulier leidingwater, waar restanten van allerhande stoffen in zitten, nergens naar smaakt en zelfs slootwater genoemd wordt; wat doe je dan?
Dán voeg je er een 'smaakje' aan toe. Geniaal of verdoezelend...!?
Karel Thieme, Zuiver Water-ambassadeur - Theeproever
#1 Dennis: Precies, dat is waar ik ook altijd over val, natuurlijk of niet, zolang er ergens een smaak- of geurstof aan toegevoegd moet worden zal er vast iets mis zijn met het product. Als ik thuis een stamppotje boerenkool maakt gooi ik er zelf alleen maar een beetje Herbamare over anders smaakt het flauw naar mijn zin, maar zelfs zonder proef ik echt stamppot boerenkool. Waarom moeten er in de fabrieksmatig geproduceerde prut dan allerlei toevoegingen naast zout in zitten, wat doen ze er dan mee dat het niet meer naar stamppot boerenkool smaakt ga je je afvragen.
En Karel, een smaakje toevoegen aan thee kan ook dmv echte stukjes gedroogd fruit, zoals ik de biologische varianten koop, daar hoeven geen stoffen aan toegevoegd worden. Ik zet zelfs thee van alleen maar stukjes gedroogd fruit en bloemblaadjes die ik als biologische mix koop. SInds ik dat doe al zo'n 6-7 jaar hoef ik echt geen neppe pickwick ofzo meer.
"Die elementen worden vervolgens gebruikt en slim samengesteld om bijvoorbeeld een surimi-staafje de gewenste krabsmaak te geven".
Daar staat het. De gewenste smaak. Het blijft wens om met een substituut marktaandeel te nemen. Steeds meer ook nog onder een verwijzing dat het substituut meer diervriendelijk, ecologisch verantwoord en duurzamer is.. Hypocrisie in optima forma.
Of, wat ik vrees, is het de 'nieuwe' armoede, die financieel-logistiek echte smaken niet meer mogelijk maakt, behalve voor de beter gesitueerden ?
Gelukkig zijn experts niet normgevend.
Ze bedelen om een beetje ontzag voor het pimpen van smaken. Zoals het op kleur en smaak brengen van tomatensaus met rood bietensap door Unilever, die de daarnaast ook nog eens onze regering chanteert onder mom van verlies van arbeidsplaatsen om aandeelhouders de zakken te vullen. Over een top smaak-pimper gesproken...
Ik durf best te stellen, dat het erg slecht gaat met smaak-evolutie.
Die holt achteruit. Zelfs talloze groenten en vruchten dragen al lang niet meer hun oorspronkelijk smaak. Inderdaad, daarvoor moet je al iets langer op de planeet staan.
En artificial flavours hebben zelfs ten opzichte van de oorspronkelijke smaken een absoluut destructief effect. Ieder kind, niet één uitgezonderd, zal de smaak van originele aardbeien 'minder' aardbei-erig vinden, dan van een aardbei-snoepje, aardbeienvla, aardbeienjam en aardbeienijs, etc...
En het bovenstaande voorbeeld van surimi (met verdorie weer dat afgrijselijke woordje 'slim'..) is wel een heel erg 'dom' voorbeeld.
Zeker in het licht, dat niet 1% van de Nederlandse bevolking ooit een een echt 'levend'-verse krab inclusief schaal met inhoud (!) en alle poten op het bord ooit 'geproefd' heeft.
Zoals René Magritte eerder opmerkte : "Ceci n'est pas surimi "
Wat klopt...
Hans #4 'Zelfs talloze groenten en vruchten dragen al lang niet meer hun oorspronkelijk smaak.' Dochter van vier levert het bewijs voor deze stelling, ze vond spruitjes eigenlijk best lekker. Dat lijkt me niet normaal. Gruwelende smoeltjes wil ik zien!