3 min
De emoties in het debat in de Tweede Kamer over de landbouwbegroting van minister Femke Wiersma gisteren, 16 oktober, liepen hoog op. Inhoudelijk maakten de partijen binnen de coalitie elkaar zwart. Scherpe woorden en spanningen tussen partijen bepaalden de sfeer van een surrealistisch toneelstuk.
Minister van Landbouw Femke Wiersma (BBB) moet haar boerenbeleid verdedigen tegen haar coalitiegenoten VVD en NSC, die haar openlijk aanvallen. Het debat van gisteravond werd een uitwisseling vol onderlinge irritatie, botsende standpunten, en een blijvende verbazing over de posities waarin de partijen onderling zijn beland. Het mestbeleid van boerenminister Wiersma werd aangenomen met massale steun van de linkse oppositie, en BBB stemde mee. Met steun van de VVD is het CDA inmiddels weer de warmste verdediger van het boerenbelang, terwijl BBB nou juist was ontstaan omdat het CDA en de VVD met 'linkse ideeën' hadden meegewerkt.
Titanic
Harm Holman, van BBB's coalitiegenoot NSC, vergeleek de politieke keuzes van de BBB vanuit het ministerie en in de Tweede Kamer met het orkest van de Titanic: “Het schip zinkt en jullie spelen gewoon door,” sneerde hij richting partijleider Caroline van der Plas, minister Wiersma, en staatssecretaris Jean Rummenie. Een niet mis te verstane metafoor, die bij Van der Plas niet in goede aarde viel. Zij herinnerde Holman eraan dat zijn partij in het verleden fel tegen het ruime stikstoffonds van €25 miljard was omdat het beschikbaar werd gesteld vanuit verkeerde beleidsaannames. Uiteindelijk werd het door BBB én NSC sterk uitgekleed in de demissionaire periode van Rutte IV.
Kamerlid Thom van Campen van de VVD eiste dat Wiersma eindelijk eens concrete plannen presenteert en is bereid daar geld voor beschikbaar te maken. Hij voelde geen enkele sympathie voor het argument dat het doorhalen van het stikstoffonds boeren juist zou hebben geholpen. Geld helpt om tot daden te komen, leek hij te vinden. Daar wil hij een plan voor zien dat er nog altijd niet is van de partij die het allemaal wel zou regelen voor de boeren van Nederland. Van Campen liet de minister en haar partij bungelen met de woorden: “We hoeven het haar niet te makkelijk te maken.”
Van der Plas keek weg
Na een opbouw van stekeligheden culmineerde het bijna zes uur durende debat, dat niet veel meer was dan een wedstrijdje de-pot-verwijt-de-ketel, al na 1 uur en 33 minuten in zijn hoogtepunt (zie de video hieronder): de tranen en stokkende woorden van Eline Vedder van het CDA. De Drentse boerin zag haar wereld instorten. Ze gaf toe dat haar eigen partij in het verleden steken heeft laten vallen en deed dat zonder gêne. Ze deelde haar zorgen over haar eigen boerderij, waarvan de koeien wellicht komend jaar naar de slacht moeten als gevolg van het al jaren en nu ook onder BBB falende mestbeleid. Maar ze riep op tot het maken van echte keuzes, hoe pijnlijk die ook zijn. Caroline van der Plas keek weg en ging in haar stukken rommelen. Volt-kamerlid Koekoek sprak haar waardering uit voor de emotie en eerlijkheid van Vedder, die de reactie met een dankbaar knikje in ontvangst nam. Kort daarna schorste de Kamervoorzitter om "even de handen te wassen" en werd het stil.
Het contrast tussen de intense emoties van Vedder en de afstandelijke houding van de BBB-vertegenwoordigers was schrijnend. Collega-Kamerleden spraken volgens de Telegraaf achteraf van een “kille atmosfeer” vanuit de minister, terwijl Vedder juist de boeren met verve verdedigde.
De Haagse politiek laat het beeld zien van een surrealistisch theater. Boerenpartij BBB verkoopt groen beleid en zegt dat het nu eenmaal niet anders kan vanwege Europese afspraken en verplichtingen. Nog maar kort geleden zou de BBB in Brussel op tafel gaan slaan om in Nederland alle mest- en stikstofproblemen op te lossen. Met steun van GroenLinks en de Partij van de Arbeid drukt de partij nu linksig beleid door de Kamer. Het CDA en de VVD, die tot voor kort boeren linksom de nek omdraaiden, zijn opeens weer de boerenpartijen. En als Vedder dat pijnlijk duidelijk maakt, doet Van der Plas alsof ze dringend iets in haar stukken moet nalezen, terwijl ze normaal gesproken direct haar woordje klaar heeft.
Nederland maakt op het gebied van landbouw alweer een Umwertung aller Werte mee, terwijl toch alles precies hetzelfde blijft: aan Brusselse afspraken kun je niet tornen. Je moet ermee omgaan en bepalen hoe je dat doet. Nederland schuift dat proces al ruim 25 jaar voor zich uit. In essentie moet de politiek zich de vraag stellen hoeveel milieugebruiksruimte ze wil toestaan aan welke sectoren. Dat is een vraag die de landbouw overstijgt en daarom ook vandaag niet zal worden opgelost, laat staan gesteld. Toch is er winst te zien: de Kamer realiseert zich steeds meer dat de huidige manier van problemen oplossen niet meer werkt en bovendien dat de oplossingen niet uit de coalitie komen. Het debat van gisteren liet zien dat op het gebied van landbouw de Kamer regeert. Dat is nieuw.
Vandaag antwoordt (deel 1) de minister op vragen van de Kamerleden (2e deel). Ik verwacht niet dat het beeld erg zal veranderen.
Dit artikel afdrukken
Titanic
Harm Holman, van BBB's coalitiegenoot NSC, vergeleek de politieke keuzes van de BBB vanuit het ministerie en in de Tweede Kamer met het orkest van de Titanic: “Het schip zinkt en jullie spelen gewoon door,” sneerde hij richting partijleider Caroline van der Plas, minister Wiersma, en staatssecretaris Jean Rummenie. Een niet mis te verstane metafoor, die bij Van der Plas niet in goede aarde viel. Zij herinnerde Holman eraan dat zijn partij in het verleden fel tegen het ruime stikstoffonds van €25 miljard was omdat het beschikbaar werd gesteld vanuit verkeerde beleidsaannames. Uiteindelijk werd het door BBB én NSC sterk uitgekleed in de demissionaire periode van Rutte IV.
In essentie moet de politiek zich de vraag stellen hoeveel milieugebruiksruimte ze wil toestaan aan welke sectoren. Dat is een vraag die de landbouw overstijgt en daarom ook vandaag niet opgelost, laat staan gesteld zal wordenNiet makkelijk maken
Kamerlid Thom van Campen van de VVD eiste dat Wiersma eindelijk eens concrete plannen presenteert en is bereid daar geld voor beschikbaar te maken. Hij voelde geen enkele sympathie voor het argument dat het doorhalen van het stikstoffonds boeren juist zou hebben geholpen. Geld helpt om tot daden te komen, leek hij te vinden. Daar wil hij een plan voor zien dat er nog altijd niet is van de partij die het allemaal wel zou regelen voor de boeren van Nederland. Van Campen liet de minister en haar partij bungelen met de woorden: “We hoeven het haar niet te makkelijk te maken.”
Van der Plas keek weg
Na een opbouw van stekeligheden culmineerde het bijna zes uur durende debat, dat niet veel meer was dan een wedstrijdje de-pot-verwijt-de-ketel, al na 1 uur en 33 minuten in zijn hoogtepunt (zie de video hieronder): de tranen en stokkende woorden van Eline Vedder van het CDA. De Drentse boerin zag haar wereld instorten. Ze gaf toe dat haar eigen partij in het verleden steken heeft laten vallen en deed dat zonder gêne. Ze deelde haar zorgen over haar eigen boerderij, waarvan de koeien wellicht komend jaar naar de slacht moeten als gevolg van het al jaren en nu ook onder BBB falende mestbeleid. Maar ze riep op tot het maken van echte keuzes, hoe pijnlijk die ook zijn. Caroline van der Plas keek weg en ging in haar stukken rommelen. Volt-kamerlid Koekoek sprak haar waardering uit voor de emotie en eerlijkheid van Vedder, die de reactie met een dankbaar knikje in ontvangst nam. Kort daarna schorste de Kamervoorzitter om "even de handen te wassen" en werd het stil.
Het contrast tussen de intense emoties van Vedder en de afstandelijke houding van de BBB-vertegenwoordigers was schrijnend. Collega-Kamerleden spraken volgens de Telegraaf achteraf van een “kille atmosfeer” vanuit de minister, terwijl Vedder juist de boeren met verve verdedigde.
De Kamer regeert. Dat is nieuwUmwertung terwijl alles hetzelfde blijft
De Haagse politiek laat het beeld zien van een surrealistisch theater. Boerenpartij BBB verkoopt groen beleid en zegt dat het nu eenmaal niet anders kan vanwege Europese afspraken en verplichtingen. Nog maar kort geleden zou de BBB in Brussel op tafel gaan slaan om in Nederland alle mest- en stikstofproblemen op te lossen. Met steun van GroenLinks en de Partij van de Arbeid drukt de partij nu linksig beleid door de Kamer. Het CDA en de VVD, die tot voor kort boeren linksom de nek omdraaiden, zijn opeens weer de boerenpartijen. En als Vedder dat pijnlijk duidelijk maakt, doet Van der Plas alsof ze dringend iets in haar stukken moet nalezen, terwijl ze normaal gesproken direct haar woordje klaar heeft.
Nederland maakt op het gebied van landbouw alweer een Umwertung aller Werte mee, terwijl toch alles precies hetzelfde blijft: aan Brusselse afspraken kun je niet tornen. Je moet ermee omgaan en bepalen hoe je dat doet. Nederland schuift dat proces al ruim 25 jaar voor zich uit. In essentie moet de politiek zich de vraag stellen hoeveel milieugebruiksruimte ze wil toestaan aan welke sectoren. Dat is een vraag die de landbouw overstijgt en daarom ook vandaag niet zal worden opgelost, laat staan gesteld. Toch is er winst te zien: de Kamer realiseert zich steeds meer dat de huidige manier van problemen oplossen niet meer werkt en bovendien dat de oplossingen niet uit de coalitie komen. Het debat van gisteren liet zien dat op het gebied van landbouw de Kamer regeert. Dat is nieuw.
Vandaag antwoordt (deel 1) de minister op vragen van de Kamerleden (2e deel). Ik verwacht niet dat het beeld erg zal veranderen.
Het debat van de Kamer van 26 oktober is hieronder na te luisteren:
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 31 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 31 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Het vuurwerk van gisteren bleef vandaag uit. De coalitie hield zichzelf en de minister heel. Wel veel vragen en weinig antwoorden van de minister. En angst voor processen vanwege mogelijke sterke cases van groene NGO's.
In de pers erover: NPLG toch niet helemaal het raam uit en de stikstofplannen van Rutte IV ook niet. En de minister denkt dat ze toch een derogatie kan lostrekken in Brussel (hoewel ze er nog niets ze geweest omdat de nieuwe Eurocommissaris nog officieel geïnstalleerd moet worden) maar de Kamer is daar niet gerust op.
Aleid, ik denk dat jij denkt dat ik het NPLG een goed instrument vind en al die miljarden zinvol. Nee, dus. Als je de tekst hierboven nu nog eens leest, krijgt hij een andere betekenis.
Wat ik wel zie is dat BBB geen oplossingen heeft omdat de partij het perspectief niet weet te verleggen naar de vraag waar het om allemaal omdraait en die niemand stelt. Ik noem m in de tekst hierboven. De discussie wordt gevoerd in de afgeleiden en niet vanuit de Grote Olifant in de Kamer. Wel denk ik dat er Kamerleden zijn die - misschien zelfs onbewust - het kleed er langzaam aftrekken.
Grappig eigenlijk hoe verschillend je naar een debat kunt kijken. Ik zag een VVD'er die zijn eigen voormalig minister (vd Wal) weg houdt van het feit dat NPLG een veel te duur vehicle werd zonder gegarandeerd doelbereik en zonder rekening te houden met het effect op voedselproductie en voedselsoevereiniteit. NPLG zou met de gezamenlijke wensen van provincies meer dan 50 miljard hebben gekost. Nieuwe natuur maar onduidelijk wie het zou beheren, 2 miljard voor procesbegeleiding en adviseurs etc. En verder was eerste termijn van het debat vooral een wedstrijdje tussen Kamerleden wie het het beste voorheeft met de boeren.
En dat Van der Plas aanslaat op opmerking van Vedder dat ze niet gewend is zo veel te praten maar om te werken is toch ook niet zo verwonderlijk.
Ik denk dat we met zijn allen veel sneller vooruit zouden komen als iedereen zou proberen constructief mee te denken en input te leveren i.p.v. elkaar steeds zwart te maken. Geldt trouwens ook breed voor de pers.
Uit antwoorden van de minister vandaag blijkt overigens dat zij voor stikstofdebat van 4 dec met haar plannen komt. Terugkijken van dag 2 van het debat is ook zeer de moeite waard.