In een intellectueel getinte column duidt oud-WUR voorzitter Louise Fresco het verval van de psyche van de eigentijdse westerling. Compulsief koop- en consumptiegedrag lijkt te verklaren via de roman La Noia van Alberto Moravia.
Het boek beschrijft de existentiële leegte van de hoofdpersoon Dino die van gegoede komaf is en een hoge sociale positie vanuit zijn geboorte heeft meegekregen. Ondanks diverse pogingen – van schilder worden tot een relatie aangaan – vindt hij geen vervulling en overweegt hij uiteindelijk zelfmoord.
Fresco ziet een parallel met de moderne samenleving. Waar Dino’s leegte nog puur persoonlijk was, wordt de huidige leegte gevuld met 24/7 virtuele afleiding en voortdurende consumptie. Deze schijnbare vulling, die Neil Postman al als amusing ourselves to death bestempelde, leidt tot een oppervlakkige emotionele verzadiging zonder echte bevrediging. De consumptiemaatschappij reduceert mensen tot uitgeputte consumenten, in een constante zoektocht naar de perfecte ervaring, bevestiging en korte momenten van geluk.
Hoewel er hoopvolle voorbeelden zijn van activisme en betrokkenheid, waarschuwt Fresco dat ook dit snel kan ontaarden in fanatisme en uiteindelijk in onverschilligheid. Emotionele pieken vervangen complexe gedachten, en slogans nemen de plaats in van luisterend begrip.
Een verveelde samenleving, gevuld met schijnvervulling en 24/7 digitale afleiding, leidt onvermijdelijk tot polarisatie. Verveling is de luxe van de zorgelozen, maar deze luxe dreigt onze samenleving te verscheuren. Fresco roept op tot meer diepgang en werkelijk engagement, voorbij de vluchtige bevredigingen van de consumptiecultuur.
Existentiële leegte als verklaring voor eigentijds gedrag is een gewaagde analyse. Het thema staat niet alleen centraal in het werk van Moravia maar ook in dat de Franse auteur André Gide. Sommige cultuurcritici brachten het in verband met de jongeren uit intellectuele kringen en de gegoede middenklasse die lid werden van de Rote Armee Fraktion in Duitsland en de Brigate Rosse in Italië in de vroege jaren '70 van de vorige eeuw. De analyse betekent dat de RAF en Brigate Rosse, die niet meer bestaan, zich hebben opgelost in nieuwe vormen van pogingen tot zingeving.
Fresco ziet een parallel met de moderne samenleving. Waar Dino’s leegte nog puur persoonlijk was, wordt de huidige leegte gevuld met 24/7 virtuele afleiding en voortdurende consumptie. Deze schijnbare vulling, die Neil Postman al als amusing ourselves to death bestempelde, leidt tot een oppervlakkige emotionele verzadiging zonder echte bevrediging. De consumptiemaatschappij reduceert mensen tot uitgeputte consumenten, in een constante zoektocht naar de perfecte ervaring, bevestiging en korte momenten van geluk.
Hoewel er hoopvolle voorbeelden zijn van activisme en betrokkenheid, waarschuwt Fresco dat ook dit snel kan ontaarden in fanatisme en uiteindelijk in onverschilligheid. Emotionele pieken vervangen complexe gedachten, en slogans nemen de plaats in van luisterend begrip.
Een verveelde samenleving, gevuld met schijnvervulling en 24/7 digitale afleiding, leidt onvermijdelijk tot polarisatie. Verveling is de luxe van de zorgelozen, maar deze luxe dreigt onze samenleving te verscheuren. Fresco roept op tot meer diepgang en werkelijk engagement, voorbij de vluchtige bevredigingen van de consumptiecultuur.
Existentiële leegte als verklaring voor eigentijds gedrag is een gewaagde analyse. Het thema staat niet alleen centraal in het werk van Moravia maar ook in dat de Franse auteur André Gide. Sommige cultuurcritici brachten het in verband met de jongeren uit intellectuele kringen en de gegoede middenklasse die lid werden van de Rote Armee Fraktion in Duitsland en de Brigate Rosse in Italië in de vroege jaren '70 van de vorige eeuw. De analyse betekent dat de RAF en Brigate Rosse, die niet meer bestaan, zich hebben opgelost in nieuwe vormen van pogingen tot zingeving.