De wereld staat op de drempel van voedseloorlogen, zegt grote handelaar

"We hebben al vele oorlogen gevoerd over olie. We zullen nog grotere oorlogen voeren over voedsel en water." Dat zegt Sunny Verghese, CEO van Olam Agri, onderdeel van een van de grote handelsorganisaties in landbouwcommidities in de wereld. Het bedrijf heeft zijn roots in Nigeria voor de handel op India, maar heeft zijn hoofdkantoor in Singapore. Het behoort tot de groep bedrijven zoals ADM, Bunge, Cargill en Dreyfuss die de voedselprijzeninflatie, die ontstond door de oorlog in Oekraïne, zou hebben veroorzaakt.

De Financial Times keek naar de online toegankelijke Redburn Atlantic en Rothschild & Co. conferentie over consumentenmarkten waar Verghese op 20 juni zijn waarschuwende woorden sprak. Volgens de hoogste baas van Olam zijn niet de grote handelsbedrijven de oorzaak van de inflatie, maar de handelsbarrières die regeringen hebben ingesteld om hun binnenlandse voedselvoorraden op peil te houden.

Strategische voorraden en protectionisme
De grote grondstoffenhandelaren boekten in 2022 recordwinsten als gevolg van de slag om Oekraïne; de prijs van menige van hun voorraden ging binnen enkele weken over de kop.
Volgens Verghese klopt het beeld dat zij misbruik hebben gemaakt van de situatie niet en is de voedselprijsinflatie vooral het gevolg van overheidsingrijpen.

Hij ziet overal niet-tarifaire handelsbarrières in 2022 in reactie op de oorlog. En dat heeft volgens hem "een overdreven vraag-aanbod onevenwicht gecreëerd". Hij telde 1.266 protectionistische maatregelen verdeeld over 154 landen om zijn betoog te onderstrepen en had er duidelijk moeite in gestoken om zijn denklijn te ondersteunen met bewijs.

Omdat de rijkere landen er volgens Verghese voor hebben gekozen om extra voorraden strategische goederen en grondstoffen op te bouwen, ontstond een overspannen vraag en hoge prijzen. Niet de handel, maar de landen die hun export beperkten of extra voorraden aanlegden, zouden die situatie hebben gecreëerd.

De trend naar bescherming van de eigen markt neemt volgens Verghese eerder toe dan af. Dat wordt mede veroorzaakt door klimaatverandering en houdt de druk op de prijzen

Dat deden ook India en China, samen goed voor 2,8 miljard inwoners. India beperkte de export van rijst, suiker en tarwe in een poging om de stijgende binnenlandse prijzen te temperen in aanloop naar de parlementsverkiezingen van dit voorjaar. Dat gebeurde in reactie op de angst voor tekorten in eigen land als gevolg van droogte. India is sinds de Groene Revolutie na het werk van de agronoom Swaminathan in het land een belangrijke exporteur naar de wereldmarkt.

Inflatie bracht zelfs in Nederland modale gezinnen naar de Voedselbanken
Na Covid-19 begonnen de voedselprijzen te stijgen. Vervolgens schoten ze omhoog na de invasie van Oekraïne door Rusland toen de graan- en meststoffenexporten uit de regio door het conflict werden geblokkeerd. Dat verergerde de voedselonzekerheid in armere landen en joeg de prijzen voor consumenten wereldwijd op. Mensen met een minder ruime beurs kregen te maken met een crisis in de kosten van hun levensonderhoud. Ook in Nederland zijn zelfs onder mensen met modale inkomens gevallen bekend die aangewezen zijn op hulp van de Voedselbanken.

De trend naar bescherming van de eigen markt neemt volgens Verghese eerder toe dan af. Dat wordt mede veroorzaakt door klimaatverandering en houdt de druk op de prijzen.
Op De Telegraaf zegt sector-econoom Jan-Paul van de Kerke van ABN Amro: "We zien dat de voedselprijzen sinds februari wereldwijd aan het stijgen zijn. Daardoor zijn vooral graan- en melkproducten duurder geworden. In Nederland komen daar de deels mislukte groente- en aardappeloogsten bij."

Olam Agri verwerkt en verhandelt granen en oliezaden, eetbare olie, rijst en katoen en maakt deel uit van de 1989 opgerichte Olam Group die oorspronkelijk cashewnoten vanuit Nigeria naar India verhandelde. Het inmiddels in Singapore gevestigde moederbedrijf heeft klanten als Nestlé en Unilever en haalt zijn grondstoffen hoofdzakelijk uit Azië en India. Vanuit Londen werkt dochteronderneming Olam Food Ingredients, een van 's werelds grootste handelaren op het gebied van cacao, koffie, noten en kruiden. Olam ziet landen de vrije wereldhandel beperken en vindt dat slechter voor de zekerheid dan regulering door overheden.

Verghese vroeg tijdens de conferentie de daar aanwezige bazen van grote A-merk bedrijven, zoals Coca-Cola, meer actie te ondernemen tegen klimaatverandering. Als de uitstoot van koolstof wereldwijd niet wordt belast, zei hij, "blijven we boel onbeperkt vervuilen".