Toen wij jong waren, was ons leven omgeven door geboden en verboden. Wij mochten niet vloeken, geen rare geluiden maken aan tafel, we mochten op straat geen lawaai maken en we moesten vooral en overal beleefd zijn. In onze genen is nog een restje van deze cultuur overgebleven, waardoor onze generatie ook zo uitzonderlijk degelijk overkomt op die welke na ons komen. Of we nu in de kerk zaten of niet, psalmen zongen of niet, wij waren allen een beetje calvinist. Want die strenge levensleer hebben wij te danken aan de Zwitserse theoloog Calvijn, en hij floreert al bijna vijfhonderd jaar in onze Lage Landen. Elders is hij nooit zo aangeslagen, of in zo’n geringe mate, dat de meerderheid van andersdenkenden deze sobere, godvrezende stakkers het land uit stuurde, waarna zij in de regel hun heil in onze Zeven Provinciën of, meer nog, in de jonge Verenigde Staten zochten, reden waarom er nu zoveel godsdienstwaanzin voorkomt in dat grote land.
Bij ons is het calvinisme in de ware zin des woords (of beter: Woords) ingekrompen tot de zogeheten ‘biblebelt’, een halve cirkel met dorpen rond het IJsselmeer waar de Heere in alle toonaarden wordt geprezen. De rest van Nederland heeft echter diep van binnen nooit echt die eeuwen van plicht en discipline, van afzien en overgave afgelegd. Ze hebben alleen een ander gezicht gekregen. Het meest frappant vind ik het calvinisme de kop op steken in onze huidige eetcultuur.
Bij het lezen van een artikel over wat nu weer eens slecht voor onze gezondheid is, of carcinogeen, of astma verwekkend, schoot mij de term ‘eetcalvinist’ door het hoofd. Zoals iedereen die foodlog leest wel weet, waait er een vernieuwende, verfrissende, gezondere wind door Nederland. Biologisch geproduceerd is ineens helemaal okay, onze grootgrutters dwepen er zelfs mee. In het kielzog van deze ontwikkelingen gaat de basis weer een stapje verder, want er moet altijd een soort broedmachine zijn, waar nieuwe ideeën worden uitgebroed en aan een kleine kring liefhebbers worden voorgesteld.
Wie deze trend heeft gevolgd, heeft wellicht net als ik waargenomen, dat het heerlijke gezonde, diervriendelijke leven steeds zuniger wordt.
Tot dat bewuste verhaal door Ailko werd voorgelezen, was de verbinding calvinsme-eten nog niet tot mij doorgedrongen. Maar dat ene verhaal, een samenvatting van alles wat wij niet meer mogen, deed de puzzel op zijn plaats vallen: nadat de kerken zijn leeggelopen, de dominees zijn omgeschoold, richten wij ons tot de boodschappers van het nieuwe geloof: Gij Zult Gezond Eten En Niet Genieten. Er rust op steeds meer producten zo’n taboe, dat er straks weinig meer overblijft om te eten dan bonen, net zoals de oude Pythagoreërs, die geloofden in een leven na de dood en soms op hun handen liepen. Maar ze noemden zich naar de grote filosoof/wiskundige Pythagoras, die een stelling uitvond die wij nu nog op school leren. Ik bedoel maar: ook bonen hebben hun voordelen. Maar zonder gekheid, ik vind dat het gezondheidsmantra volledig doorslaat. Het wordt door teveel mensen die invloed hebben op ons eetpatroon gemummeld, zoals dat hoort bij mantra’s. En dat heeft tot gevolg dat wij niet meer zorgeloos , gelukkig kunnen eten. Dat is immers het grote manco in onze volksziel, zeker boven de grote rivieren: wij kunnen niet van harte hartstochtelijk genieten.
Niet roepen ‘ach kan mij wat bommen, ik heb gewoon zin in roomboter/chocola/karbonaadjes/amandelpudding’ enzovoort. Wij weten niet wat dat is: zorgeloos genieten.Calvijn trekt een lange neus naar ons en stort zijn wrake over ons uit. Er is altijd zijn Oog dat ons ergens vanuit het Heelal (de Hemel) bespiedt en maant tot het eten van sprinkhanen en wilde honing. Ik vind dat heel vreselijk, want ik wil zo graag bandeloos genieten, gezond of niet, maar ik kan het gewoon niet. Er zit een rem in mij, die bij wijze van spreken waarschuwt als het bedtijd is. Of als er te veel calorieën zijn verbruikt. Of alcohol. Daarom zal het eetcalvinisme hier een grote toekomst hebben, omdat massa’s mensen erop reageren zonder het te weten – het zit in hun genen. Hun vergaat het net als mij: echt genieten komt niet verder dan een krat Heineken bier en zwart gebarbecuede drumsticks - dat is natuurlijk een vorm van culinair afzien, maar het zit in hun genen en ze weten niet beter. Wij zijn de dus de ideale prooi voor de gezondheidsfanaten. Dat kan ik ook elke avond waarnemen, wanneer tientallen hijgende stakkerds hun rondjes langs het meer achter ons huis joggen. Ik overweeg het planten van een paar flinke bomen, want het is heeeel onesthetisch om die uitgemergelde lieden en oversized vrouwen langs te zien en vooral hóren komen. Deze dappere dodo’s eten thuis vast al dat biologische, vegetarische voer en gaan slapen met de voldane gedachte dat Het Oog welgevallig op hen rust. Toch nog een gelovig land, ons Nederland.
Dit artikel afdrukken
Bij het lezen van een artikel over wat nu weer eens slecht voor onze gezondheid is, of carcinogeen, of astma verwekkend, schoot mij de term ‘eetcalvinist’ door het hoofd. Zoals iedereen die foodlog leest wel weet, waait er een vernieuwende, verfrissende, gezondere wind door Nederland. Biologisch geproduceerd is ineens helemaal okay, onze grootgrutters dwepen er zelfs mee. In het kielzog van deze ontwikkelingen gaat de basis weer een stapje verder, want er moet altijd een soort broedmachine zijn, waar nieuwe ideeën worden uitgebroed en aan een kleine kring liefhebbers worden voorgesteld.
Wie deze trend heeft gevolgd, heeft wellicht net als ik waargenomen, dat het heerlijke gezonde, diervriendelijke leven steeds zuniger wordt.
Tot dat bewuste verhaal door Ailko werd voorgelezen, was de verbinding calvinsme-eten nog niet tot mij doorgedrongen. Maar dat ene verhaal, een samenvatting van alles wat wij niet meer mogen, deed de puzzel op zijn plaats vallen: nadat de kerken zijn leeggelopen, de dominees zijn omgeschoold, richten wij ons tot de boodschappers van het nieuwe geloof: Gij Zult Gezond Eten En Niet Genieten. Er rust op steeds meer producten zo’n taboe, dat er straks weinig meer overblijft om te eten dan bonen, net zoals de oude Pythagoreërs, die geloofden in een leven na de dood en soms op hun handen liepen. Maar ze noemden zich naar de grote filosoof/wiskundige Pythagoras, die een stelling uitvond die wij nu nog op school leren. Ik bedoel maar: ook bonen hebben hun voordelen. Maar zonder gekheid, ik vind dat het gezondheidsmantra volledig doorslaat. Het wordt door teveel mensen die invloed hebben op ons eetpatroon gemummeld, zoals dat hoort bij mantra’s. En dat heeft tot gevolg dat wij niet meer zorgeloos , gelukkig kunnen eten. Dat is immers het grote manco in onze volksziel, zeker boven de grote rivieren: wij kunnen niet van harte hartstochtelijk genieten.
Niet roepen ‘ach kan mij wat bommen, ik heb gewoon zin in roomboter/chocola/karbonaadjes/amandelpudding’ enzovoort. Wij weten niet wat dat is: zorgeloos genieten.Calvijn trekt een lange neus naar ons en stort zijn wrake over ons uit. Er is altijd zijn Oog dat ons ergens vanuit het Heelal (de Hemel) bespiedt en maant tot het eten van sprinkhanen en wilde honing. Ik vind dat heel vreselijk, want ik wil zo graag bandeloos genieten, gezond of niet, maar ik kan het gewoon niet. Er zit een rem in mij, die bij wijze van spreken waarschuwt als het bedtijd is. Of als er te veel calorieën zijn verbruikt. Of alcohol. Daarom zal het eetcalvinisme hier een grote toekomst hebben, omdat massa’s mensen erop reageren zonder het te weten – het zit in hun genen. Hun vergaat het net als mij: echt genieten komt niet verder dan een krat Heineken bier en zwart gebarbecuede drumsticks - dat is natuurlijk een vorm van culinair afzien, maar het zit in hun genen en ze weten niet beter. Wij zijn de dus de ideale prooi voor de gezondheidsfanaten. Dat kan ik ook elke avond waarnemen, wanneer tientallen hijgende stakkerds hun rondjes langs het meer achter ons huis joggen. Ik overweeg het planten van een paar flinke bomen, want het is heeeel onesthetisch om die uitgemergelde lieden en oversized vrouwen langs te zien en vooral hóren komen. Deze dappere dodo’s eten thuis vast al dat biologische, vegetarische voer en gaan slapen met de voldane gedachte dat Het Oog welgevallig op hen rust. Toch nog een gelovig land, ons Nederland.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 3 augustus krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 3 augustus krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lucette, of Calvijn het ook al hield bij bier met zwartgeblakerde kippenvleugeltjes weet ik niet zo. Of een eetcalvinist idee-historisch een correcte term is ook niet - ik vrees van niet. Maar je analyse is prachtig. Met Jurgen denk ik dat er onder de strenge Calvijn, de flagellanten en andere zelfverwonders de hang naar zelfkastijding zit: pijn is fijn, want dan komt het later allemaal goed. Nu is voor later en dus niet voor nu. Genieten moet je wel nu; dat kan dus niet.
Nou hou ik van én gezond én genot - en zelfs gemak - in één keer. Vast een identiteitscrisis ;-)
Is die opkomende vegaterreur ook calvinistisch?
...Er komt straks een taboe op vlees. Mag niet meer in openbare ruimte genuttigd worden. Het zal discreet van de kaart worden gehaald. Vraag uw ober naar de mogelijkheden. Op het perron alleen nog toegestaan bij de speciaal door de NS beschikbaar gestelde vleespaal. Slachten kan alleen nog in Polen. Dierhouderij zal nog in beperkte gebieden gedoogd worden. Boeren dienen alleen nog maar plantaardige compost te gebruiken...
"Gezond" en vies eten als nieuwe uiting van onze Calvinistische achtergrond vind ik een mooie theorie. Maar is het wel een nieuw verschijnsel? Al ver voor WOII waren veel socialisten van de blauwe knoop. In de 70er jaren werden we geteisterd door macrobioten en nog steeds liggen er gruwels als volkoren macaroni in de winkels.
Niet genieten is gezond, als seculiere variant op: niet genieten brengt je dichter bij god. Volgens mij dus een oud principe.
Calvijn was een kritisch katholiek priester die zich afzette tegen de verworden en decadente katholieke kerk. Dat wordt wel eens vergeten. Biologisch eten is juist zo geliefd omdat het zoveel lekkerder smaakt dan dezelfde produkten via bulkproduktie. Liefhebbers van biologische produkten zijn juist bewuste levensgenieters. Dat wordt wel eens vergeten.
De reden dat zoveel joden en kleinere protstantse groeperingen juist naar de USA trokken/vluchtten was omdat dat land zo tolerent is tegenover iedere geloofsrichting, terwijl in Europa en Rusland de onverdraagzaamheid heersten van de katholieken en russich orthodoxen. Dus bepaald geen godsdienstwaanzinnigen vanwege Calvijn in de USA. Dat wordt wel eens vegeten.
In de USA is juist de goddeloze onverdraagzaamheid van de katholieke kerk aan banden gelegd net zoals dat met de katholieke kerk in Frankrijk na de revolutie is gebeurd.
In de USA is het mormonisme onstaan als ondersteuning en motivatie voor de kolonisten die daar westwaards trokken. In die godsdienst zijn ook de waarden vastgelegd opdat de kolonisten de ontberingen aankonden zonder de harmonie in de groep te verstoren. Dus een sober leven zonder drank met veel kinderen.
Wat men hier als amerikaanse godsdienst waanzin ziet komt voort uit de z.g. TV dominees die een geestelijke stroming op gang wilde brengen tegen de katholieke bevrijdingstheologen die veel aanhang hebben in Z. Amerika en tevens een starre moraal predikten waarin de vermeende Amerikaanse waarden verankerd werden. Het lijkt op een soort revival van het mormonisme.
Maar of Calvijn en de toename van het biologisch voedsel hier iets mee te maken heeft? Ik dacht het niet.
Hulde! Wat zou Calvé van jouw verhaal vinden?