Kippen zijn van nature alleseters. Toch staan de miljoenen Nederlandse legkippen en vleeskuikens al decennia lang op een vega-dieet. Zonde, ontdekte de Wageningense promovenda Anna Dörper. Kippen doen het niet alleen duidelijk beter op een menu met insectenlarven, maar zijn er ook levendiger en blijer door. De bevinding plaatst de Dierenbescherming voor een ethisch dilemma.
De reden dat kippen alleen plantaardig voer krijgen - mais en soja - ligt in de BSE-crisis van de jaren '90. Runderen werden ziek van voer met dierlijke eiwitten, wat leidde tot een Europese ban op dierlijke eiwitten in het voer voor kippen, varkens en runderen. Aan de menselijke variant van de gekke-koeien-ziekte, Creutzfeldt-Jakob, stierven 178 Britten en ook 3 Nederlanders. Sindsdien krijgen de honderden miljoenen legkippen en vleeskuikens in ons land vegavoer.

Maar sinds 2021 heeft de Europese Commissie de regels versoepeld. Kippen (en vis en varkens) mogen gevoerd worden met eiwitten uit insecten. Volgens hoogleraar Marcel Dicke van de Wageningen Universiteit biedt dit kansen voor een duurzamere voedselketen. Insecten kunnen groeien op reststromen uit landbouw en industrie, waardoor er minder import van soja nodig is. Bedenk dat 37% van de wereldwijde sojaproductie bestemd is voor pluimvee. De verwaarding van bijvoorbeeld verlepte sla en oud brood kan daar deels in voorzien.

Dat is goed nieuws voor de kippen, want die blijken dol op de levende larven in hun voer. Waren de eerste leghennen al enthousiast, vleeskuikens blijken er helemaal dol op en rennen met hun bek vol larven achter elkaar aan. "Net spelende kinderen”, lacht onderzoeker Anna Dörper in het AD. Bovendien groeien de vleeskuikens er sneller door: ze hebben minder voer met granen én insecten nodig voor een kilo gewichtstoename dan als dat voer helemaal plantaardig is.

'Intensieve veehouderij voor insecten'
Met haar bevindingen brengt Dörper de Dierenbescherming in een lastig parket. Want hoewel blije kippen aantrekkelijk klinkt, betekent kippen insecten voeren ook het doden van larven, door de kippen zelf. In de natuur gebeurt dat ook, maar in een stal is dat toch anders vindt de Dierenbescherming. "Als Dierenbescherming kijken wij ook naar het welzijn van insecten,” zegt Marijke de Jong van de Dierenbescherming. "Voelen ze pijn? Moeten we eerst bewijzen dat ze pijn en stress voelen voor we er rekening mee houden? En willen we echt een nieuwe intensieve veehouderij voor insecten?” Het zijn enkele van de ethische vraagstukken waar De Jong eerst helderheid over zou willen hebben.

Maar vooralsnog zal het zo'n vaart niet lopen. De productiecapaciteit voor vliegenlarven is nog lang niet toereikend om alle pluimvee in Nederland een dieet met 5% vliegenlarven te geven, hoe hard producent Protix ook aan de weg timmert. Toch kan de consument al wel een ei van met insecten gevoerde kippen krijgen. Het Oerei, in de schappen bij Jumbo, wordt gelegd door kippen die 1 keer per dag larven krijgen. En ja, ook deze kippen zijn blij, vertelt Cindy Bernaerts van Jegg Future Farming. "Het is zo leuk. Telkens als je binnenkomt, reageren ze enthousiast. Zo van: ‘Ah, daar komt ons toetje!’”