Wim Tilburgs is geen voorstander van de Schijf van Vijf. Als voormalig diabetes type 2-patiënt weet hij dankzij een glucosemeter precies hoe zijn lichaam reageert op wat hij eet. Hij is oprichter van Stichting Je Leefstijl Als Medicijn waarin gezonde voeding centraal staat. Volg je eigen pad, luidt zijn advies.
Voedingsadviezen bestonden al in de oudheid en het is opmerkelijk dat we anno 2023 nog steeds discussiëren over de vraag wat gezonde voeding is. Toch denk ik dat we steeds dichter bij het antwoord komen. De wetenschap leert steeds meer over hoe onze biologie ‘werkt’ en met een nieuwe generatie hulpmiddelen waaronder glucosemeters en smartwatches kunnen we gedetailleerd nagaan welke gevolgen bepaalde voedingsmiddelen hebben.
In een duurzaam zorgsysteem speelt preventie een grote rol. De zorg wordt onhoudbaar als we er zelf niet voor zorgen gezonder te worden. In beleidsrapporten van het ministerie zoals het Integraal Zorgakkoord wordt dan ook op preventie ingezet. Maar ondanks de mooie voornemens wordt de verkoop van ongezonde voeding in de supermarkt en elders vaak weinig in de weg gelegd. Dat is een merkwaardige situatie. Het is dweilen met de kraan open.
Bij Stichting Je Leefstijl Als Medicijn hebben we buiten onze medische en wetenschappelijke adviseurs vooral veel profijt van citizen science. In onze supportgroepen staan we in contact met duizenden ervaringsdeskundigen die met een leefstijlverandering bezig zijn, waarin voeding meestal een hoofdrol speelt. De onderstaande adviezen zijn mede op deze ervaringen gebaseerd.
Beperk de consumptie van suikers en koolhydraten
Koolhydraatproducten leveren energie en vezels, maar hebben ook veel nadelen. Voor mij als diabetes type 2-patiënt was het beperken van suikers en koolhydraten een cruciale stap. Toen ik daarmee begon kreeg ik meer energie en werd ik fitter. Ik ging meer bewegen en kon al snel stoppen met mijn medicijnen. Na vijf maanden was ik 40 kilo afgevallen.
Ook in onze supportgroepen zien we dat koolhydraatbeperking vaak de sleutel is tot een betere gezondheid, niet alleen bij diabetes type 2 maar ook bij migraine, reuma, darmklachten, huidziektes en meer. Een langzamerhand overweldigende hoeveelheid wetenschappelijk onderzoek laat zien dat koolhydraatarme diëten gunstige effecten hebben bij chronische ziektes van diabetes type 1 en fibromyalgie, tot Alzheimer en psychische ziektes zoals bipolaire stoornis.
Des te merkwaardiger is het hoe laks we in ons land met suiker omgaan. Terwijl we roken (terecht) hard aanpakken, worden we op elke straathoek verleid met frisdranken en andere zoetigheden. Inmiddels heeft 17 procent van de Nederlandse kinderen overgewicht of obesitas. Het is droef je te realiseren welke gezondheidsproblemen deze kinderen nog gaan meemaken.
Houd in de supermarkt de randen aan waar verse groenten, fruit, vis en vlees te vinden zijn. Mijd de schappen in het midden waar de bewerkte voeding met veel toegevoegde smaak- en hulpstoffen staat. Koop voedsel dat je grootouders ook als eetbaar zouden herkennen en kook zoveel mogelijk zelf.
Ultrabewerkt voedsel geeft 24 procent meer kans op een hartaanval of beroerte. Het hangt samen met chronische ziektes zoals obesitas, kanker, depressie en dementie. Ook hier is het opmerkelijk hoe makkelijk de voedingsindustrie zijn gang kan gaan. De Frosties van Kellogg’s worden aangeprezen met ‘rijk aan vitaminen en zonder kleur- en smaakstoffen’. Maar er zit 36 procent suiker in. Zo zijn er talloze voorbeelden.
Volg je eigen pad
Voedingsadviezen zijn over het algemeen generiek geformuleerd. Het Voedingscentrum schrijft zijn adviezen min of meer aan alle Nederlanders voor, zelfs aan diabetespatiënten. Binnen onze supportgroepen horen we vaak kritische geluiden richting de Schijf van Vijf. De gezondheid van veel deelnemers ging er pas op vooruit nadat ze de richtlijnen loslieten.
Uit recent microbioomonderzoek blijkt dat bepaalde bacteriën kunnen beschermen tegen sommige ziektes, maar niet tegen andere. Dat kan vragen om gepersonaliseerde voedingsadviezen.
Ongetwijfeld zijn er veel mensen voor wie de Schijf van Vijf een prima advies is. Maar als ik trouw elke dag 5 tot 7 boterhammen en 4 aardappels zou eten, weet ik precies wat er gebeurt. Binnen de kortste keren komt mijn diabetes terug en kan ik weer insuline gaan spuiten.
We noemen de deelnemers aan de supportgroepen niet patiënt maar actiënt. Het zijn mensen die zelf zoeken naar de informatie die ze nodig hebben en actief met hun gezondheidsverbetering aan de gang gaan. Dan blijkt vaak dat ze de boterhammen beter kunnen laten staan, omdat ze op hun glucosemeter zien dat het eten van boterhammen hun bloedsuikerniveau onrustbarend doet stijgen.
Let niet alleen op wat maar ook het wanneer van voeding
Wel of geen verzadigde vetten. Fruit is zeer gezond of fruit is matig gezond. Vitamines bijslikken ja of nee. Discussies over voeding gaan bijna uitsluitend over wát je moet eten. Ze gaan haast nooit over wanneer je moet eten. Terwijl dat vaak een groot verschil maakt.
Een van de belangrijkste voedingstrends van het moment is periodiek vasten. Veel mensen hebben baat bij een tijdelijke onthouding van voeding. Een nadeel van vasten is dat mensen vaak met grote honger rondlopen, wat later kan resulteren in onmatigheid of het eten van verkeerde dingen.
Voor mij persoonlijk is data driven fasting de perfecte manier om op gewicht te blijven. Dit jaar zijn we met de supportgroep Baas over je Gewicht de methode gestart. De deelnemers behalen vaak uitstekende resultaten.
Een pleidooi voor de glucosemeter
Ik pleit dan ook voor het beschikbaar stellen van glucosemeters in de basiszorg. Het antwoord op de vraag ‘Wat is gezonde voeding’ kan van persoon tot persoon verschillen. Om zelf je weg te vinden moet je weten hoe jouw lichaam reageert, en de glucosemeter is een van de beste hulpmiddelen daarbij. Wat we niet willen is een tweedeling in Nederland waarbij alleen de mensen die zich glucosemeters kunnen veroorloven gezond blijven.
Dit artikel afdrukken
In een duurzaam zorgsysteem speelt preventie een grote rol. De zorg wordt onhoudbaar als we er zelf niet voor zorgen gezonder te worden. In beleidsrapporten van het ministerie zoals het Integraal Zorgakkoord wordt dan ook op preventie ingezet. Maar ondanks de mooie voornemens wordt de verkoop van ongezonde voeding in de supermarkt en elders vaak weinig in de weg gelegd. Dat is een merkwaardige situatie. Het is dweilen met de kraan open.
Bij Stichting Je Leefstijl Als Medicijn hebben we buiten onze medische en wetenschappelijke adviseurs vooral veel profijt van citizen science. In onze supportgroepen staan we in contact met duizenden ervaringsdeskundigen die met een leefstijlverandering bezig zijn, waarin voeding meestal een hoofdrol speelt. De onderstaande adviezen zijn mede op deze ervaringen gebaseerd.
Beperk de consumptie van suikers en koolhydraten
Koolhydraatproducten leveren energie en vezels, maar hebben ook veel nadelen. Voor mij als diabetes type 2-patiënt was het beperken van suikers en koolhydraten een cruciale stap. Toen ik daarmee begon kreeg ik meer energie en werd ik fitter. Ik ging meer bewegen en kon al snel stoppen met mijn medicijnen. Na vijf maanden was ik 40 kilo afgevallen.
Ook in onze supportgroepen zien we dat koolhydraatbeperking vaak de sleutel is tot een betere gezondheid, niet alleen bij diabetes type 2 maar ook bij migraine, reuma, darmklachten, huidziektes en meer. Een langzamerhand overweldigende hoeveelheid wetenschappelijk onderzoek laat zien dat koolhydraatarme diëten gunstige effecten hebben bij chronische ziektes van diabetes type 1 en fibromyalgie, tot Alzheimer en psychische ziektes zoals bipolaire stoornis.
Des te merkwaardiger is het hoe laks we in ons land met suiker omgaan. Terwijl we roken (terecht) hard aanpakken, worden we op elke straathoek verleid met frisdranken en andere zoetigheden. Inmiddels heeft 17 procent van de Nederlandse kinderen overgewicht of obesitas. Het is droef je te realiseren welke gezondheidsproblemen deze kinderen nog gaan meemaken.
Koop voedsel dat je grootouders ook als eetbaar zouden herkennen en kook zoveel mogelijk zelfConsumeer voeding zonder barcode
Houd in de supermarkt de randen aan waar verse groenten, fruit, vis en vlees te vinden zijn. Mijd de schappen in het midden waar de bewerkte voeding met veel toegevoegde smaak- en hulpstoffen staat. Koop voedsel dat je grootouders ook als eetbaar zouden herkennen en kook zoveel mogelijk zelf.
Ultrabewerkt voedsel geeft 24 procent meer kans op een hartaanval of beroerte. Het hangt samen met chronische ziektes zoals obesitas, kanker, depressie en dementie. Ook hier is het opmerkelijk hoe makkelijk de voedingsindustrie zijn gang kan gaan. De Frosties van Kellogg’s worden aangeprezen met ‘rijk aan vitaminen en zonder kleur- en smaakstoffen’. Maar er zit 36 procent suiker in. Zo zijn er talloze voorbeelden.
Volg je eigen pad
Voedingsadviezen zijn over het algemeen generiek geformuleerd. Het Voedingscentrum schrijft zijn adviezen min of meer aan alle Nederlanders voor, zelfs aan diabetespatiënten. Binnen onze supportgroepen horen we vaak kritische geluiden richting de Schijf van Vijf. De gezondheid van veel deelnemers ging er pas op vooruit nadat ze de richtlijnen loslieten.
Uit recent microbioomonderzoek blijkt dat bepaalde bacteriën kunnen beschermen tegen sommige ziektes, maar niet tegen andere. Dat kan vragen om gepersonaliseerde voedingsadviezen.
Ongetwijfeld zijn er veel mensen voor wie de Schijf van Vijf een prima advies is. Maar als ik trouw elke dag 5 tot 7 boterhammen en 4 aardappels zou eten, weet ik precies wat er gebeurt. Binnen de kortste keren komt mijn diabetes terug en kan ik weer insuline gaan spuiten.
We noemen de deelnemers aan de supportgroepen niet patiënt maar actiënt. Het zijn mensen die zelf zoeken naar de informatie die ze nodig hebben en actief met hun gezondheidsverbetering aan de gang gaan. Dan blijkt vaak dat ze de boterhammen beter kunnen laten staan, omdat ze op hun glucosemeter zien dat het eten van boterhammen hun bloedsuikerniveau onrustbarend doet stijgen.
Discussies over voeding gaan bijna uitsluitend over wát je moet eten. Ze gaan haast nooit over wanneer je moet etenHet wrange is dat ze nogal eens op hun kop krijgen als ze vervolgens in de spreekkamer van hun dokter komen. Artsen en andere zorgprofessionals hebben vaak nauwelijks iets over voeding in hun opleiding geleerd en gaan blindelings op de voedingsrichtlijnen af. Speciaal voor zorgprofessionals lees bijvoorbeeld het onderzoek van David Unwin, een Britse huisarts die zijn diabetes type 2-patiënten begeleidde bij een koolhydraatarm dieet, met (ik mag wel zeggen) ijzersterke resultaten.
Let niet alleen op wat maar ook het wanneer van voeding
Wel of geen verzadigde vetten. Fruit is zeer gezond of fruit is matig gezond. Vitamines bijslikken ja of nee. Discussies over voeding gaan bijna uitsluitend over wát je moet eten. Ze gaan haast nooit over wanneer je moet eten. Terwijl dat vaak een groot verschil maakt.
Een van de belangrijkste voedingstrends van het moment is periodiek vasten. Veel mensen hebben baat bij een tijdelijke onthouding van voeding. Een nadeel van vasten is dat mensen vaak met grote honger rondlopen, wat later kan resulteren in onmatigheid of het eten van verkeerde dingen.
Na verloop van tijd leer je de hongersignalen van je lichaam herkennen en kun je je impulsen beter beheersenOok hier biedt de glucosemeter een oplossing. Bij Stichting Je Leefstijl Als Medicijn werken we met data driven fasting, een methode die is ontwikkeld door de Australiër Marty Kendall. De methode houdt in dat je wacht met eten totdat je bloedsuiker onder een bepaalde waarde is gedaald. Met de glucosemeter kun je dat allemaal goed bijhouden. Als je op deze manier je maaltijden uitstelt, houd je beter onder controle wat je binnenkrijgt. Na verloop van tijd leer je de hongersignalen van je lichaam herkennen en kun je je impulsen beter beheersen.
Voor mij persoonlijk is data driven fasting de perfecte manier om op gewicht te blijven. Dit jaar zijn we met de supportgroep Baas over je Gewicht de methode gestart. De deelnemers behalen vaak uitstekende resultaten.
Een pleidooi voor de glucosemeter
Ik pleit dan ook voor het beschikbaar stellen van glucosemeters in de basiszorg. Het antwoord op de vraag ‘Wat is gezonde voeding’ kan van persoon tot persoon verschillen. Om zelf je weg te vinden moet je weten hoe jouw lichaam reageert, en de glucosemeter is een van de beste hulpmiddelen daarbij. Wat we niet willen is een tweedeling in Nederland waarbij alleen de mensen die zich glucosemeters kunnen veroorloven gezond blijven.
In Wat is ...? gaan we met bekende en minder bekende mensen op zoek naar wat hen motiveert om te ontdekken of we elkaar van daaruit weer kunnen vinden. Waarom we dit doen lees je in De ontdekking van de ander. Bekijk ook de introductie tot de gezondreeks of het overzicht van de serie Wat is gezond? met de drie thema's Wat is gezondheid?, Wat is gezonde voeding? en Wat is ultrabewerkt voedsel?
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 4 juli krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 4 juli krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
EEN JAAR LANG 2000 IE p.d., (een optimale hoeveelheid) vitamine D3 kost p.p. slechts € 14 à € 15.
Vier cent per dag. Een scheet en drie knikkers, aan koek en snoep wordt meer besteed. Zelfs bij armen.
Het pleidooi in dit artikel wordt dus vragen om glucosemeters in het basis pakket op te nemen terwijl mensen in armoede geen vitamine D nemen?
Diabetes type 2 komt vaker voor bij mensen in armoede. Vitamine D speelt een belangrijke rol bij het voorkomen van diabetes type 2 en zelfs type 1 en nog bij tal van andere ziekten zoals infectieziekten en het voorkomen van ARDS (de ernstige vorm van COVID of influenza/griep)
Des te belangrijker is het om vitamine D voor mensen in armoede gratis te verstrekken en terug op te nemen in het basispakket. Zie mijn recente artikel op Foodlog en opinie in Brabants Dagblad.
Sinds dit najaar ben ik op allerlei manieren op verschillende niveaus in de Nederlandse samenleving bezig om hier aandacht voor te vragen. Op 7 december is een brief van ZIN naar de kamer gezonden dat er een oplossing nodig is voor mensen die nu geen vitamine D meer nemen omdat ze het niet kunnen betalen. Longontsteking en kinkhoest bij kinderen is vele malen hoger dan andere jaren.
Alle beleid en recent SER rapport schrijft over het recht op gelijkheid van gezondheid. Dat zou kunnen impliceren dat er een actie komt om mensen in armoede wel van gratis vitamine D te voorzien. Helaas is dat tot op heden nog niet het geval.
Een glucosemeter opnemen in het basispakket is te vergelijken met het opnemen van begeleiding voor valpreventie dat wel sinds 1 januari 2024 in het pakket is opgenomen terwijl mensen die het niet kunnen betalen geen vitamine D nemen. Vitamine D speelt een belangrijke rol in spieren en botten. Zo is voor een goed werkend immuunsysteem vitamine D cruciaal.
Wanneer mensen geen vitamine D kunnen nemen of via zonlicht aan kunnen maken wat zal dan de zin zijn van een glucosemeter?
Voorkomen is beter dan genezen.
#2 Landbouw en bodemgezondheid en nutriënten daar gaan we komend jaar heel veel aandacht aan besteden via een gezamenlijk manifest. Een eerste aanzet in dit artikel [url=https://jeleefstijlalsmedicijn.nl/zonder-gezonde-bodem-geen-gezonde-mensen/]
Het blijft noodzakelijk de pijlen op suikeroverdaad gericht te houden. Maar dit is intussen te eenzijdig.
‘We’ consumeren inmiddels ook veel te veel linolzuur. Rond 1900 lag dit nog op 4 tot 6 gram per dag. Inmiddels is dit opgelopen tot zo’n 60 to 70 gram omdat het overal in verwerkt zit en we van alles en nog wat dat we zelf bereiden waar vet aan te pas komt geraffineerd linolzuur dienen te gebruiken.
Van overconsumptie van zaadolie staat vast dat het bijdraagt aan vele schadelijke gezondheidsproblemen zoals met name DIABETES, obesitas, hartaandoeningen, prikkelbare darmsyndroom (IBS), ontsteking en macula degeneratie. De olifant in de kamer.
Margarine, zonnebloemolie: In de vijfschijf.
Roomboter, kokosolie: buiten de vijfschijf.
Zoals vastgesteld door de Gezondheidssaboteurs van de Gezondheidsraad.
Dank je Wim voor deze mooie inkijk in het het leven van actienten. Ik zie in je verhaal een koppeling met het pleidooi van Jan-Douwe van der Ploeg om doelsturing toe passen in de landbouwcrisis. Zoek de parameter waar het om gaat (bij jullie glucose in het bloed), neem actie en meet. Jammer dat veel omgevingsstress zo lastig meetbaar is. Maar misschien kunnen slimmeriken daar iets op kunnen bedenken.