Na ruim tachtig jaar stopt de productie van de iconische HEMA rookworst in de fabriek in Oss. De winkelketen en de fabrikant, Zwanenberg Food Group, kwamen er zakelijk niet uit. Vanaf dit najaar zullen de worsten elders worden geproduceerd. Waar? Dat is onduidelijk.
De HEMA rookworst is uitgegroeid tot het symbool van de winkelketen. Al sinds 1936 is de hoefijzervormige lekkernij een vaste waarde in het assortiment. Met een jaarlijkse productie van tien miljoen worsten is de rookworst niet alleen populair, maar ook een belangrijk product voor vleesverwerker en worstmaker Zwanenberg Food Group, de eigenaar van de fabriek in Oss.

Een worst met geheimen
Lange tijd was het een publiek geheim waar de HEMA rookworst vandaan kwam. Iedereen wist het eigenlijk wel, maar deed of het geheim was waarvan alleen ingewijden weet hadden: de beroemde worsten kwamen uit Oss. Uit een fabriek bovendien van Zwanenberg waar ook de Unox-rookworst wordt gemaakt. De betrokken partijen deden jarenlang geheimzinnig over de herkomst van de worsten. Het geheim werd in 2007 definitief onthuld toen werknemers tijdens een staking uit de school klapten. De fabriek lag weken stil. HEMA hing toen briefjes op in hun winkels dat de worsten tijdelijk niet beschikbaar waren vanwege een staking. Hema sprak van een ‘worst case scenario’. Hiermee werd het duidelijk dat de fabriek in Oss de bron was van de geliefde worst.

Waarom stopt de productie in de fabriek in Oss waar ook de Unox-rookworst van Unilever wordt gemaakt? Beide partijen willen daar niet veel over kwijt. HEMA-woordvoerder Nina Moers laat weten: "Dit betreft een zakelijke aangelegenheid tussen twee partijen, waar we verder niet inhoudelijk op ingaan." Ook Patrick de Leede van Zwanenberg Food Group is terughoudend: "We zijn er zakelijk niet uitgekomen."

Eerder dit jaar kwam er een verbod van de Europese Voedselveiligheidsautoriteit (EFSA) op rookaroma’s dat even een dreiging leek voor de rookworst van HEMA, maar die staat bekend om zijn traditionele rookproces op echt hout en met echte rook, dit in tegenstelling tot de Unox-worst. Overigens is geen enkel rookproces volledig vrij van risico's; echte rook is bovendien vermoedelijk schadelijker dan aroma's.

Wie maakt nu de worst?
Hoewel de productie van de HEMA-rookworst stopt, blijft de fabriek in Oss wel de vegetarische variant produceren. De fabriek is daarnaast verantwoordelijk voor de productie van andere voedingsmiddelen zoals soepen, sauzen en gehaktballetjes voor merken van Unilever als Unox en Bertolli.

Ondanks de verhuizing van de productie belooft HEMA dat de smaak en kwaliteit van de worst hetzelfde blijven. Dat is dan ook het enige dat HEMA los laat. Wederom is het onduidelijk wie de nieuwe producent is. Het Brabants Dagblad schrijft doeltreffend: "Het rookgordijn wordt opnieuw opgetrokken."