Dat en erger verweet hij dit weekend de recente afleveringen van de Keuringsdienst van Waarde over cornflakes met ijzer. De Keuringsdienst maakte twee afleveringen over 'gemalen fietsjes' in je Cornflakes. De volgende dagen stond het land op z'n kop. Foei. Afval van de sloop in je Kellogg's en geen echt voedingsijzer! Nederland was te klein. Zonder de aflevering te hebben gezien verklaarde Katan op TV dat het een broodje aap zou zijn. Zijn Wageningse collega Van Boekel was evenwel van zijn stoel gevallen vanwege dat ijzer. Niet omdat ijzer gevaar zou betekenen of van de sloop kwam, maar juist omdat ijzerpoeder in Cornflakes geen fluit voor ons doet. Echt ijzer nemen we nl. moeilijk op en nog veel moeilijker als we melk over de Cornflakes doen.
De vraag van de Keuringsdienst was waarom het erin zit als het niets doet en wie besluit dat het erin mag. Wie weet tenslotte wat er nog meer wordt besloten.
Aflevering 1 van de Keuringsdienst vloog als een Kataanse kroket uit de appelbocht. Te veel aandacht voor gemalen fietsen, terwijl het publiek niet begreep wat het moest begrijpen - ijzerpoeder of wat het in ons eten doet als het niets doet. Dat had een voordeel. Het volk was in rep en roer. De fabrikant werd boos. Ook onze VWA voelde zich genoodzaakt tot een persbericht. Daarin bleek onze waakhond een beetje te liegen. Binnen de wet, maar buiten de moraliteit. Om bestwil, maar WAAROM? Dat was de grote vraag die uitging als een nachtkaars. Desgevraagd zei ondergetekende er nog iets over in Distrifood, maar daarna viel het stil.
Tot dit weekend. In NRC Handelsblad vertelt Katan dat hij zich heeft gestoord aan de beide uitzendingen van de Keuringsdienst. IJzerpoeder is in de Derde Wereld al een halve eeuw een gebruikelijke toevoeging aan graan om bloedarmoede op te lossen. Dat had de KvW weleens mogen vertellen. Klopt. Wat morrend geeft hij toe dat het niet veel doet en al helemaal niet met melk. Er is wel duurder ijzer, maar dat gebruikt Kellogg's niet. Inderdaad. En de KvW beweerde nooit het tegengestelde.
Daarna komt een fraaie beschouwing over etenswarenmakers in de vrije markt. Daarin kan de overheid niet alles controleren en maken fabrikanten nogal eens een potje kul van hun gezondheidsclaims.
Dat punt maakt de KvW nogal duidelijk in zijn tweede uitzending. Een product met een extra schep suiker dat überhaupt niet gezond is wordt gezond genept met goedkoop ijzer dat gelukkig toch niks doet. Dat is de reden dat de Deense VWA het niet in Cornflakes wil: Kellogg's korenvlokken zijn ongezonde ontbijtproducten vanwege hun schep suiker. Ze worden ijzersterk gezond genept.
Klaarblijkelijk interesseert dat Katan niet. Hij vind dat de KvW in zijn zucht om de kijkcijfers de grote fabrikant steevast als booswicht neerzet en de ambachtsman als held. En dat allemaal terwijl, volgens Katan, de eerbare fabrikant in de vrije markt 'mensen geeft wat ze willen: veel lekker eten voor weinig geld en vrij van bacteriën en schadelijke stoffen.' Als de fabrikant het wel goed doet, gelooft niemand dat bedrijf. Katan zegt: 'Het heeft geen zin als hij protesteert want niemand gelooft hem. Consumentenprogramma's zoals Keuringsdienst van Waarden krijgen weinig tegenspel. Dat geeft ze macht, en macht maakt hooghartig.'
Dat laatste komt zeker voor. Maar nu concreet. Waarom loog de VWA en waarom wou de ijzersterke gezondheidsnepper na herhaaldelijk aandringen niet reageren? Omdat ze bang waren toch gelynched te worden, terwijl ze niks te verbergen hadden?!? In de Nederlandse medicijnenwereld zijn vriend en vijand het erover eens - ik meen ook supplementen- en gezondheidsnepbestrijder Katan - dat je ijzertekorten in ons deel van de wereld toch echt met staalpillen moet bestrijden en niet, zoals hij blijkens zijn tekst heel goed blijkt te weten, met zogenaamde 'functional foods'. Al helemaal niet met extra gesuikerde.
Volgens Katan verandert de vrije markt dat lekkere, schone en goedkope eten in gezond genepte producten. Onder druk van kijkcijfers leidt het tot effect- in plaats van informatiegerichte consumentenprogramma's. Te constateren valt dat het ook al niet tot scherpzinnige columns van eetprofessoren leidt.
Rond zulke serieuze zaken kun je de daderprofielen maar beter niet door elkaar halen.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 3 augustus krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 3 augustus krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Jurgen, wat voor optredens en sponsoringen van die optredens er ook mogen zijn, dat zal me werkelijk worst wezen want zo zit de wereld in elkaar. Verkoop-, kijk-, citaatscores of optredens in het Journaal, op BNR of in Achter het Nieuws zijn zonder meer vergelijkbaar. Dat is dan ook irrelevant. Ik wil er doorheen kunnen kijken.
Wat verbazing zou moeten wekken is de uitspraak dat consumentenprogramma's (daar staat dus niet de KvW, maar dat soort programma's in hun algemeenheid) te weinig tegenspel krijgen en alweer die aandacht voor een issue dat inmiddels was dood gebloed, terwijl het issue waar het om draait en waar de KvW zich in de 2e uitzending wel degelijk mee revancheerde zorgvuldig onder het tapijt lijkt te worden geveegd. In het liberaal gereguleerde toelatingsbeleid van toegestane ingrediënten wordt de gezondheidsnep ingebakken. Door wie en wie kijkt er nog om? In een betoog over de vrije markt en consumentenbescherming - en die van eerzame producenten - zou ik daar nou juist iets over verwachten.
Dat het argument juist de andere kant opvalt, is gek. Daarom wordt dit non-issue toch weer een issue. Zelfkritiek of niet.
Op een onwelgevallig stukje van Katan wordt hier gereageerd met de suggestie dat hij dan wel door Kellogs betaald zal worden. Ik lees geen grote bijval voor de voedingsindustrie in dat stukje, integendeel.
Of Katan commerciele belangen heeft weet ik niet maar een artikel over een gesponsorde meeting waar Katan aan deelnam zegt helemaal niets. Het organiserende ILSI lijkt me redelijk onverdacht.
Ik ben trouwens nog nooit bij een internationale wetenschappelijke bijeenkomst geweest die niet gesponsord werd.
Ik wil Katan hier niet verdedigen want ik vind het een ijdeltuit maar op grote lijnen ben ik het wel met hem eens. Scoren met verkoopcijfers of kijkcijfers, het komt in feitelijk op hetzelfde neer. Zijn wetenschappers zoveel beter? Ik vrees van niet. Maar Katan heeft in ieder geval zelfkritiek en de KvW niet.
Wat een onzin, zeg! Alsof iemand die ooit een forum voorzit, voor altijd in het straatje zou praten van de overige deelnemers aan dat forum?
Dan zou Martijn Katan -en met hem menig andere wetenschapper- een flinke administratie moeten bijhouden, van wie hij voor de rest van zijn leven zonder voorbehoud zou moeten blijven steunen, en zou hij menigmaal in dubio staan wanneer hem om zijn mening wordt gevraagd, ivm strijdige belangen...
Wat een non-discussie.
Ik hou het er eerder op dat Katan een gewoon een oudhollande flapuit is, en af en toe een beetje flapdrol!
@ Klootwijk, dat zou fantastisch zijn, een nieuwe generatie verse onderzoekers. Voorlopig zie ik dat echter niet gebeuren. Waarom niet? Carrière maken op een universiteit is niet echt mogelijk, er zijn weinig tot geen banen, de huidige babyboomers blijven voorlopig ook nog we even zitten. Veel ernstiger: veel universiteiten zijn erg afhankelijk van de bijdrage van bedrijven en subsidies. Ik verwacht dat beide inkomstenbronnen kleiner gaan worden in de komende jaren, met alle consequenties. Geen echt vrolijke uitspraken van mij :-(
Nu is het inderdaad aan Katan te verklaren waarom hij opnieuw aandacht vraagt voor een case waarvan de werkelijke pointe hem kennelijk niet interesseert terwijl ook al niemand meer wakker ligt van ijzer, dankzij het Voedingscentrum, de VWA, de uitspraken van wetenschappers van de WUR in de 2e aflevering van de KvW en - wellicht - Katan zelf.
Interessant. 1,5 week na de uitzending was hij wat milder. Het is te horen op zijn site: http://www.mkatan.nl/radio-en-tv/bnr-radio-columns/152-ijzer-cornflakes-en-de-keuringsdienst-van-waarde.html
Via een uitgebreid argument over de vrije markt - daar staat trouwens nogal wat: een pleidooi voor regulering - moeten nu opeens fabrikanten al tegen de consumentenprogramma's beschermd worden. In het algemeen en tegen de KvW in het bijzonder. Het is al ver boven het gevalletje ijzer uitgestegen. Het motief om daartegen op te treden voor een zo breed mogelijk publiek groeit kennelijk. Louter rationeel kan ik dat niet begrijpen.