In steden loopt de hitte tijdens de zomermaanden snel op. Méér stedelijk groen, eventueel zelfs in de vorm van kunstgras, kan helpen de temperaturen te verlagen. Maar vaak is daar in de stad simpelweg geen ruimte voor. Volgens nieuw onderzoek, verschenen in Nature, ligt de sleutel tot het koelen van 'stedelijke hitte-eilanden' in een ring van landelijk gebied rondom de steden.
Klimaatverandering maakt zomers warmer. Vooral in steden ontstaat een probleem, omdat ze hun hitte door een gebrek aan groen niet kwijt kunnen en juist opslaan.
De combinatie van weinig groen en gebrek aan schaduw met veel beton, steen en asfalt maakt van steden een soort 'tegelkachels', die de hele nacht warmte blijven uitstralen naar hun omgeving. Airconditioners, die hun warmte naar buiten uitblazen, versterken dit effect nog eens.
'Passive cooling', koelstrategieën die met weinig extra energiegebruik - denk aan meer bomen, meer schaduw, 's nachts ventileren, buitenzonwering en warmtewerende beglazing - de temperatuur op straat en in gebouwen kunnen verlagen, worden al op diverse plekken toegepast. Recent schreven we nog over het verkoelende kunstgras, dat ook een toepassing van zo'n passive cooling-strategie is.
Verkoelende plattelandsgordel
Maar wat als er nu in de stad geen ruimte is voor extra groen? Dan kun je ook het omringende platteland inzetten om de stad te koelen, ontdekte een team van Britse en Chinese onderzoekers. Op basis van een analyse van 20 jaar data over een aantal Chinese steden en hun directe omgeving, toonden de onderzoekers aan dat nabijgelegen landelijke gebieden de temperatuur in steden tot 0,5°C kunnen verlagen. Het onderzoek is verschenen in Nature cities.
"We richten ons vaak op groene ruimtes, wetlands of waterwegen om steden te koelen," legt hoofdauteur Shi-Jie Cao uit in ScienceDaily. "Stedelijke grond is echter kostbaar en deze maatregelen zijn lastig in te passen. Wij hebben aangetoond dat landgebruik buiten een stad de temperatuur in het stadscentrum duidelijk kan verlagen."
In een overhitte stad stijgt de ontstane warmte op waardoor een lage drukgebied ontstaat dicht bij de grond. Dit zuigt koelere lucht aan uit de omliggende landelijke gebieden. Dit proces wordt sterk beïnvloed door de grootte van een stad en het landgebruik in nabijgelegen landelijke gebieden. Het grootste verkoelende effect bleek op te treden wanneer de 'landelijke ring' rondom een stad minstens de helft van de stadsdiameter beslaat.
Om de effecten in kaart te brengen, vergeleken de onderzoekers de gebieden rond 30 Chinese steden tussen 2000-2020. Satellietdata lieten zien hoe warm de grond was en hoe het land werd gebruikt. Dankzij de gedetailleerde analyse konden de onderzoekers vaststellen welke vormen van landgebruik de grootste effecten hadden: landelijke gebieden die met elkaar in verbinding staan, méér verspreide bossen rond een stad en minder, maar wel grotere wateroppervlakten in plaats van veel kleine waterlichamen bleken het meest effectief.
Ruimtelijke ordening
"We hopen dat planners en overheden onze bevindingen gebruiken om stedelijke gemeenschappen weerbaarder te maken tegen stijgende wereldwijde temperaturen," vult mede-auteur Prashant Kumar aan. "Onze bevindingen tonen aan dat als we onze steden willen koelen, een geïntegreerde aanpak tussen stedelijke en landelijke planning nodig is."
Wie doordenkt, ziet het meteen: Nederland bestaat uit steden met daaromheen een groene kringen. Ons land lijkt de ontdekking al van oudsher onbewust toe te passen.
De combinatie van weinig groen en gebrek aan schaduw met veel beton, steen en asfalt maakt van steden een soort 'tegelkachels', die de hele nacht warmte blijven uitstralen naar hun omgeving. Airconditioners, die hun warmte naar buiten uitblazen, versterken dit effect nog eens.
'Passive cooling', koelstrategieën die met weinig extra energiegebruik - denk aan meer bomen, meer schaduw, 's nachts ventileren, buitenzonwering en warmtewerende beglazing - de temperatuur op straat en in gebouwen kunnen verlagen, worden al op diverse plekken toegepast. Recent schreven we nog over het verkoelende kunstgras, dat ook een toepassing van zo'n passive cooling-strategie is.
Verkoelende plattelandsgordel
Maar wat als er nu in de stad geen ruimte is voor extra groen? Dan kun je ook het omringende platteland inzetten om de stad te koelen, ontdekte een team van Britse en Chinese onderzoekers. Op basis van een analyse van 20 jaar data over een aantal Chinese steden en hun directe omgeving, toonden de onderzoekers aan dat nabijgelegen landelijke gebieden de temperatuur in steden tot 0,5°C kunnen verlagen. Het onderzoek is verschenen in Nature cities.
"We richten ons vaak op groene ruimtes, wetlands of waterwegen om steden te koelen," legt hoofdauteur Shi-Jie Cao uit in ScienceDaily. "Stedelijke grond is echter kostbaar en deze maatregelen zijn lastig in te passen. Wij hebben aangetoond dat landgebruik buiten een stad de temperatuur in het stadscentrum duidelijk kan verlagen."
In een overhitte stad stijgt de ontstane warmte op waardoor een lage drukgebied ontstaat dicht bij de grond. Dit zuigt koelere lucht aan uit de omliggende landelijke gebieden. Dit proces wordt sterk beïnvloed door de grootte van een stad en het landgebruik in nabijgelegen landelijke gebieden. Het grootste verkoelende effect bleek op te treden wanneer de 'landelijke ring' rondom een stad minstens de helft van de stadsdiameter beslaat.
Om de effecten in kaart te brengen, vergeleken de onderzoekers de gebieden rond 30 Chinese steden tussen 2000-2020. Satellietdata lieten zien hoe warm de grond was en hoe het land werd gebruikt. Dankzij de gedetailleerde analyse konden de onderzoekers vaststellen welke vormen van landgebruik de grootste effecten hadden: landelijke gebieden die met elkaar in verbinding staan, méér verspreide bossen rond een stad en minder, maar wel grotere wateroppervlakten in plaats van veel kleine waterlichamen bleken het meest effectief.
Ruimtelijke ordening
"We hopen dat planners en overheden onze bevindingen gebruiken om stedelijke gemeenschappen weerbaarder te maken tegen stijgende wereldwijde temperaturen," vult mede-auteur Prashant Kumar aan. "Onze bevindingen tonen aan dat als we onze steden willen koelen, een geïntegreerde aanpak tussen stedelijke en landelijke planning nodig is."
Wie doordenkt, ziet het meteen: Nederland bestaat uit steden met daaromheen een groene kringen. Ons land lijkt de ontdekking al van oudsher onbewust toe te passen.