Met de vis gaat het goed, maar de vissers zijn gestopt

De belangrijkste visbestanden voor de Nederlandse visserij in de Noordzee zijn gezond, meldt de Internationale Raad voor Onderzoek der Zee (ICES). Dat betekent hogere vangstadviezen, met als meest opvallende uitschieter een stijging van 177% voor de hoeveelheid te vangen tong.

Voor wie mocht denken dat dit goed nieuws is voor de visserij - de tong is de meest rendabele Noordzeevis voor Nederlandse en Belgische vissers - zal verrast zijn door de lauwe reactie vanuit de visserswereld. "Het is min of meer een bevestiging van wat de visserij zelf ook al constateerde", zegt Geert Meun van VisNed tegen Omroep Flevoland. Er blijkt méér tong in de Noordzee te zwemmen dan de biologen van ICES dachten.

Herziening methode
Vorig jaar december kwamen de lidstaten van de Europese Unie (EU) juist een vangstbeperking op tong van 60% overeen, omdat het bestand als extreem slecht werd ingeschat. Het historisch lage vangstadvies ging gepaard met grote onzekerheden over de resultaten van het model voor bestandsschatting. Afgelopen voorjaar is de methode voor bestandschatting van het tongbestand daarom grondig geëvalueerd in een benchmarkproces. Dat heeft ertoe geleid dat zowel de gegevens (vangststatistieken, natuurlijke sterfte, onderzoeksindices) als de berekeningsmethoden zijn aangepast. "Uit de nieuwe schatting blijkt dat het volwassen tongbestand in de Noordzee tussen 2018 en 2021 toenam door sterke aanwas in 2018, gevolgd door gedeeltelijke afname. Sinds 2020 blijft het bestand echter boven het veilige voorzorgsniveau. De visserijdruk is sinds 2016 aanzienlijk afgenomen en ligt sinds 2019 onder het MSY-streefniveau," meldt ICES.

Concreet betekent het dat de noodzaak voor een correctie wegvalt en dat ICES voor 2025 een totale vangst van maximaal 10.196 ton adviseert. Dit is bijna een verdrievoudiging ten opzichte van vorig jaar, toen 4.375 ton tong werd gevangen.

Onnodige vangstbeperking
"Het is zuur dat we gelijk hebben gekregen van een tussentijdse dwaling”, zegt Jacob Snoek, secretaris van de Nederlandse Vissersbond in De Telegraaf. "Deze vangstbeperking op basis van het vorige onderzoek was volslagen onnodig.” En dat in een sector die het de afgelopen jaren toch al zwaar had door achtereenvolgens het pulsvisverbodbrandstofprijzen, het verdwijnen van visgronden voor natuurbescherming en windparken en de brexit. De Nederlandse kottervloot kromp met 45 schepen, doordat veel vissers gebruik maakten van de saneringsregeling.

De Telegraaf spreekt van 'een bittere overwinning', die mogelijk toch een staartje gaat krijgen. Volgens voormalig minister Piet Adema - van toen nog het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselveiligheid - heefft Eurocommissaris Sinkevičius (Milieu, Oceanen en Visserij) al toegezegd opnieuw te gaan onderhandelen met het Verenigd Koninkrijk. "Want hij vindt dat wij een punt hebben, en dat je met terugwerkende kracht moet zeggen dat het niet goed is geweest. En dat is goed nieuws. Ik hoop echt dat dit zorgt voor een aanpassing van het quotum, want als je kijkt naar wat dit doet met de vissers... dat is echt verschrikkelijk.”

Overige vangstadviezen
Hoewel het haringbestand gezond is - er zwemt er volgens ICES 1,4 miljoen ton volwassen haring in de Noordzee en omliggende wateren - stelt ICES een vangstadvies voor 2025 voor van 412.383 ton, een daling van 23% ten opzichte van het vangstadvies voor 2024. Dat voorstel wordt ingegeven door een lagere aanwas van jonge haring in de afgelopen jaren en toegenomen visserijdruk. Het scholbestand blijft zeer gezond en groeit verder. Voor 2025 adviseert ICES een vangst van 176.593 ton, een stijging van 14%. Ook voor bijvangstsoorten als tarbot (+18%), griet (+21%), wijting (+85%) en zeebaars (+14%) geeft ICES hogere vangstadviezen. Bij kabeljauw speelt een definitiewijziging: de drie deelbestanden van de zuidelijke, noordwestelijke en noordoostelijke Noordzee worden nu samen beoordeeld als het Northern Shelf kabeljauwbestand en daarvoor adviseert ICES een daling van het vangstadvies van 14%.