Verpakken heeft de toekomst. Niet alleen maken verpakkingen voedsel langer houdbaar en beter vervoerbaar, er zijn intelligente verpakkingen in ontwikkeling die met ons kunnen communiceren over de kwaliteit van hun inhoud. Hoe vers die vis is, bijvoorbeeld.
De Wageningse promovenda Jenneke Heising (Foor Quality & Design Group) hoopt volgend voorjaar op zo'n intelligente verpakking te promoveren. Zij ging op zoek naar een intelligente verpakking die de kwaliteit en/of veiligheid van zijn inhoud kan bewaken en voorspellen. Daarvoor wil ze een sensor gebruiken die, in combinatie met wiskundige modellen, kan voorspellen hoe de kwaliteit van het verpakte voedsel zich ontwikkelt onder de verschillende omstandigheden die zich in de keten kunnen voordoen.
Vluchtige stoffen
Ze viel voor vis omdat het al snel duidelijk werd dat de voedingsmiddelen die het meest van een intelligente verpakking profiteren relatief dure en snel bedervende voedingsmiddelen zijn. Voor voedingsmiddelen waarvan de startkwaliteit bekend of vrijwel altijd hetzelfde is kan een sensor die de condities meet die de kwaliteit van het verpakte voedsel beïnvloeden (opslagtijd en temperatuur) nuttig zijn. Maar bij voedsel waarbij de startkwaliteit wisselt of onbekend is, moet een sensor verbindingen of eigenschappen meten die direct verband houden met de kwaliteitskenmerken ervan. Vis dus.
Heising probeerde verschillende sensoren uit, waaronder een ammonium electrode, die daadwerkelijk de ammoniak 'ruikt' naarmate die vrijkomt uit de vis. Op basis van de meetgegevens en de mathematische modellen kan dan een versheidsindicatie afgelezen worden. Heising vertelde ons: "Het concept zou ook voor andere producten gebruikt kunnen worden. Belangrijk hiervoor is dat er vluchtige stoffen gevormd worden die een goede indicatie zijn voor de versheid (of kwaliteit) van een product tijdens het bewaren onder verschillende condities. De wiskundige modellen om het sensor signaal te vertalen naar een kwaliteit of versheid status moeten ook per voedsel product aangepast worden."
Nog geen werkend prototype
Het onderzoek van Heising beperkt zich tot de werking en toepasbaarheid van een sensor en de mathematische modellen die de versheidsindicator werkbaar moeten maken. De volgende stap, het daadwerkelijk ontwerpen van de sensor, is aan de electronische ingenieurs. Ze geeft wel een aantal aanbevelingen: "een miniatuur-sensor die geïntegreerd is een voedselverpakking, goedkoop en op grote schaal te produceren (in verhouding tot de verpakkingsinhoud), accuraat en betrouwbaar, gemakkelijk uit te lezen en te begrijpen door de gebruiker, bij voorkeur duurzaam en uiteraard voedselveilig." Er is dus nog geen werkend prototype. Het zal nog wel even duren voor een sensor daadwerkelijk op de markt komt.
Hoe verser, hoe duurder
Maar wie gaan nu uiteindelijk profiteren van zo'n sensor? De consument natuurlijk, die (met zijn smartphone) de 'verste vis' kan uitzoeken. Maar ook de supermarkten, verwerkers, verpakkers en distributeurs, kortom alle partijen in de keten, profiteren. Tegenover de extra verpakkingskosten staan kostenbesparingen door geoptimaliseerde logistieke beslissingen en minder voedselverspilling.
Heising schetst in FoodProduction de ultieme consequentie: een dynamisch prijssysteem.
Daarbij varieert de prijs op basis van de voorspelde versheid van de sensor. Welke consument kijkt nu niet welk pak melk het langst houdbaar is? Zo zou je, met je smartphone, ook kunnen kiezen voor de verste vis. Of, als je portemonnee dat niet toelaat, voor een iets minder verse, daardoor lager geprijsde, maar nog altijd kwalitatief verantwoorde vis. Dat kan straks allemaal met zo'n sensor.
Zou'ie er echt komen?
Fotocredits: Jenneke Heising (N.B.: voor de foto is AH-vis gebruikt, AH is niet bij onderzoek betrokken).
Dit artikel afdrukken
Vluchtige stoffen
Ze viel voor vis omdat het al snel duidelijk werd dat de voedingsmiddelen die het meest van een intelligente verpakking profiteren relatief dure en snel bedervende voedingsmiddelen zijn. Voor voedingsmiddelen waarvan de startkwaliteit bekend of vrijwel altijd hetzelfde is kan een sensor die de condities meet die de kwaliteit van het verpakte voedsel beïnvloeden (opslagtijd en temperatuur) nuttig zijn. Maar bij voedsel waarbij de startkwaliteit wisselt of onbekend is, moet een sensor verbindingen of eigenschappen meten die direct verband houden met de kwaliteitskenmerken ervan. Vis dus.
Heising probeerde verschillende sensoren uit, waaronder een ammonium electrode, die daadwerkelijk de ammoniak 'ruikt' naarmate die vrijkomt uit de vis. Op basis van de meetgegevens en de mathematische modellen kan dan een versheidsindicatie afgelezen worden. Heising vertelde ons: "Het concept zou ook voor andere producten gebruikt kunnen worden. Belangrijk hiervoor is dat er vluchtige stoffen gevormd worden die een goede indicatie zijn voor de versheid (of kwaliteit) van een product tijdens het bewaren onder verschillende condities. De wiskundige modellen om het sensor signaal te vertalen naar een kwaliteit of versheid status moeten ook per voedsel product aangepast worden."
Nog geen werkend prototype
Het onderzoek van Heising beperkt zich tot de werking en toepasbaarheid van een sensor en de mathematische modellen die de versheidsindicator werkbaar moeten maken. De volgende stap, het daadwerkelijk ontwerpen van de sensor, is aan de electronische ingenieurs. Ze geeft wel een aantal aanbevelingen: "een miniatuur-sensor die geïntegreerd is een voedselverpakking, goedkoop en op grote schaal te produceren (in verhouding tot de verpakkingsinhoud), accuraat en betrouwbaar, gemakkelijk uit te lezen en te begrijpen door de gebruiker, bij voorkeur duurzaam en uiteraard voedselveilig." Er is dus nog geen werkend prototype. Het zal nog wel even duren voor een sensor daadwerkelijk op de markt komt.
Hoe verser, hoe duurder
Maar wie gaan nu uiteindelijk profiteren van zo'n sensor? De consument natuurlijk, die (met zijn smartphone) de 'verste vis' kan uitzoeken. Maar ook de supermarkten, verwerkers, verpakkers en distributeurs, kortom alle partijen in de keten, profiteren. Tegenover de extra verpakkingskosten staan kostenbesparingen door geoptimaliseerde logistieke beslissingen en minder voedselverspilling.
Heising schetst in FoodProduction de ultieme consequentie: een dynamisch prijssysteem.
Daarbij varieert de prijs op basis van de voorspelde versheid van de sensor. Welke consument kijkt nu niet welk pak melk het langst houdbaar is? Zo zou je, met je smartphone, ook kunnen kiezen voor de verste vis. Of, als je portemonnee dat niet toelaat, voor een iets minder verse, daardoor lager geprijsde, maar nog altijd kwalitatief verantwoorde vis. Dat kan straks allemaal met zo'n sensor.
Zou'ie er echt komen?
Fotocredits: Jenneke Heising (N.B.: voor de foto is AH-vis gebruikt, AH is niet bij onderzoek betrokken).
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 2 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 2 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Inmiddels ben ik gepromoveerd op dit onderzoek. Nu is mijn thesis genomineerd voor een award! Je kunt me helpen de award te winnen door voor me te stemmen op http://resource.wageningenur.nl/nl/wetenschap/show/Coverprijs-2014.htm . Bedankt alvast!
Of je er ziek van wordt ligt ook aan je eigen gezondheid, wat je verder nog eet enz. Dat is hetzelfde of je wel of niet verkouden wordt doordat je weerstand wel of niet hoog is. Daarom zijn oudere mensen en kinderen bijv ook bevattelijker voor salmonella vergiftiging en hoeft een gemiddelde volwassene niks te krijgen van rauwe eieren. Maar ook niet elk kind of oudere persoon wordt ziek van rauwe eieren, ligt dus ooik helemaal aan de weerstand en imuunsysteem.
Van parasieten hoef je niet dood te gaan hoor. ;-) Maar ze kunnen flink wat ongemak opleveren. Ik wil ze niet in mijn darmen hebben, als tiener heb ik even het ongemak gehad (al was de bron onbekend, waarschijnlijk niet vis), kleine witte wormpje uit je achterste is geen pretje.
Maar niet elke vis heeft parasieten. En verder ben ik geen expert op dit gebied, alleen wat basics ken ik. Vriezen en koken/bakken/roken.
Ik ben dol op rauwe schelvis (veel lekkerder dan kabeljauw). Sashimi. Daar kan weinig tegenop. Ook niet tegen die van AH, die ik alleen zo eet als hij niet naar vis ruikt (ik heb een neus die prima functioneert als sensor). Geweldig als je die besprenkelt met een Franse (wat hardere) olijfolie.
Ik begrijp van Klootwijk dat ik die rustig kan eten. Vlgs De Heij ga ik er dood van, want hij is echt vers.
En nu?
Wat een kok in het programma Kassa enkele jaren geleden eens zei over verse vis: "Mensen die deze vis eten zullen niet zeggen dat ze een lekker visje op hebben" omdat die vis juist niet naar vis stonk en daardoor ook niet die specifieke 'vis'smaak zal hebben na bereiding, vandaar dat veel vissoorten idd niet 'vers' meer zal zijn, omdat de consument het dan toch niet lekker genoeg zal vinden. Maar zelfs dan, als de vis niet naar vis moet ruiken om vers te zijn, zal die toch idd eerst lang genoeg bevroren moeten zijn om parasieten te doden, het is daarom ook niet verwonderlijk dat ze op schepen gelijk schoongemaakt en ingevroren worden. Hoe sneller ingevroren hoe beter, toch?