Lees ook
Stel je voor, je koopt een bakje hummus-tomaat. Wordt dit bakje dan alleen vergeleken met andere hummus-tomaat bakjes? Wordt het vergeleken met andere bakjes hummus? Of is er misschien zelfs een algemenere categorie broodbeleg? Dit voorbeeld van één van onze lezers geeft duidelijk aan waar de consument bij het gebruik van de Nutri-Score mee worstelt. Zowel Foodlog als een aantal lezers gingen op zoek naar een lijst met categorieën, maar dat bleek onvindbaar op internet.

Foodlog vroeg bij het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport hoe het zit. We kregen schriftelijk antwoord op onze vragen: “Voor de berekening van de Nutri-Score van een product zijn er grofweg 3 typen algoritme die door de producenten worden gebruikt om de juiste Nutri-Score te berekenen: voor vaste voedingsmiddelen, voor dranken en voor noten/zaden/vetten/oliën. Binnen het algoritme voor vaste voedingsmiddelen zijn er wel wat extra regels voor specifieke producten (zoals voor kaas, rood vlees). Die zijn terug te vinden in de Nutri-Score FAQ. De meeste producten vallen in het algoritme voor vaste voedingsmiddelen. De vergelijking van de Nutri-Score van verschillende producten kan in principe over alle productgroepen heen, maar is het meest zinvol voor vergelijkbare producten (bijvoorbeeld broodbeleg) en bij voorkeur voor vergelijkingen binnen één product (een hummus met een hummus). Als je voor het winkelschap met hummus staat, dan laat de Nutri-Score zien welke hummus een betere samenstelling heeft.”

Geen lijst
Er is dus helemaal geen lijst met categorieën. Bijna alle producten worden via hetzelfde algoritme berekend, dus bijna alle producten kan je met elkaar vergelijken. Je mag zelf je eigen vergelijkingen maken. Die vergelijkingen zijn dan wel het meest efficiënt binnen dezelfde productgroep. De campagne van de overheid noemt dan ook niet de term ‘categorie’. Het advies in het campagnefilmpje is: “Vergelijk wel dezelfde soort producten met elkaar, zoals twee dranken, en niet een drank met een pizza.”

De opvallende uitspraken van het ministerie legden we voor aan Serge Hercberg, de bedenker en ontwikkelaar van de Nutri-Score. Hij geeft ons een uitgebreide uitleg: “De categorieën zijn niet vooraf gedefinieerd. Het idee is dat de vergelijkingen door de consument zelf worden gemaakt wanneer hij twijfelt tussen verschillende voedingsmiddelen die hij voor hetzelfde gebruik zou kunnen kopen. Er zijn grofweg drie manieren waarop een consument zo’n vergelijking kan maken:
  1. De consument vergelijkt voedingsmiddelen die tot verschillende productgroepen behoren, maar voor hetzelfde doeleinde worden geconsumeerd, zoals bijvoorbeeld voedingsmiddelen die men kan kiezen voor het ontbijt (brood vs. beschuit, ontbijtgranen vs. gebak, koekjes vs. cakes, enz.)
  2. De consument vergelijkt voedingsmiddelen die tot dezelfde productgroep behoren, zoals bijvoorbeeld ontbijtgranen (muesli vs. chocoladeontbijtgranen, of droge koekjes vs. fruitkoekjes)
  3. De consument vergelijkt hetzelfde product aangeboden door verschillende merken (chocoladeontbijtgranen van het ene merk vs het 'equivalent' van een ander merk).”

Een consument zal zich bijvoorbeeld niet afvragen: ‘Zal ik gerookte zalm of ontbijtgranen kopen?’
Hercberg benadrukt dat uit de praktijk blijkt dat consumenten dit duidelijk snappen: “Een consument zal zich bijvoorbeeld niet afvragen: ‘Zal ik gerookte zalm of ontbijtgranen kopen?’, of ‘Zal ik olijfolie of light frisdrank kopen?’ De tegenstanders van de Nutri-Score zeggen dat consumenten het logo verwarrend vinden, maar dat is op geen enkel wetenschappelijk bewijs gebaseerd. Integendeel, er zijn veel gepubliceerde wetenschappelijke studies die aantonen dat de Nutri-Score goed begrepen en goed gebruikt wordt door consumenten en daarnaast een positieve invloed heeft op hun voedingskeuzes en de voedingskwaliteit van hun aankopen.”

Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport besluit zijn bericht met de fraaie zin: “De kracht van het logo is de eenvoud ervan”. Dat blijkt een bondige samenvatting van wat Hercberg ons vertelt. Wie producten met elkaar vergelijkt, doet dat waarschijnlijk met vergelijkbare producten. En zelfs al stap je van een zak chips als snack toch maar over op een yoghurtje met cruesli tussendoor, dan ga je vanzelf op zoek naar een verpakking met een A of een B. Zo simpel werkt het logo.

Dat de overheid dan toch een campagne gestart is om de 'vergelijkingen' uit te leggen, is dan wel weer opvallend.
Dit artikel afdrukken