In mei aanstaande, bij de jaarvergadering van de Wereldgezondheidsorganisatie, moet het er liggen: het eerste wereldwijde verdrag hoe om te gaan met 'Disease X'. Maar na 9 moeizame onderhandelingsrondes is duidelijk dat de weg naar overeenstemming is bezaaid met uitdagingen.
Reacties op uitbraken van ziekten zijn van oudsher een "cyclus van paniek en verwaarlozing", zegt gezondheidsfunctionaris en WHO-onderhandelaar Ashley Bloomfield in de Financial Times. "Omdat we als mensen zo goed zijn in het doorgaan naar de volgende dingen - dat is onderdeel van onze overlevingsstrategie - is er bijna sprake van een collectief wereldwijd geheugenverlies."
Het lijkt zo simpel: met de lessen van de Covid-pandemie nog vers in het geheugen, moeten landen iedere gelegenheid aangrijpen om de mondiale gezondheidszorg-architectuur te versterken. Eind vorige maand kwamen functionarissen uit 194 landen bij elkaar om te proberen het eens te worden over de concept-verdragstekst voor de aanpak van 'Disease X'. Dat is de - nog onbekende - zekere opvolger van de Covid-19-pandemie, waar gezondheidsfunctionarissen zich al lang zorgen over maken.
Pandemierisico groter dan ooit
De risico's van pandemieën zijn groter dan ooit. Er zijn meer mensen dan ooit op aarde die ook nog eens veel mobieler zijn geworden. We leven in dichtbevolkte steden en de intensieve veehouderij en ongereguleerde dierenhandel vergroten het risico op ziekten die van dieren op mensen overspringen. De jongste ontwikkeling, waarbij het hoogpathogene vogelgriepvirus H5N1 ook koeien blijkt te besmetten (maar melk, eieren en vlees - mits helemaal gegaard - veilig zijn om te eten), bewijzen dat nog maar eens.
Al deze factoren, en de grimmige ervaring van Covid-19 toen rijke landen miljarden doses vaccin voor zichzelf opkochten terwijl een groot deel van de wereld het zonder moest stellen, laten de noodzaak zien voor een internationaal verdrag voor het voorbereid zijn op en reageren op een nieuwe pandemie, 'Disease X'.
Het pandemie-verdrag moet wereldwijde samenwerking bevorderen op het gebied van vroegtijdige waarschuwingssystemen, gegevensuitwisseling, onderzoek en de productie en distributie van medische hulpmiddelen (denk bijvoorbeeld aan vaccins).
Geopolitieke, financiële en intellectuele eigendoms-belangen
Maar in de onderhandelingen over het verdrag blijken geopolitieke, financiële en intellectuele eigendomsbelangen concrete obstakels te vormen. Ondanks dat de WHO bezweert dat het voltooide pandemieverdrag "een kader van ethische verplichtingen zal zijn," en geen "wettelijke dwang", dat het de soevereiniteit van landen niet aantast, dat de financieringseisen beperkt zijn en dat het verdrag geen "mechanisme bevat om landen verantwoordelijk te stellen voor het schenden ervan," is de kritiek niet van de lucht.
Regeringen vrezen voor hun soevereiniteit (zo wil de VS zelf kunnen beslissen wie het land in en uit mogen), de farmaceutische industrie houdt vast aan zijn intellectuele eigendomsrechten (al willen ze wel op vrijwillige basis samenwerken) en arme landen kampen met het gebrek aan vertrouwen dat de ongelijke verdeling van Covid-vaccins heeft veroorzaakt.
Goede bedoelingen
"Als we iets geleerd hebben van de Covid-19 pandemie, dan is het wel dat goede bedoelingen in noodsituaties vaak niet leiden tot dezelfde daden", zegt Ebere Okereke, directeur van ngo Africa Public Health Foundation en specialist op het gebied van wereldwijde gezondheidsbeveiliging. Wil het pandemieverdrag en sowieso beter voorbereid zijn op een komende pandemie echt lukken, dan moet dit meningsverschil over de beschikbaarheid van middelen worden overwonnen, of op zijn minst gemanaged. De World Bank heeft in ieder geval, met ondersteuning van de WHO een Pandemie Fonds opgezet, om lage- en middeninkomenslanden te helpen hun paraatheid en reactievermogen te verbeteren. De bank zei in februari dat er meer dan $2 miljard aan startkapitaal was opgehaald bij 27 donoren. Elke dollar die werd toegekend in de eerste ronde van projectfinanciering leverde nog eens $6 aan investeringen op.
Al met al is het pandemieverdrag nog verre van gerealiseerd, hoe zinvol een "gerichte, eerlijke en harmonieuze inspanning om de volgende wereldwijde gezondheidscrisis aan te pakken" ook is. De laatste onderhandelingen zullen een test zijn om te zien of landen hun grieven en in sommige gevallen groeiende verdeeldheid opzij kunnen zetten. WHO-president Tedros voorziet op zijn minst een tekst "op hoog niveau", zelfs als sommige details later moeten worden geregeld. Het is immers in ieders belang om zich beter voor te bereiden op de onvermijdelijke volgende wereldwijde gezondheidscalamiteit.
Dit artikel afdrukken
Het lijkt zo simpel: met de lessen van de Covid-pandemie nog vers in het geheugen, moeten landen iedere gelegenheid aangrijpen om de mondiale gezondheidszorg-architectuur te versterken. Eind vorige maand kwamen functionarissen uit 194 landen bij elkaar om te proberen het eens te worden over de concept-verdragstekst voor de aanpak van 'Disease X'. Dat is de - nog onbekende - zekere opvolger van de Covid-19-pandemie, waar gezondheidsfunctionarissen zich al lang zorgen over maken.
Pandemierisico groter dan ooit
De risico's van pandemieën zijn groter dan ooit. Er zijn meer mensen dan ooit op aarde die ook nog eens veel mobieler zijn geworden. We leven in dichtbevolkte steden en de intensieve veehouderij en ongereguleerde dierenhandel vergroten het risico op ziekten die van dieren op mensen overspringen. De jongste ontwikkeling, waarbij het hoogpathogene vogelgriepvirus H5N1 ook koeien blijkt te besmetten (maar melk, eieren en vlees - mits helemaal gegaard - veilig zijn om te eten), bewijzen dat nog maar eens.
Al deze factoren, en de grimmige ervaring van Covid-19 toen rijke landen miljarden doses vaccin voor zichzelf opkochten terwijl een groot deel van de wereld het zonder moest stellen, laten de noodzaak zien voor een internationaal verdrag voor het voorbereid zijn op en reageren op een nieuwe pandemie, 'Disease X'.
Het pandemie-verdrag moet wereldwijde samenwerking bevorderen op het gebied van vroegtijdige waarschuwingssystemen, gegevensuitwisseling, onderzoek en de productie en distributie van medische hulpmiddelen (denk bijvoorbeeld aan vaccins).
Geopolitieke, financiële en intellectuele eigendoms-belangen
Maar in de onderhandelingen over het verdrag blijken geopolitieke, financiële en intellectuele eigendomsbelangen concrete obstakels te vormen. Ondanks dat de WHO bezweert dat het voltooide pandemieverdrag "een kader van ethische verplichtingen zal zijn," en geen "wettelijke dwang", dat het de soevereiniteit van landen niet aantast, dat de financieringseisen beperkt zijn en dat het verdrag geen "mechanisme bevat om landen verantwoordelijk te stellen voor het schenden ervan," is de kritiek niet van de lucht.
Regeringen vrezen voor hun soevereiniteit (zo wil de VS zelf kunnen beslissen wie het land in en uit mogen), de farmaceutische industrie houdt vast aan zijn intellectuele eigendomsrechten (al willen ze wel op vrijwillige basis samenwerken) en arme landen kampen met het gebrek aan vertrouwen dat de ongelijke verdeling van Covid-vaccins heeft veroorzaakt.
Goede bedoelingen
"Als we iets geleerd hebben van de Covid-19 pandemie, dan is het wel dat goede bedoelingen in noodsituaties vaak niet leiden tot dezelfde daden", zegt Ebere Okereke, directeur van ngo Africa Public Health Foundation en specialist op het gebied van wereldwijde gezondheidsbeveiliging. Wil het pandemieverdrag en sowieso beter voorbereid zijn op een komende pandemie echt lukken, dan moet dit meningsverschil over de beschikbaarheid van middelen worden overwonnen, of op zijn minst gemanaged. De World Bank heeft in ieder geval, met ondersteuning van de WHO een Pandemie Fonds opgezet, om lage- en middeninkomenslanden te helpen hun paraatheid en reactievermogen te verbeteren. De bank zei in februari dat er meer dan $2 miljard aan startkapitaal was opgehaald bij 27 donoren. Elke dollar die werd toegekend in de eerste ronde van projectfinanciering leverde nog eens $6 aan investeringen op.
Al met al is het pandemieverdrag nog verre van gerealiseerd, hoe zinvol een "gerichte, eerlijke en harmonieuze inspanning om de volgende wereldwijde gezondheidscrisis aan te pakken" ook is. De laatste onderhandelingen zullen een test zijn om te zien of landen hun grieven en in sommige gevallen groeiende verdeeldheid opzij kunnen zetten. WHO-president Tedros voorziet op zijn minst een tekst "op hoog niveau", zelfs als sommige details later moeten worden geregeld. Het is immers in ieders belang om zich beter voor te bereiden op de onvermijdelijke volgende wereldwijde gezondheidscalamiteit.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 3 augustus krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 3 augustus krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Theo, ik hoopte zojuist duidelijk te hebben gemaakt dat dat niet het geval is.
Ben jij soms een WEF-agent?
Theo, je zult het misschien niet van me willen geloven, maar ik snap waar je bang voor bent: het modernistische project voor de wereld. Dat is inderdaad een politiek ideaal. Het heeft veel te maken met de wereld van Kafka die ik nog niet zo heel lang geleden beschreef naar aanleiding van de Nederlandse natuur-besognes.
Er is een groep mensen die denkt dat de wereld beheersbaar is. Als je dat zo leert zien, zie je geen complot meer, maar domweg verschillende geloven.
Ik ben het overigens met je eens dat de arrogante gedachte dat we alles kunnen beheersen gevaarlijk is.
Het pandemisch karretje van Tedros en de globalisten loopt steeds verder vast. Daar verandert ook die demissionaire dove Pia niets aan. Laatste nieuws.
Dit soort acties zou ik me voor kunnen stellen van China. Zij hebben een meer intelligente manier van de wereld veroveren dan Poetin.