Barilla sprak afgelopen juni op het Global Consumer Goods Forum in Barcelona. Food Personality tekende uit zijn mond de volgende woorden op: "Elk bedrijf is met duurzaamheid bezig en wil bijvoorbeeld de uitstoot van CO2 reduceren door efficiënte en duurzame logistiek. Maar is dit genoeg? Leeft er een gevoel van urgentie? Nee. Duurzame groei is niet genoeg. Bedrijven denken dat ze met hun duurzaamheidsinitiatieven genoeg doen. Maar het systeem moet anders. Niemand heeft de moed om de écht belangrijke zaken aan te pakken."

Barilla spreekt onomfloerst. De toegang tot voedsel in de wereld is ongelijk verdeeld, zegt hij. Hij vindt het de taak van ondernemers in de voedingssector om mensen in markten met overvloed aan te sporen minder te gaan eten. Het duivelse begrip groei moet uit het zakenklimaat verdwijnen. "We moeten niet streven naar groei, maar naar balans." Barilla zet opmerkelijke stappen en heeft zijn omzetvolume de afgelopen jaren laten dalen in plaats van stijgen.

Onder leiding van Dick Boer (Ahold) en Paul Bulcke (Nestlé) nam het Global Consumer Goods Forum drie resoluties aan:

1. We will provide consumers with choices and information that empower them to make decisions for a healthy life.

2. We will further encourage a culture of prevention, promoting active, healthy living for all and engaging with other stakeholders to accelerate and increase the positive impact of our efforts.

3, We will monitor and learn from our efforts and will report on our progress.


Guido Barilla reageert met enig schouderophalen op dit 3-punten programma. "Het pakt het werkelijke probleem niet aan en dat is het falende systeem. Ik wil echt niet zegen dat dit congres in Barcelona verspilde moeite is. We ontmoeten elkaar als leiders van grote ondernemingen en bespreken de problematiek. Maar we moeten erkennen dat het moeilijk is om echte waarde te creëren vanwege de ingesleten focus op groei."

"Voedsel", zegt Barilla, "is een zeer serieuze aangelegenheid. De woede die nu in de Arabische wereld heerst, heeft ook te maken met voedsel, landbouw en water. Met het verdelingsvraagstuk. Sinds het moment dat de wereld zich niet meer kan vasthouden aan de tweedeling tussen communisme en kapitalisme, is de wereld op drift geraakt. De economische vooruitzichten worden niet door groei bepaald, maar door schaarste. De kop in het zand steken en business as usual is géén optie."

Barilla's uitspraken markeren een verandering in denken. Waar Unilever's Paul Polman zijn bedrijf nog wil verdubbelen door welvaart en wasverzachters naar de 2e en 3e wereld te brengen en pleit voor lage voedselprijzen, ziet Barilla een nieuw economisch model opkomen. Geen oude - 18e tot en met de 20e eeuwse - economie van overvloed die de prijzen steeds verder verlaagt en van groei een doel op zich maakt, maar een nieuwe, 21e eeuwse economie van schaarste.
Dat werpt meteen een belangrijke vraag op. In de oude economie verdelen we nog steeds de overvloed. In de nieuwe zullen we de schaarste moeten verdelen. Dat levert - net als in het nieuwe strategische model van Unilever (groei buiten de 1e wereld waar een veel grotere en werkelijk behoeftige markt is) - nog steeds een groei op voor de consumptiestromen in de 2e en 3e wereld. Bij ons levert het krimp op. Hoe gaan we dat van de consument vragen?

Meer dan een taak voor de overheid, ziet Barilla een rol voor de financiële instellingen. In Food Personality levert hij scherpe kritiek op het opportunisme dat heeft geleid tot de financiële crisis van 2008, een houding die hij nog steeds waarneemt. Niettemin pleit hij ervoor deze instellingen regels op te laten stellen waarbij de waardebepaling, en dus de financierbaarheid, van bedrijven niet alleen van groei afhangt, maar waarbij duurzame prestaties nadrukkelijk worden meegewogen.

Politici moeten beter worden geinformeerd om de juiste in plaats van rammelende wetgeving op te stellen die dit proces van mensen en bedrijven faciliteert.
Dat is opmerkelijk. Wie weet wat islamitisch bankieren inhoudt - geen geld verdienen aan geld door speculatie, maar alleen op basis van onderliggende waarde - ziet in Barilla een hervormer van ons financiële systeem op basis van waarden in plaats van winst. De overheid maakt die waarden niet, maar faciliteert door wetgeving hun operationalisering.
Wie de waarden bepaalt blijft in het midden. Guido Barilla vindt vast niet dat zulks toekomt aan bankiers die nog steeds niet geleerd hebben dat winst zonder waardensysteem leidt tot de ontwrichting van markten. Daarover zouden we graag nog meer horen van deze opmerkelijke pastamaker.
Dit artikel afdrukken