Maandag werden de rechten van achttien Russische wodkamerken geveild in Den Haag. Het in Luxemburg gevestigde bedrijf Spirits International kocht deze rechten voor €1,6 miljoen. Dit bedrijf, ook bekend als SPI Group, had de merken al eerder in bezit, maar verloor deze in 2020 aan de Russische staat. Het is nogal uitzonderlijk dat het bezit van een land in een ander land wordt geveild.
SPI verwierf de rechten voor de 18 wodkamerken in de Benelux eind jaren negentig, toen na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie Russische staatsbedrijven werden geprivatiseerd. Volgens de Russische staat had SPI de rechten niet legitiem verworven, dus spande de staat een rechtszaak aan. Die verloor SPI en daarmee ook het recht op de merken.

Waarom Den Haag?
Maar waarom worden de merken dan nu geveild in Den Haag? Dat heeft te maken met een andere rechtszaak rondom het faillissement van het Russische gas- en oliebedrijf Yukos in 2006. De directeur van Yukos, Michail Chodorkovski, was een politiek tegenstander van Poetin.

Yukos ging in 2006 failliet nadat de Russische staat het bedrijf onverwachts een miljardenbelasting had opgelegd. Volgens de aandeelhouders van Yukos deed de Russische overheid dit om de politieke tegenstander van Poetin weg te werken. De aandeelhouders spanden daarom een zaak aan bij het Permanent Hof van Arbitrage in Den Haag. Dat gaf de aandeelhouders gelijk, dus moest Rusland hen bijna €60 miljard euro schadevergoeding betalen. Omdat Rusland weigert de schadevergoeding te betalen, mogen de aandeelhouders nu in Den Haag beslag leggen op Russische bezittingen, waaronder de wodkamerken die dus sinds 2020 in bezit zijn van de Russische staat.

Veiling
De aandeelhouders veilden de merkrechten om zo een deel van de verschuldigde schadevergoeding te claimen. De veiling vond plaats in Nieuwspoort, in het perscentrum in het Tweede Kamergebouw in Den Haag. Geen enkele particuliere zaalverhuurder durfde het aan om de veiling in zijn zaal te laten plaatsvinden, allemaal bang voor repercussies vanuit Rusland. In 2022 probeerden de aandeelhouders de merkrechten ook al te verkopen, maar het hoogste bod van €200.000 vonden ze toen te laag.

Afgelopen maandag was het bod een stuk hoger. Het kwam van een bekende speler. Uiteindelijk kocht Spirits International de rechten voor €1,6 miljoen weer terug. De €1,6 miljoen is slechts een klein deel van de verschuldigde €60 miljard, maar de aandeelhouders verwachten dat de veiling van de wodkamerken in Nederland de eerste stap in de goede richting is. Ze verwachten dat er wereldwijd meer beslagleggingen en verkopen zullen volgen. “Het historische succes van vandaag moedigt ons aan om onze handhavingsstrijd voor gerechtigheid naar alle uithoeken van de wereld te voeren waar Poetin de staatseigendommen van zijn land probeert te verbergen”, zeggen ze in een persbericht.

Spirits International is ook blij de merkrechten weer in handen te hebben. De Nederlandse advocaat van het bedrijf verklaarde na de veiling dat “de merken nu weer bij de rechtmatige eigenaar zijn".