In de mood van de kredietcrisis schreef ik nog net in 2008 een tekstje met de titel 2009 - echte economie. Al ver voor de ineenstorting van de financiële economie had Sennett een manier van denken die dicht ligt bij de stelling van dat stukje: omdat de leiding van bedrijven ver af staat van wat er in die bedrijven gemaakt worden, maken ze meer lucht dan goede producten. Ze managen, maar maken niks. Hebben geen verstand van het product, maar zijn toch de baas. Hoe hoger de managementlaag, hoe ijler de lucht. Het vakmanschap is uit bedrijven verdwenen, terwijl ze niettemin de productie van de bulk van alles wat wij kopen en consumeren hebben overgenomen. Productie is finance, geen ambacht meer. Daar gaat iets scheef en worden eenzijdige en daarom verkeerde besluiten genomen. Lees het interview en laat het eens op je in werken vanuit het perspectief van iets anders waar ik dit weekend naar op zoek was: kwaliteit en prijsverhoudingen in de supermarkt.
Ik kocht Slagersachterham bij Albert Heijn voor € 15,90 de kilo. Ik kocht vergelijkbare ham bij de Lidl, Dulano heet'ie. Die ham kost € 6,60 de kilo en ligt nog eens in mooie slagen in de verpakking ook. Vandaag proefden we het. Een steekproef van 4 personen. Blind. Ieder kreeg 2 plakjes en moest zeggen welke de lekkerste was. Unaniem won de Dulano, zonder aarzeling en spontaan. Het handjevol proevers noemde de Dulano wat droger maar hij had wat meer 'hamsmaak'. De AH ham was vochtiger, maar aanmerkelijk zouter. Onaangenaam zout zelfs naast Lidl's 'goedkope' Dulano.
Kenners weten meteen wat dat betekent. De zoute ham is meer getumbeld, met andere woorden er is meer water in gespoten zodat er meer zout ter conservering nodig is. Behalve meer geld, betaal je dus ook voor meer water, dat vrijwel voor niks uit de kraan komt.
De AH ham is 2,41 maal zo duur als die van de Lidl, maar gemakkelijk herkenbaar minder lekker.
Hoe kan dat? Hoe is het mogelijk dat de Lidl een goedkopere lekkerder kan maken? Dat bedrijf neemt met minder marge genoegen door meer te verkopen en minder te letten op de sfeer in de winkel en de breedte van het assortiment. Moet je nagaan hoe er bij AH op de kwaliteit van vakmanschap geknepen is, als Lidl beter voor heel veel minder in de winkel kan leggen. Kennelijk stellen ze daar de omgekeerde vraag: "maak het zo goed mogelijk voor die prijs". Verdienen doen ze er ook daar aan. Maak je geen zorgen.
En toch denken de meeste Nederlanders dat het bij AH beter is en kopen hun ham daar. Zo hou je luchtbellen en de economie en het arbeidsethos van afnemend vakmanschap die daarbij horen in stand. Het grote verschil zit 'm in het geld willen verdienen aan het bieden van een goed product voor een nette prijs of in het zoveel mogelijk geld willen verdienen aan het feit dat mensen eten en toch niet weten hoe het ook kan smaken.
Maf he, hoe minder meer kan zijn en omgekeerd? Fantaseer ik teveel Albert Heijn? Vertel dan maar eens waarom.
foto: Richard Sennett
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 3 augustus krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 3 augustus krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Nick, mijn keuze is duidelijk. Geen oppervlakkig geklets. Maar de filosofische, cultuurkritische kant, past die hier altijd in deze nogal intellectuele termen?
Nick, waarom moet Dick kiezen? De verschillende rubrieken bieden toch juist ruimte voor beide? En... zoals uit de film die ik gisteren zag (Le Fils de l'Epicier) bleek: gaat het niet in veel gevallen om het ontbreken c.q. verdwijnen van de menselijke maat?
Dick:
je moet kiezen:
-graven naar wat er met ons voedsel gebeurt en dan wordt het inderdaad moeilijk en technisch,
-Of oppervlakking jolig doen rond hypes en voedingshysterie. De kudde volgen. Platitudes verkopen.
Er bestaat geen pil tegen domheid. Wie zijn voedsel wil begrijpen, moet bereid zijn te leren. CAVEAT EMPTOR
Nick,Mooi,voelend door het hout,.En hout ruikt ook zo lekker.
Je hebt wmb volstrekt gelijk: de knipogen zijn uitingen van een zekere gene. Maar het is geen lichte kost, die manier van denken. Ik aarzel altijd om dat hier al te veel toe te laten.
Ik sprak vrijdagavond met een medeblogger van het eerste uur over foodlog.nl. 'Jullie zijn wel heel high brow' geworden. Daar moet ik dan toch echt weer even over nadenken, want ik waardeer haar oordeel zeer.
OK dus, de gene voorbij
Heb je naar topcoder.com gekeken en gedacht aan je schoonvader? Passie is een even versleten woord als ambacht, maar dat is wat het echt was en - zo blijkt - nog steeds is, al is het woord gepikt door reclamemakers.