Verstandige (bio-) landbouw & klimaatbeleid

Een lezenswaardig overzicht van mythes, verhalen en nuances over de voordelen van biologische landbouw versus conventionele in het AGD. Auteur is Wouter van der Weijden, directeur van de Stichting Centrum voor Landbouw en Milieu (CLM).

Bio is niet beter dan conventioneel. Conventioneel niet slechter dan bio. Het hangt er vanaf vanuit welke perspectieven je kijkt.
O ja, wat wel duidelijk is: biobrandstoffen op basis van eenjarige gewassen zoals we ze nu promoten, zijn ronduit dom te noemen. Eigenlijk is het een soort bezigheidstherapie die niets kost, maar ook niets oplevert en daarom schadelijk is. De grond die we ervoor gebruiken, kan nl. niet voor nuttige gewassen worden gebruikt.

Het is natuurlijk een onpopulair stuk omdat er niet één grote meeslepende boodschap uit te maken valt. Daarom heb ik het hieronder maar overgenomen ;-) (On-)waarheden over de landbouw
22 aug 2007 14:43



Biologische landbouw is niet beter voor het klimaat dan reguliere. En het is vreemd dat de EU de winning van brandstoffen uit eenjarige gewassen sterk stimuleert, vindt Wouter van der Weijden, directeur van de Stichting Centrum voor Landbouw en Milieu (CLM).

Volgens hem bestaan er hardnekkige misverstanden over landbouw en klimaat. "De landbouw is een deel van het klimaatprobleem, maar ook van de oplossing."

Nu het klimaat hoog op de agenda staat komt ook de landbouw steeds meer in beeld. De sector is een deel van het probleem, maar ook van de oplossing. Over beide aandelen bestaan echter hardnekkige misverstanden.

1. "Plantenteelt is goed voor het klimaat". Het klopt dat de plantenteelt door fotosynthese flink wat CO2 kan binden: tot 30 ton per hectare per jaar. Maar de oogst wordt doorgaans binnen een jaar opgegeten door mensen of vee en dan komt de CO2 terug in de atmosfeer. Van die korte cyclus wordt het klimaat niet beter. Positiever scoort het deel van de CO2 dat langdurig wordt vastgelegd in organische stof en wortels in de bodem. Althans, als je niet net zo snel organische stof afbreekt, bijvoorbeeld door grasland te scheuren. Ook vastlegging van CO2 in hout scoort positief. De CO2 wordt voor decennia vastgelegd. Wordt het hout na gebruik benut als brandstof, dan komt de CO2 weliswaar terug in de atmosfeer, maar wordt fossiele brandstof uitgespaard.

2. "De landbouw draagt weinig bij aan het klimaatprobleem." Dat valt tegen. Volgens de FAO is de landbouw netto goed voor 30 procent van de uitstoot van broeikasgassen. Dat is wereldwijd meer dan de complete transportsector. In Nederland is het aandeel 12 procent, nog afgezien van de indirecte CO2-emissies bij de productie van veevoer en kunstmest. Ook niet gering.

3. "De glastuinbouw produceert van alle agrarische sectoren de meeste broeikasgassen." Onjuist. In Nederland is niet de glastuinbouw (22 procent), maar de melkveehouderij (54 procent) de grootste agrarische producent van broeikasgassen.

4. "CO2 is het belangrijkste broeikasgas." Dat klopt voor de samenleving als geheel en ook voor de glastuinbouw, maar niet voor de veehouderij. Daar gaat het vooral om methaan (uit de pens van herkauwers en uit mest) en lachgas (uit mest en bij bemesting). Voor de agrarische sector als geheel is de volgorde: methaan 38, lachgas 31 en CO2 31 procent.

5. "Biologische landbouw is beter voor het klimaat." Klopt niet. In Europa levert de biologische landbouw per hectare vaak minder broeikasgassen, maar ook minder opbrengst. Per kilo product zijn de emissies niet lager of zelfs hoger.

6. "Weidegang levert meer broeikasgassen." Een halve waarheid. Bedrijven met weidegang produceren wel meer lachgas (uit de mest), maar minder CO2, omdat ze minder krachtvoer en machines gebruiken. Methaan produceren ze meer uit de pens, maar juist minder uit de mest. Per saldo kan weidegang, afhankelijk van grondsoort en bedrijfsvoering, slechter of juist beter uitpakken voor het klimaat.

7. "Biobrandstoffen zijn goed voor het klimaat." Klopt maar half. Winning van brandstoffen uit eenjarige gewassen als biet, koolzaad en zonnebloem levert nauwelijks meer energie op dan de productie ervan kost. Eigenlijk vreemd dat de EU dit sterk stimuleert. Beter scoren meerjarige gewassen zoals olifantsgras, wilg of populier, al passen die slecht in het bouwplan van de akkerbouw. Ook positief scoort brandstofwinning uit restproducten, zoals bietenpulp en dierlijke mest. De teelt daarvan kost immers geen extra energie.

Kortom, de landbouw is een flink deel van het klimaatprobleem èn van de oplossing. Daar ligt een prachtige dubbele uitdaging. Maar laten we ons niet rijk rekenen.

Bron: AGD