2 min
Sinds 8 december 2023 zijn Europese wijnproducenten verplicht alle ingrediënten van hun wijn te vermelden op het wijnetiket. Voor de consument is dat even schrikken. Wie dacht dat in een fles alleen vergist druivensap en misschien wat sulfiet zat - dat staat er immers wel op - komt vanaf de wijnoogst van 2024 van een koude kermis thuis.
Meer dan 100 additieven mogen wijnmakers in hun wijn gebruiken. "Dimethyldicarbonaat, polyvinylpolypyrrolidon, kaliumferrocyanide, carboxymethylcellulose, polygalacturonase. Zulk spul," schrijft Sanne Huysmans in De Standaard. "Zoetstoffen, kleurstoffen, smaakstoffen, ontzuurders, verzuurders, gommen, visschubben en andere ‘verbeteraars’."
Mocht je denken dat de smaak van je favoriete wijn te danken is aan puur natuurlijke ingrediënten zoals de wijndruiven, het terroir waar de druiven groeien en het weer, in combinatie met de kennis en kunde van de wijnmaker, staat je een koude douche te wachten. Verreweg de meeste wijn die je in de supermarkt kunt kopen, is het knappe technische resultaat van een product dat precies afgestemd is op de gemiddelde smaak van een consumenttype in een bepaald segment in een markt. Niet voor niets drinken we tegenwoordig een Sauvignon Blanc of een Merlot. Die druivensoortwijnen zijn herkenbaar voor consumenten. Een Bordeaux of Chianti die is samengesteld uit verschillende druivensoorten is te onvoorspelbaar.
Van oudsher waren wijnen blends, samengesteld uit meerdere druivenrassen, soms zelfs van verschillende jaren (voor Champagne geldt dat nog altijd). Zo kon de wijnmaker op basis van zijn kunde ieder jaar een consistente wijn afleveren met zijn persoonlijke herkenbare signatuur. Wijnkenners leerden door veel proeven zo'n signatuur herkennen en konden in blinde proeverijen die klassiekers eruit pikken.
Maar met de industrialisering van de voedingsmiddelensector, veranderde ook het wijnschap. Wijnmakers gingen voor grotere opbrengsten, lage prijzen, meer herkenbaarheid en vooral minder risico op wijnen die niet in de smaak vallen. Ze maakten voortaan ieder jaar precies dezelfde wijn, in grote hoeveelheden. Dat kan dankzij een heel areaal aan additieven. Te beginnen met aromatische gisten die wijn van het druivensap maken, die een gemakkelijk toegankelijke wijn opleveren (denk aan de smaak van 'pear drups'). Zo kan de wijn niet meer 'mislukken'. Vieze wijn behoort tot het verleden. Hoogste tijd om duidelijk te maken waarom.
Enkele maanden geleden nam de EU een nieuwe richtlijn aan. Ook wijnmakers moeten vanaf dit jaar alle ingrediënten van hun wijn op het etiket vermelden. Dat betekent dat naast inhoud, effectief alcoholvolumegehalte, herkomst (plus eventuele BOB of BGA) en informatie over de bottelaar, producent, importeur of verkoper, ook de voedingswaarde vermeld moet worden. Net als een lijst van ingrediënten, allergenen, het lotnummer, het suikergehalte en de minimale houdbaarheidsdatum. "Her en der wordt al veelbelovend geopperd dat het einde van de 'chemische wijn' nabij is," verheugt zich Huysmans. Al die ingrediënten gaan consumenten vast afschrikken.
Verstopt
Omdat zoveel ingrediënten niet eens op het etiket passen, verstopt de grote wijnindustrie die het liefst achter een QR-code. Dat ziet er sowieso al hip uit, en bovendien zal het aantal consumenten dat die code gaat scannen, in de praktijk best wel meevallen, verwachten de grote jongens. Zij zullen gewoon hun Pinot Grigio of Malbec blijven verkopen, met de additieven die het vergiste sap zo lekker maken keurig verstopt achter de QR-code. Over handhaving heeft de EU verder nog niets afgesproken, moppert wijnmaker Janneke Rutten in de Volkskrant.
Maar ook voor de consumenten die wél oprecht op zoek zijn naar een 'echte' wijn, hebben de supermarkten een oplossing. Al langere tijd zoemt het in wijnkringen rond dat je 'vins naturels' moet hebben. Dat zijn echte, avontuurlijke, niet platgespoten of -gemengde wijnen. Albert Heijn blijkt het voortouw te nemen: de supermarktketen verdubbelt zijn aanbod aan natuurwijnen van 2 naar 4 wijnen. "Hoewel er nog geen certificering voor natuurwijn is, is het overduidelijk dat de wijnboer alleen natuurlijke bestrijdingsmiddelen gebruikt, niet machinaal oogst en geen toevoegingen als gist en sulfiet doet," zegt Albert Heijn in het persbericht. Je kunt ook bij specialist Wilde Wijnen en zelfs bij Grapedistrict terecht voor natuurwijnen.
Dit artikel afdrukken
Mocht je denken dat de smaak van je favoriete wijn te danken is aan puur natuurlijke ingrediënten zoals de wijndruiven, het terroir waar de druiven groeien en het weer, in combinatie met de kennis en kunde van de wijnmaker, staat je een koude douche te wachten. Verreweg de meeste wijn die je in de supermarkt kunt kopen, is het knappe technische resultaat van een product dat precies afgestemd is op de gemiddelde smaak van een consumenttype in een bepaald segment in een markt. Niet voor niets drinken we tegenwoordig een Sauvignon Blanc of een Merlot. Die druivensoortwijnen zijn herkenbaar voor consumenten. Een Bordeaux of Chianti die is samengesteld uit verschillende druivensoorten is te onvoorspelbaar.
Van oudsher waren wijnen blends, samengesteld uit meerdere druivenrassen, soms zelfs van verschillende jaren (voor Champagne geldt dat nog altijd). Zo kon de wijnmaker op basis van zijn kunde ieder jaar een consistente wijn afleveren met zijn persoonlijke herkenbare signatuur. Wijnkenners leerden door veel proeven zo'n signatuur herkennen en konden in blinde proeverijen die klassiekers eruit pikken.
Maar met de industrialisering van de voedingsmiddelensector, veranderde ook het wijnschap. Wijnmakers gingen voor grotere opbrengsten, lage prijzen, meer herkenbaarheid en vooral minder risico op wijnen die niet in de smaak vallen. Ze maakten voortaan ieder jaar precies dezelfde wijn, in grote hoeveelheden. Dat kan dankzij een heel areaal aan additieven. Te beginnen met aromatische gisten die wijn van het druivensap maken, die een gemakkelijk toegankelijke wijn opleveren (denk aan de smaak van 'pear drups'). Zo kan de wijn niet meer 'mislukken'. Vieze wijn behoort tot het verleden. Hoogste tijd om duidelijk te maken waarom.
Omdat zoveel ingrediënten niet eens op het etiket passen, verstopt de grote wijnindustrie die het liefst achter een QR-codeNieuwe richtlijn
Enkele maanden geleden nam de EU een nieuwe richtlijn aan. Ook wijnmakers moeten vanaf dit jaar alle ingrediënten van hun wijn op het etiket vermelden. Dat betekent dat naast inhoud, effectief alcoholvolumegehalte, herkomst (plus eventuele BOB of BGA) en informatie over de bottelaar, producent, importeur of verkoper, ook de voedingswaarde vermeld moet worden. Net als een lijst van ingrediënten, allergenen, het lotnummer, het suikergehalte en de minimale houdbaarheidsdatum. "Her en der wordt al veelbelovend geopperd dat het einde van de 'chemische wijn' nabij is," verheugt zich Huysmans. Al die ingrediënten gaan consumenten vast afschrikken.
Verstopt
Omdat zoveel ingrediënten niet eens op het etiket passen, verstopt de grote wijnindustrie die het liefst achter een QR-code. Dat ziet er sowieso al hip uit, en bovendien zal het aantal consumenten dat die code gaat scannen, in de praktijk best wel meevallen, verwachten de grote jongens. Zij zullen gewoon hun Pinot Grigio of Malbec blijven verkopen, met de additieven die het vergiste sap zo lekker maken keurig verstopt achter de QR-code. Over handhaving heeft de EU verder nog niets afgesproken, moppert wijnmaker Janneke Rutten in de Volkskrant.
Maar ook voor de consumenten die wél oprecht op zoek zijn naar een 'echte' wijn, hebben de supermarkten een oplossing. Al langere tijd zoemt het in wijnkringen rond dat je 'vins naturels' moet hebben. Dat zijn echte, avontuurlijke, niet platgespoten of -gemengde wijnen. Albert Heijn blijkt het voortouw te nemen: de supermarktketen verdubbelt zijn aanbod aan natuurwijnen van 2 naar 4 wijnen. "Hoewel er nog geen certificering voor natuurwijn is, is het overduidelijk dat de wijnboer alleen natuurlijke bestrijdingsmiddelen gebruikt, niet machinaal oogst en geen toevoegingen als gist en sulfiet doet," zegt Albert Heijn in het persbericht. Je kunt ook bij specialist Wilde Wijnen en zelfs bij Grapedistrict terecht voor natuurwijnen.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 3 augustus krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 3 augustus krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Allemansvriendjes zijn het nooit, avontuurlijk is het wel. En het kàn inderdaad een genot zijn. Blije wijn ken ik. In Rotterdam is de Vins Naturels scene groot
Die Appie variant zal madeirisatie hebben gehad. Ook lekker volgens sommigen. Daar hoor ik niet bij. Dan liever Jerez
Mark Soetman, ze kunnen héél afwijkend smaken. Eens. Maar voor wie van avontuur houdt, is dat juist spannend. Voor wie graag een kenner volgt in een restaurant, kan het zelfs een feest zijn.
Zo'n avonturier kenden wij in Roquebrun (Hérault, Frankrijk): de Nederlander Raymond le Cocq (helaas overleden aan dezelfde kwalen als Johannes van Dam, zijn Cave St Martin bestaat nog). Hij wist vins naturels te serveren bij zijn keuken. Het was altijd een genot.
Via hem en Jan-Dirk van de Voort (van de Remekerkaas uit Lunteren) maakten we kennis met Blije Wijnen uit Rotterdam. We hadden een tijdje de nodige flessen van de Blije Wijnen in onze kelder. We vreesden dat er een aantal over boord zouden moeten door nagisting enzo. Tot mijn verbazing bleven ze allemaal goed. Dat vonden we vooruitgang.
Maar je hebt gelijk wmb: vins naturels = avontuur. Voor een veel kleinere groep mensen dan de liefhebbers van bijvoorbeeld Brouwerij t'IJ (lekker bier trouwens!).
NB: zag vandaag bij AH een bubbel vin naturel met zoveel dépot en zo donkergeel dat ik de fles maar liet staan.
Cécile Janssen , de Vins Naturels kennen een aantal keerzijden. Ten eerste is de kans op mislukking in alle fasen van teelt en productie vele malen groter. Daarnaast is de smaak van veel van deze wijnen ‘acquired’ en dan druk ik me mild uit. De zuurgraad wil nog wel eens erg hoog uitpakken, net als de stal- en mestgeuren. Heel groot zal het nooit worden. In tegenstelling tot bijvoorbeeld de bieren van kleine artisanale brouwerijen in wiens schaduw dit wat groeit.
Juist het sturen van de malolactische (melkzuur uit appelzuur) vergisting middels koelen is een belangrijk gereedschap voor wijnmakers. Koelen (stoppen van de melkzuurfermentatie) geeft meer fruit maar minder complexiteit.
Joep Goossens #1, google op ‘aroma wheel’ voor alle mogelijke smaakelementen van wijn. En nee, die komen niet door moderne gisten of toevoegingen.
Dat gebeurt wel, keuze van gist is zo’n mogelijkheid, waardoor Ernest & Julio Gallo erin slagen om van cépage Cabernet Sauvignon een naar Merlot smakende ‘wijn’ te maken. Helaas…
En niet te vergeten de melkzurefermentatie die aan de vergisting vooraf gaat.
Gist levert alcohol, maar de smaak komt vooral van de melkzuurbacteriën. Die kunnen tot allerlei verschillende smaken leiden. Kijk maar hoe groot de variatie in smaken van kaas is. Vroeger kwamen die melkzuurbacteriën mee van het veld, of de voeten van lieden die de druiven kapotstampten, maar tegenwoordig komen die uit de industrie. Er is een bedrijf in Toulouse, genaamd Lallemand, dat mengsels van bacteriën verkoopt die precies de smaak geven die je wenst, zelfs grotelijks onafhankelijk van de druif, om van terroir maar helemaal niet te spreken.
Ik denk dat je voor natuurlijke wijn in Duitsland en Oostenrijk moet kijken.