3 min
Boeren en BBB-leider Caroline van der Plas kunnen hun oren nauwelijks geloven: minister Femke Wiersma (BBB) voert maatregelen in die zullen leiden tot een krimp van de melkveehouderij in Nederland. Maar ook de varkenshouderij en pluimveehouderij moeten eraan geloven.
Dat nieuws kwam gisteren naar buiten via De Telegraaf. Vandaag worden de plannen verder bekendgemaakt. Van der Plas zei gisteren dat ze 'baalt'. Naar verluidt zullen ook de varkens- en kippenhouderij in Nederland worden geraakt, terwijl de impasse over de vervallen derogatie die het huidige mestprobleem heeft veroorzaakt vooral gaat over de melkveehouderij. Binnen de dierlijke sectoren lijkt de minister een politieke keuze te maken voor de melkveehouderij. Pluimveehouders en varkenshouders reageren teleurgesteld en voelen zich door hun eigen minister bedreigd. In de Volkskrant noemt Linda Verriet van de Producentenorganisatie Varkenshouderij (POV) de plannen 'bizar'. Ook voor de biologische veehouderij geldt geen pardon.
Opvallend is dat Wiersma, ondanks eerdere felle tegenstand van haar partij, grotendeels de mestplannen van haar voorganger Piet Adema lijkt te volgen. Dit betreft maatregelen zoals het verminderen van mestrechten, het vaststellen van een minimumaantal hectares per dier, en het bieden van nieuwe vrijwillige uitkoopregelingen.
Toch nog te weinig
In april stelde Piet Adema, minister van Landbouw onder het voorgaande kabinet, plannen voor om de mestuitstoot in Nederland te beperken in lijn met Europese regels, waarmee de mestuitzondering van Nederland zou vervallen. Hoewel de BBB destijds fel tegen deze plannen was, blijkt Wiersma deze maatregelen nu toch grotendeels over te nemen. Dit leidt tot een geleidelijke vermindering van het aantal dieren in de veehouderij om te voldoen aan de Europese mestnormen. Wel zouden de plannen de te reduceren percentages stikstof en fosfaat iets lager laten uitvallen dan onder het plan Adema. Over dat plan oordeelde de Raad van State dat het te weinig was. De huidige minister loopt dan ook het risico op hetzelfde oordeel.
De beslissing van Wiersma lijkt vooral te zijn ingegeven door de druk vanuit Brussel om aan de Europese mestregels te voldoen. Eerder al had Adema gewaarschuwd dat het niet naleven van deze regels zou kunnen leiden tot forse dwangsommen. Ondanks het standpunt van de BBB tegen verplichte krimp en dwangmaatregelen, kiest Wiersma nu toch voor een aanpak die op termijn tot een vermindering van de veestapel zal leiden.
Concessie aan coalitiegenoten VVD en NSC
LTO, de grootste belangenorganisatie voor boeren, reageerde 'ontstemd' op de uitgelekte plannen. De organisatie had eerder een eigen mestplan ingediend, waarbij werd gepleit voor het behoud van de mestuitzondering in ruil voor minder diervergunningen. De BBB heeft zich altijd verzet tegen krimp van de veestapel. Wiersma’s plan lijkt een concessie aan haar coalitiepartners VVD en NSC, die wel voorstanders waren van de aanpak van Adema. Nu de BBB-minister de bestaansreden van haar partij inruilt tegen de politieke realiteit binnen de Europese Unie waarin zij geen ruimte krijgt voor de huidige hoeveelheid mest die Nederlandse boeren produceren, is de vraag of de partij haar achterban kan behouden. De BBB verdedigt de keuze van de minster als puinruimen van wanbeleid van eerdere kabinetten. BBB-boegbeeld Van der Plas dreigt niettemin met aftreden als haar minister beleid invoert dat leidt tot gedwongen krimp en uitkoop. Die zijn op dit moment nog niet aan de orde, maar voor de achterban van de partij kan de keuze van Wiersma al wel zo aanvoelen. Op boerensite Nieuwe Oogst, het nieuwsblad van LTO Nederland, legt Van der Plas uit dat er ook boeren zien die de plannen positief kunnen zien en dat de achterban moet begrijpen dat Wiersma nu eenmaal de scherven van oud beleid moet oprapen om verder te komen.
Na gisteren en vandaag is de hoop die BBB en LTO bij boeren hebben gecreëerd dat ze hun mestproductie niet hoefden te krimpen, plotseling vervlogen. Voorzitter Alien van Zijtveld van Agractie laat in een gesprek met De Telegraaf weten dat er op dit moment geen actiebereidheid onder boeren is. Later op de dag zal de minister in een Kamerbrief haar plannen openbaar maken.
Dit artikel afdrukken
Opvallend is dat Wiersma, ondanks eerdere felle tegenstand van haar partij, grotendeels de mestplannen van haar voorganger Piet Adema lijkt te volgen. Dit betreft maatregelen zoals het verminderen van mestrechten, het vaststellen van een minimumaantal hectares per dier, en het bieden van nieuwe vrijwillige uitkoopregelingen.
Toch nog te weinig
In april stelde Piet Adema, minister van Landbouw onder het voorgaande kabinet, plannen voor om de mestuitstoot in Nederland te beperken in lijn met Europese regels, waarmee de mestuitzondering van Nederland zou vervallen. Hoewel de BBB destijds fel tegen deze plannen was, blijkt Wiersma deze maatregelen nu toch grotendeels over te nemen. Dit leidt tot een geleidelijke vermindering van het aantal dieren in de veehouderij om te voldoen aan de Europese mestnormen. Wel zouden de plannen de te reduceren percentages stikstof en fosfaat iets lager laten uitvallen dan onder het plan Adema. Over dat plan oordeelde de Raad van State dat het te weinig was. De huidige minister loopt dan ook het risico op hetzelfde oordeel.
De beslissing van Wiersma lijkt vooral te zijn ingegeven door de druk vanuit Brussel om aan de Europese mestregels te voldoen. Eerder al had Adema gewaarschuwd dat het niet naleven van deze regels zou kunnen leiden tot forse dwangsommen. Ondanks het standpunt van de BBB tegen verplichte krimp en dwangmaatregelen, kiest Wiersma nu toch voor een aanpak die op termijn tot een vermindering van de veestapel zal leiden.
Concessie aan coalitiegenoten VVD en NSC
LTO, de grootste belangenorganisatie voor boeren, reageerde 'ontstemd' op de uitgelekte plannen. De organisatie had eerder een eigen mestplan ingediend, waarbij werd gepleit voor het behoud van de mestuitzondering in ruil voor minder diervergunningen. De BBB heeft zich altijd verzet tegen krimp van de veestapel. Wiersma’s plan lijkt een concessie aan haar coalitiepartners VVD en NSC, die wel voorstanders waren van de aanpak van Adema. Nu de BBB-minister de bestaansreden van haar partij inruilt tegen de politieke realiteit binnen de Europese Unie waarin zij geen ruimte krijgt voor de huidige hoeveelheid mest die Nederlandse boeren produceren, is de vraag of de partij haar achterban kan behouden. De BBB verdedigt de keuze van de minster als puinruimen van wanbeleid van eerdere kabinetten. BBB-boegbeeld Van der Plas dreigt niettemin met aftreden als haar minister beleid invoert dat leidt tot gedwongen krimp en uitkoop. Die zijn op dit moment nog niet aan de orde, maar voor de achterban van de partij kan de keuze van Wiersma al wel zo aanvoelen. Op boerensite Nieuwe Oogst, het nieuwsblad van LTO Nederland, legt Van der Plas uit dat er ook boeren zien die de plannen positief kunnen zien en dat de achterban moet begrijpen dat Wiersma nu eenmaal de scherven van oud beleid moet oprapen om verder te komen.
Na gisteren en vandaag is de hoop die BBB en LTO bij boeren hebben gecreëerd dat ze hun mestproductie niet hoefden te krimpen, plotseling vervlogen. Voorzitter Alien van Zijtveld van Agractie laat in een gesprek met De Telegraaf weten dat er op dit moment geen actiebereidheid onder boeren is. Later op de dag zal de minister in een Kamerbrief haar plannen openbaar maken.
Update: Kamerbrief Minister Wiersma, 13 september (13 september, 15:00 uur)
De brief van minister Femke Wiersma aan de Tweede Kamer kondigt verschillende maatregelen aan om de druk op de mestmarkt te verlichten, waaronder zowel korte- als langetermijnoplossingen. Kortetermijnmaatregelen richten zich op het vergroten van de mestplaatsingsruimte, het stimuleren van mestverwerking en exportmogelijkheden, en de invoering van strengere mestverwerkingsverplichtingen. Langetermijnmaatregelen omvatten structurele hervormingen van de Europese Nitraatrichtlijn en een nieuwe derogatie vanaf 2026.
Wiersma benadrukt het belang van samenwerking met sectorpartijen, zoals boerenorganisaties en financiers, en kondigt de inzet van diplomatie aan om mestexport te bevorderen. De brief adresseert ook de noodzaak om het stikstofprobleem in Nederland aan te pakken via aanpassingen in mestwetgeving en productieplafonds voor de veehouderij.
Daarnaast pleit Wiersma voor het behoud van de derogatievrijstellingen voor bepaalde landbouwbedrijven en de verdere ontwikkeling van emissiereductieprogramma’s. Ze onderstreept dat haar plan is gericht op zowel het behoud van de Nederlandse landbouwsector als op het voldoen aan Europese milieueisen.
De financiële middelen voor de maatregelen komen uit de agrarische sectorpot van €5 miljard uit het Hoofdlijnenakkoord, en aanvullende budgetten worden besproken in de begroting van 2025.
De brief kun je hier downloaden. Met de woorden 'inhoudelijk niet te verdedigen en procesmatig teleurstellend reageert boerenkoepel LTO Nederland afwijzend op de brief van de eerste vanuit de boerenbeweging voortgekomen landbouwminister in de geschiedenis van Nederland. De jonge boerenkoepel NAJK zegt aan de slag te willen met de brief. Actieorganisatie Agractie heeft de nodige kritiek maar kan ook positieve aspecten in de brief zien onder de kop politieke moed en lef zijn nodig.
De brief van minister Femke Wiersma aan de Tweede Kamer kondigt verschillende maatregelen aan om de druk op de mestmarkt te verlichten, waaronder zowel korte- als langetermijnoplossingen. Kortetermijnmaatregelen richten zich op het vergroten van de mestplaatsingsruimte, het stimuleren van mestverwerking en exportmogelijkheden, en de invoering van strengere mestverwerkingsverplichtingen. Langetermijnmaatregelen omvatten structurele hervormingen van de Europese Nitraatrichtlijn en een nieuwe derogatie vanaf 2026.
Wiersma benadrukt het belang van samenwerking met sectorpartijen, zoals boerenorganisaties en financiers, en kondigt de inzet van diplomatie aan om mestexport te bevorderen. De brief adresseert ook de noodzaak om het stikstofprobleem in Nederland aan te pakken via aanpassingen in mestwetgeving en productieplafonds voor de veehouderij.
Daarnaast pleit Wiersma voor het behoud van de derogatievrijstellingen voor bepaalde landbouwbedrijven en de verdere ontwikkeling van emissiereductieprogramma’s. Ze onderstreept dat haar plan is gericht op zowel het behoud van de Nederlandse landbouwsector als op het voldoen aan Europese milieueisen.
De financiële middelen voor de maatregelen komen uit de agrarische sectorpot van €5 miljard uit het Hoofdlijnenakkoord, en aanvullende budgetten worden besproken in de begroting van 2025.
De brief kun je hier downloaden. Met de woorden 'inhoudelijk niet te verdedigen en procesmatig teleurstellend reageert boerenkoepel LTO Nederland afwijzend op de brief van de eerste vanuit de boerenbeweging voortgekomen landbouwminister in de geschiedenis van Nederland. De jonge boerenkoepel NAJK zegt aan de slag te willen met de brief. Actieorganisatie Agractie heeft de nodige kritiek maar kan ook positieve aspecten in de brief zien onder de kop politieke moed en lef zijn nodig.
In de media
-
Alles op alles voor verlichting druk op mestmarkt
Rijksoverheid -
Wiersma (BBB) wil meer mest exporteren, stelt speciaal mestgezant aan
BNR -
Landbouwplan: meer mest op land, maar krimp veestapel onoverkomelijk
RTL Nieuws -
Mestplan raakt intensieve sectoren harder
Boerderij -
Reactie LTO en POV op mestbrief minister Wiersma
LTO -
Wiersma: ‘Ik wil de impact op de sector minimaal houden’
Boerderij -
Mestplan: afroming varkens- en pluimveerechten valt lager uit
Nieuwe Oogst -
Nóg meer woede om mestplan Wiersma: ’Inhoudelijk niet te verdedigen en procesmatig teleurstellend’
De Telegraaf -
Mestplannen Wiersma: mestgezant en meer ruimte voor uitrijden
BNR -
BBB ziet het zoet in mestplan Wiersma, zorgen bij andere partijen
Nieuwe Oogst -
Ooit wilde BBB in Brussel met de vuist op tafel slaan, maar BBB-landbouwminister Wiersma kiest liever ‘de diplomatieke weg’
Het Parool -
Ook BBB-minister treft kritische boeren: ‘Heb niet de illusie dat je iedereen blij kan maken’
AD -
Minister zwakt pijnlijke maatregelen af, maar veestapel zal krimpen
Het Financieele Dagblad -
NAJK: mestaanpak Wiersma zorgt voor verlichting
Nieuwe Oogst -
Schoof: 'Mestprobleem is gezamenlijke verantwoordelijkheid'
Nieuwe Oogst -
Minister Wiersma laveert tussen Brussel en boer
Boerenbusiness -
Landbouworganisatie LTO ontevreden over mestplannen BBB-minister Wiersma
NOS -
NAJK wil aan de slag na mestbrief Minister Wiersma
NAJK -
LTO reageert teleurgesteld op mestplannen Wiersma
Nieuwe Oogst -
Boerenorganisaties en politiek zeer kritisch op mestplan
Boerderij -
FDF: positieve punten in mestplan, geen oplossing voor acute crisis
Boerderij -
BBB zet geen mes in de veestapel - hooguit een nagelschaartje
Follow the Money
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 2 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 2 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
#19 Dick. LTO staat vergeleken bij FDF dit keer totaal in haar hemd. De reactie is vrij inhoudelijk en beter dan van LTO. (Ondanks dat ik ze uitdaagde op X, zoals je zag. Maar dat heeft een doel en ze verrasten me deels. Niet elke term was even kies, maar dat is slechts vorm.). Dat kan ook weinig anders om dat al een hele tijd echte visie ontbreekt. Dat is wellicht ook 1 van de oorzaken dat er een FDF en Agractie ontstonden. (en eerder een NAV, NVV, NMV, etc., decennia onbestuur, wanbestuur, disbestuur, op de winkel passen, plus als extra het slappe bestuur van de sectie LTO-Melkvee tot 2015 door Romijn en Van Hoof).
En dat het stikstof-gedrocht er kwam, de afgelopen ruim 3 decennia, was mede door de rol van de veelheid aan belangen in LTO en wellicht was dat bij m.n. ZLTO zo. Stikstof werd een middel tot zeggenschap over de ruimte, zo weten we intussen, ook door linkse en bouwproleetpolitici en natuurmensen.
Daarnaast heeft in LTO, ZLTO en LLTB en dan mn Peel en Kempen elke verandering botweg geblokkeerd. Maar in het hoofdbestuur plus directeur van LTO Nederland van 5 zit sinds een half jaar vnl. Peel en Kempen, vnl. rund en 1 koeienboer van elders. Ook de Brabantse BBB zit vol tegenstelling en boerengeschreeuw. Die ouwe NCB en LLTB-mentaliteit, van vooral zuis-oost-Nederland zit heel agrarisch Nederland dwars. Adema zag dat gewoon goed. (Hij bedoelde niet Zuid-west mee. Maar die laatsten zwijgen te laf).
Dat deze minister dus ook kip en varken meepakt, komt wellicht door die historische houding van LTO/ZLTO/NCB. Plus dat zoals wij weten blijvend grasland beter is voor oa CO2 binding. We weten ook dat intensief vee toch naar het oosten van de EU verschuift. Dus de minister sluit aan op de realiteit van de trend.
Harm Holman van NSC stelde me de vraag, welk dier er in de ogen van de meeste mensen op 1 komt en dan is het antwoord; de koe. Dan volgens pas de restjesopruimers als kip op 2, de andere herkauwers als geit/schaap op 3, de restrunderen kalveren (als bijproduct van de nr 1) op 4 en pas op 5 varken. En dan nog is er een kritische massa aan ook varkens en kippen nodig. Maar als je ze in een geconditioneerd hok stopt, is het industrie, net zoals een Teslafabriek, waarbij kip relatief efficiënt is.
Dat er in BBB dus ook een richtingenstrijd zal zijn of komen, de reacties merkende vanuit de div. deelsectoren, net als in LTO lijkt me logisch.
Femke Marije Wiersma toont moed en dat moest ze al als BZV-kandidate om te winnen. Ze lijkt me dus een snelle denker en beslisser, schaker. In ieder geval sneller dan menig belangenbehartiger.
Piet,
Daar is FDF duidelijk over. De organisatie (ik denk Sieta van Keimpema) zegt geen reden te hebben, maar eindelijk een goed gesprek en daar zou ze best eens gelijk in kunnen hebben.
Verder denk ik dat er verder nog veel verwarring heerst. Zie bijvoorbeeld Follow the Money dat zegt dat er helemaal geen mes maar een nagelschaartje in de veestapel gaat en - de niet erg geïnformeerde - Volkskrant columnist Sheila Sitalsing die denkt dat Van der Plas boerenbedrog in een konijnenhol verdraait.
Bijzonder is dat de meststoffencommissie CDM het werk van Herman de Boer. erkent (weliswaar via een notitie van Frits van der Schans en Carin Rougoor van CLM) en de minister daarop acteert. Dat is geheel nieuw, want De Boer werd altijd opzij geplaatst. Dus: de boeren hebben best wat binnengehaald. Maar er gaat ook wat af en deze vanuit de melkveehouderij voortgekomen minister maakt wel degelijk een keuze tegen kippen- en varkensboeren. Niet helemaal natuurlijk, maar ze laat hen ook een beetje meebetalen om misschien straks wel meer koeien in de wei te houden. Dat kan dan ook Brabant nog wel een beetje opbreken.
Maar dat deze minister een eigenzinnige Friezin is die gewoon stug haar eigen koers bouwt, is duidelijk. Hoever ze in Brussel komt gaan we zien. De eerste horde is nu de Tweede Kamer. Met de acceptatie van nieuwe theorie over stikstofgedrag verdwijnt stikstof uit de modellen en dat scheelt (en staat geheel los van 'Brusselse eisen' waar het op de Vogel- en Habitatrichtlijn aankomt). Het scheelt zelfs niet heel weinig, heb ik me laten vertellen. Met verdere stappen over jongere inzichten op het gebied van stikstof kan dat verdergaan. En dan gaat ze volgens de regeerakkoordteksten ook de staat van de natuur nog eens anders monitoren. Dat is heel wat.
Tot slot: LTO staat een beetje in zijn hemd naast de reactie van de FDF. Dat is dan wel weer nieuw en ook wel vermakelijk.
#15 Dick. Waartegen moet FDF dan nu nog optoeren (op dit moment)?
Er is door de vorige politieke bestuursconstellaties, echt een gedrocht in elkaar gefrommeld, vanuit een bepaald eenzijdig belang (diverse vormen en soorten zeggenschap over de ruimte), waarbij het tijd kost die bewust gemaakte gepolitiseerde stommiteiten, te ontmantelen. Dat is iets als een mijneveld ruimen. dat vraagt tijd en precisie.
Schuiven met mestplaatsingsruimte, gebruiksnormen, nitraatrichtlijn en stikstofcorrectiefactor is niet echt in lijn met aanpak Adema. En dat hoop voor boeren vervliegt is een beetje voorbarig.
#13
Ik bedoel niet zozeer de import maar de aanvoer op bedrijfsniveau.
Stel die wordt nu verlaagd en bedrijven mogen weer meer aanvoeren na het verwerven van grond (langjarige pacht of aanschaf) dan schuift de landbouw ook nog eens op naar meer grondgebonden.