Wist je dat Nederland maar 17 professionele imkers telt?

Dat is in een land als de Verenigde Staten wel anders. Daar zijn duizenden professionele imkerbedrijven, die hun bestaansrecht ontlenen aan het verhuren van hun bijenvolken aan de amandeltelers in Californië. Miljoenen bijen reizen daar jaarlijks het land door. Het gaat er om een miljoenenmarkt: de waarde van de jaarlijkse verhuur van honingbijenvolken voor bestuivingsdiensten bedraagt zo'n $250-$320 en de bijbehorende honingopbrengst circa $330 miljoen, becijferde het USDA. Geen wonder dat criminelen er brood in zien en bijenvolkendiefstal (met honderden kasten tegelijk) geen uitzondering is.

In Nederland is welgeteld 1 beroepsimker actief die naar eigen zeggen zijn volledige inkomen uit bijenkasten haalt. Daan Ludwig heeft 800 bijenvolken die verspreid over het hele land staan. "De verhuur voor bestuiving is de motor van het bedrijf', zegt hij in Nieuwe Oogst. Ludwig verhuurt zijn kasten aan groente- en fruittelers, maar ook aan zaadtelers. Zijn 150 klanten laten de bijen hun gewassen bestuiven. Ludwig heeft wel eens uitgerekend dat zijn bijenvolken jaarlijks goed zijn voor 35 miljoen kilo fruit.

Het zou dus voor de hand liggen dat boeren en tuinders ook bijenvolken houden. Maar dat is niet het geval. "Vroeger had elke boer een volkje bij de deur staan, maar dat is niet meer," zegt Arie van der Wiel, lid van bijenhoudersvereniging De Vierkante Korf in Uddel. Zijn vereniging heeft niet één boer als lid. "Bijen gaan niet goed samen met monoculturen. Zij moeten het hele jaar door kunnen foerageren. Die diversiteit was vroeger op een boerderij vrij standaard."

Daarom verplaatsen ook hobby-imkers hun kasten regelmatig. In het voorjaar staan ze in boomgaarden bij fruittelers, in de winter op de heide. Maar niet alle heide is nog toegankelijk. "Steeds meer natuurgebieden worden afgesloten voor bijenhouders," zegt Van der Wiel. Dat is omdat te veel honingbijen de vaak bedreigde wilde bijensoorten verdringen. Zelfs waar gedacht werd dat er geen sprake zou zijn van concurrentie, blijken de honingbijen lokale bestuivers de nectar uit de mond te stoten.

Imker Van der Wiel ziet wel een oplossing. Herintroduceer de boerderijbij. "Kijk eens naar de akkerranden," tipt hij. "Als je die inzaait met bloemen, kun je misschien twee volken houden. Dat levert 20 tot 40 kilo honing op. Daar word je niet rijk van, vooral als het een slecht bijenjaar is, maar in een boerderijwinkel is het een leuke trekker, honing van eigen erf."