"Zonder planten zou de mens nergens zijn", schrijft Stijn van Gils in het Financieele Dagblad. Planten kunnen namelijk zonlicht omzetten in energie. Alleen, dat doen ze niet erg efficiënt. En dus proberen onderzoekers in Wageningen met een bacterie CO2 om te zetten in suikers en eiwitten, zonder energie te verspillen.
De Calvincyclus te vergelijken met een dieselmotor. Zo’n machine verder verbeteren zal nooit een elektrische auto opleveren
Fotosynthese is een uniek proces. Planten produceren onder invloed van licht het energierijke stofje adenosinetrifosfaat (ATP). Via een ingewikkeld en nogal inefficiënt proces, de 14 stappen tellende Calvincyclus, zetten ze met hun ATP traag maar gestaag CO2 om in suikers.

"Van evolutie hoeven we de komende duizenden jaren ook niet veel te verwachten," zegt Nico Claassens, bio-ingenieur aan de Wageningen Universiteit, in het Financieele Dagblad. Hij ontwierp een alternatieve Calvincyclus, met nieuwe uitgangspunten. Volgens hem is dat nodig, omdat de Calvincyclus "te vergelijken is met een dieselmotor. Zo'n machine verder verbeteren zal nooit een elektrische auto opleveren."

Want evolutie kenmerkt zich door 'een paar toevallige foutjes in de genetische code van een organisme', waardoor dat organisme het beter doet dan zijn soortgenoten. De Calvincyclus kent zoveel stappen, dat toevallige foutjes niet helpen. "Met dit systeem wordt eerst stofje A gemaakt, vervolgens stofje B et cetera", legt Claassen uit." Wellicht is de stap van A naar B wel ietsjes te verbeteren, maar voor substantiële verbetering is een radicaal nieuw plan nodig, met totaal andere stofjes als 1 en 2."

Behalve planten blijken ook enkele bacteriesoorten zonlicht om te kunnen zetten in energie. Met dat principe ging Claassens aan de slag om te komen tot een een alternatief voor de Calvincyclus dat in theorie zou moeten werken. Hij zoekt nu de samenwerking met Israëlische onderzoekers die er al slaagden de Calvincyclus in te bouwen in de bekende darmbacterie Escherichia coli. Niet dat die CO2 kan omzetten, maar hij wordt veel en vaak voor onderzoek gebruikt.

Mocht het allemaal uitpakken zoals Claassens verwacht, dan zou de nieuwe E.coli-bacterie in bioreactors ingezet kunnen worden om met een "een zeer beperkte hoeveelheid energie" CO2 'om te toveren' tot bijvoorbeeld kweekvlees of voedingssupplementen. Het vervelende is dat bioreactors vooralsnog energieslurpers zijn. Nou ja, dat lossen we later wel weer op.