Een nieuwe crisis tekent zich af in de wereldmarkt van voedselgrondstoffen: nog nooit waren de prijzen voor diepgevroren sinaasappelconcentraat zó hoog. De International Fruit and Vegetable Juice Association (IFU) overweegt zelfs de internationale normering aan te laten passen zodat sinaasappelsap ook sap van andere vruchten dan sinaasappels mag bevatten, zegt IFU-voorman Kees Cools in de Financial Times.
De sinaasappelsapindustrie bevindt zich in een diepe crisis. De problemen begonnen al meer dan 20 jaar geleden toen citrus greening (vergroeningsziekte), een ongeneeslijke ziekte verspreid door een Aziatisch fruitvliegje, de Asian citrus psyllid, de Verenigde Staten bereikte. De ziekte maakt de vruchten bitter en doodt uiteindelijk de bomen. Florida, ooit goed voor meer dan 80% van de Amerikaanse sinaasappelproductie, was het voornaamste slachtoffer. Van de 240 miljoen dozen sinaasappelsap die de staat 20 jaar geleden produceerde, zijn er nu nog maar 17 miljoen over.
In het gat dat Florida achterliet, sprong Brazilië. Het land groeide uit tot de grootste exporteur van sinaasappelsap ter wereld en is goed voor 70% van alle sinaasappelsapexporten. Maar inmiddels is ook in Brazilië zo'n 40% van de sinaasappelboomgaarden besmet met de vergroeningsziekte. Daar kwamen de afgelopen jaren extreme weersomstandigheden zoals tropische stormen, droogte- en vorstperioden overheen.
Deze week kwam naar buiten dat de Braziliaanse oogst in plaats van 15% - de eerdere voorspelling - zelfs 24% lager uit zal vallen. Het leidde tot paniek op de commodities markets: de prijs voor bevroren sinaasappelsapconcentraat bereikte het absolute record van $4,95 per Amerikaanse pond (Lbs = 0,454 kilo). Dat is ruim 400% meer dan het laagste punt in 2020, aldus het FD. Dat zullen consumenten ook gaan merken.
In normale omstandigheden ondervangen sapproducenten smaakverschillen tussen het ene seizoen en het volgende door hun voorraden bevroren sapconcentraat te 'blenden'. Maar de houdbaarheid van bevroren sapconcentraat is zo'n 2 jaar. Drie opeenvolgende oogstjaren met tegenvallende opbrengsten hebben die voorraden uitgeput.
Mandarijnen, appels, mango's, druiven
"Zonder afbreuk te doen aan de natuurlijkheid en het imago van het product", zegt Kees Cools, "is de enige optie voor de langere termijn gebruiken van andere fruitsoorten." Mandarijnen bijvoorbeeld, die bomen zijn beter bestand zijn tegen de klimaatverandering in teeltgebieden. In Japan, dat 90% van zijn sinaasappelsap importeert, wordt er al geëxperimenteerd met inheemse mandarijnen, schrijft de Financial Times. Maar ook andere fruitsoorten zijn mogelijk, zoals appels, mango's of druiven, suggereert Rabobank-analist Francois Sonneville in The Guardian.
Aanpassen regelgeving
Maar bijmengen van ander fruit gaat zomaar niet. Volgens Cools overweegt de IFU het regelgevingsproces te starten om toe te staan dat de drank andere vruchten dan sinaasappels kan bevatten. Om dat te bereiken is eerst een wetswijziging nodig in de Codex Alimentarius, de internationale voedselstandaardencode die is opgesteld door VN-organisaties, en vervolgens op nationaal niveau. In de VS zou de Food and Drug Administration fiat moeten geven voor de nieuwe samenstelling, in de EU wacht een traject vergelijkbaar met de recente aanpassing van de 'Ontbijtrichtlijn' voor bijvoorbeeld honing. Als je een verse sinaasappel perst, weet je straks zeker wat je drinkt.
In het gat dat Florida achterliet, sprong Brazilië. Het land groeide uit tot de grootste exporteur van sinaasappelsap ter wereld en is goed voor 70% van alle sinaasappelsapexporten. Maar inmiddels is ook in Brazilië zo'n 40% van de sinaasappelboomgaarden besmet met de vergroeningsziekte. Daar kwamen de afgelopen jaren extreme weersomstandigheden zoals tropische stormen, droogte- en vorstperioden overheen.
Deze week kwam naar buiten dat de Braziliaanse oogst in plaats van 15% - de eerdere voorspelling - zelfs 24% lager uit zal vallen. Het leidde tot paniek op de commodities markets: de prijs voor bevroren sinaasappelsapconcentraat bereikte het absolute record van $4,95 per Amerikaanse pond (Lbs = 0,454 kilo). Dat is ruim 400% meer dan het laagste punt in 2020, aldus het FD. Dat zullen consumenten ook gaan merken.
In normale omstandigheden ondervangen sapproducenten smaakverschillen tussen het ene seizoen en het volgende door hun voorraden bevroren sapconcentraat te 'blenden'. Maar de houdbaarheid van bevroren sapconcentraat is zo'n 2 jaar. Drie opeenvolgende oogstjaren met tegenvallende opbrengsten hebben die voorraden uitgeput.
Mandarijnen, appels, mango's, druiven
"Zonder afbreuk te doen aan de natuurlijkheid en het imago van het product", zegt Kees Cools, "is de enige optie voor de langere termijn gebruiken van andere fruitsoorten." Mandarijnen bijvoorbeeld, die bomen zijn beter bestand zijn tegen de klimaatverandering in teeltgebieden. In Japan, dat 90% van zijn sinaasappelsap importeert, wordt er al geëxperimenteerd met inheemse mandarijnen, schrijft de Financial Times. Maar ook andere fruitsoorten zijn mogelijk, zoals appels, mango's of druiven, suggereert Rabobank-analist Francois Sonneville in The Guardian.
Aanpassen regelgeving
Maar bijmengen van ander fruit gaat zomaar niet. Volgens Cools overweegt de IFU het regelgevingsproces te starten om toe te staan dat de drank andere vruchten dan sinaasappels kan bevatten. Om dat te bereiken is eerst een wetswijziging nodig in de Codex Alimentarius, de internationale voedselstandaardencode die is opgesteld door VN-organisaties, en vervolgens op nationaal niveau. In de VS zou de Food and Drug Administration fiat moeten geven voor de nieuwe samenstelling, in de EU wacht een traject vergelijkbaar met de recente aanpassing van de 'Ontbijtrichtlijn' voor bijvoorbeeld honing. Als je een verse sinaasappel perst, weet je straks zeker wat je drinkt.
