Tot voor kort werden schimmels niet als een groot gevaar voor de menselijke gezondheid gezien. Elke keer dat we naar buiten gaan ademen we vele schimmelsporen in. Het gevaar daarvan is te overzien omdat van de miljoenen soorten schimmelpathogenen op aarde, slechts zo'n 20 soorten infecties bij mensen veroorzaken. Dat komt doordat onze lichamen te warm zijn voor de meeste schimmels om te overleven. Bovendien weet ons immuunsysteem schimmelinfecties effectief af te weren. Maar klimaatverandering kan daar verandering in brengen.
Onderzoekers beginnen zich zorgen te maken omdat schimmels zich aanpassen aan klimaatverandering en daardoor een groter risico vormen. Niet voor niets publiceerde de Wereldgezondheidsorganisatie in 2022 een top-19 van de meest ziekmakende schimmels, om het onderzoek naar schimmels en de ontwikkeling van nieuwe behandelingen te stimuleren.
Een team Chinese onderzoekers publiceerde onlangs de resultaten van een onderzoek in het wetenschappelijke tijdschrift Nature Microbiology. Ze ontdekten dat een aantal schimmels zich zodanig ontwikkelt dat ze mensen kunnen infecteren. Ze vermoeden dat de veranderingen verband houden met klimaatverandering. Door stijgende temperaturen muteren schimmels sneller en worden ze resistent tegen antischimmelmedicatie.
Data van 98 ziekenhuizen
De onderzoekers bestudeerden schimmelinfecties in 98 Chinese ziekenhuizen tussen 2009 en 2019 en ontdekten twee gevallen van infecties met schimmelsoorten die nooit eerder ziektes bij mensen hadden veroorzaakt. De schimmels in kwestie, R. fluvialis en R. nylandii, bleken goed bestand tegen de lichaamstemperatuur van 37°C en muteerden sneller bij deze temperatuur in vergelijking met koelere temperaturen. Hun nieuwe, 'opgevoerde' gedrag leidde tot resistentie tegen schimmelmedicatie.
Risico reëel
In Deutsche Welle waarschuwt de Amerikaanse schimmelpathogenenspecialist Jatin Vyas (Harvard Medical School) dat de ontdekking in de Chinese ziekenhuizen betekent dat schimmels die voorheen geen ziekten bij mensen veroorzaakten, dat nu wel kunnen gaan doen. Hij zegt er meteen bij dat we niet moeten denken dat het scenario van de HBO-serie The Last of Us, waarin infecties uit het rijk van planten en micro-organismen ons tot zombies transformeren, morgen werkelijkheid wordt. Dat neemt niet weg, zegt Vyas, dat deze nieuwe schimmelorganismen serieuze infectieziekten veroorzaken en we daar niet op voorbereid zijn en, belangrijker nog, geen medicatie tegen in de la hebben liggen.
Geen direct bewijs: een onzeker risico
Evolutionair bioloog Toni Gabaldón van het Institute for Research in Biomedicine in Barcelona trapt nog wat harder op de rem van de angst en paniek over de impact van klimaatverandering op schimmels. Ook hij erkent dat hogere omgevingstemperaturen schimmels kunnen helpen zich aan te passen aan hogere lichaamstemperaturen, maar benadrukt dat er nog altijd geen direct bewijs voor deze link is. De sprong van goed gedijen in een omgeving van 25°C naar 37°C is te groot om een structureel gevolg van klimaatverandering te zijn. Wel bleek de structureel gestegen gestegen temperatuur met 1 graad Celsius in het Amazonegebied wel degelijk een effect te hebben op het totale ecologische systeem. Die opwarming zou ook de opkomst van Candida auris, de gevaarlijkste schimmelpathogeen volgens de WHO, kunnen verklaren.
2,5 miljoen doden en uitbraken
Alle gezonde scepsis ten spijt, kosten schimmelinfecties ongeveer 2,5 miljoen doden per jaar wereldwijd. Vanuit Spanje, Portugal en Canada zijn al uitbraken van resistente schimmelpathogenen bekend die zich verder over de wereld hebben verspreid. Op het gebied van medicijnontwikkeling doet zich een complicerend feit voor. Net als mensen zijn schimmels eukaryoten, organismen die zijn opgebouwd uit cellen met een celkern en daaromheen een membraan. Het bestrijden van schimmels is dan ook lastig omdat het effect van een fungicide ook kan zijn dat we onze eigen constitutie daarmee aanvallen.
Onderzoeken zoals het Chinese kunnen wel degelijk helpen ons praktisch op weg te helpen om met de nieuwe ziekteverwekkers om te gaan, vindt Vyas. Ze helpen immers om te vast te stellen welke schimmels zich doorontwikkelen tot pathogenen en hoe ze dat doen. Daarom is het in ieder geval zinvol de verbanden tussen klimaatverandering en schimmelmutaties verder te onderzoeken.
Een team Chinese onderzoekers publiceerde onlangs de resultaten van een onderzoek in het wetenschappelijke tijdschrift Nature Microbiology. Ze ontdekten dat een aantal schimmels zich zodanig ontwikkelt dat ze mensen kunnen infecteren. Ze vermoeden dat de veranderingen verband houden met klimaatverandering. Door stijgende temperaturen muteren schimmels sneller en worden ze resistent tegen antischimmelmedicatie.
Data van 98 ziekenhuizen
De onderzoekers bestudeerden schimmelinfecties in 98 Chinese ziekenhuizen tussen 2009 en 2019 en ontdekten twee gevallen van infecties met schimmelsoorten die nooit eerder ziektes bij mensen hadden veroorzaakt. De schimmels in kwestie, R. fluvialis en R. nylandii, bleken goed bestand tegen de lichaamstemperatuur van 37°C en muteerden sneller bij deze temperatuur in vergelijking met koelere temperaturen. Hun nieuwe, 'opgevoerde' gedrag leidde tot resistentie tegen schimmelmedicatie.
Risico reëel
In Deutsche Welle waarschuwt de Amerikaanse schimmelpathogenenspecialist Jatin Vyas (Harvard Medical School) dat de ontdekking in de Chinese ziekenhuizen betekent dat schimmels die voorheen geen ziekten bij mensen veroorzaakten, dat nu wel kunnen gaan doen. Hij zegt er meteen bij dat we niet moeten denken dat het scenario van de HBO-serie The Last of Us, waarin infecties uit het rijk van planten en micro-organismen ons tot zombies transformeren, morgen werkelijkheid wordt. Dat neemt niet weg, zegt Vyas, dat deze nieuwe schimmelorganismen serieuze infectieziekten veroorzaken en we daar niet op voorbereid zijn en, belangrijker nog, geen medicatie tegen in de la hebben liggen.
Geen direct bewijs: een onzeker risico
Evolutionair bioloog Toni Gabaldón van het Institute for Research in Biomedicine in Barcelona trapt nog wat harder op de rem van de angst en paniek over de impact van klimaatverandering op schimmels. Ook hij erkent dat hogere omgevingstemperaturen schimmels kunnen helpen zich aan te passen aan hogere lichaamstemperaturen, maar benadrukt dat er nog altijd geen direct bewijs voor deze link is. De sprong van goed gedijen in een omgeving van 25°C naar 37°C is te groot om een structureel gevolg van klimaatverandering te zijn. Wel bleek de structureel gestegen gestegen temperatuur met 1 graad Celsius in het Amazonegebied wel degelijk een effect te hebben op het totale ecologische systeem. Die opwarming zou ook de opkomst van Candida auris, de gevaarlijkste schimmelpathogeen volgens de WHO, kunnen verklaren.
2,5 miljoen doden en uitbraken
Alle gezonde scepsis ten spijt, kosten schimmelinfecties ongeveer 2,5 miljoen doden per jaar wereldwijd. Vanuit Spanje, Portugal en Canada zijn al uitbraken van resistente schimmelpathogenen bekend die zich verder over de wereld hebben verspreid. Op het gebied van medicijnontwikkeling doet zich een complicerend feit voor. Net als mensen zijn schimmels eukaryoten, organismen die zijn opgebouwd uit cellen met een celkern en daaromheen een membraan. Het bestrijden van schimmels is dan ook lastig omdat het effect van een fungicide ook kan zijn dat we onze eigen constitutie daarmee aanvallen.
Onderzoeken zoals het Chinese kunnen wel degelijk helpen ons praktisch op weg te helpen om met de nieuwe ziekteverwekkers om te gaan, vindt Vyas. Ze helpen immers om te vast te stellen welke schimmels zich doorontwikkelen tot pathogenen en hoe ze dat doen. Daarom is het in ieder geval zinvol de verbanden tussen klimaatverandering en schimmelmutaties verder te onderzoeken.