Al jaren ijvert Foodwatch voor de invoering van de Nutri-Score als voedselkeuzelogo. Niet alleen in Nederland, maar in heel Europa. Net nu de vaart er - eindelijk - in leek te komen, steekt opnieuw tegenwind op. Zelfs op het niveau van de Europese Commissie, ontdekte Foodwatch. De voedselwaakhond voelt zich gesterkt door de Europese Ombudsman, die het handelen van de Commissie als 'wanbeheer' betitelt.
Nederland deed er vijf jaar over om tot de daadwerkelijke invoering van de Nutri-Score over te gaan. Frankrijk, het land waar het voedselkeuzelogo zijn oorsprong vindt, ging er al in 2017 mee van start. België introduceerde de Nutri-Score in 2019, net als Spanje. Duitsland besloot de Nutri-Score te omarmen in 2020, en ook Luxemburg en Zwitserland gingen vrij snel overstag. Dit voorjaar voerde ook Portugal het voedselkeuzelogo in, binnen drie maanden. Maar in heel Europa wil het er maar niet van komen.
Van de agenda verdwenen
Tot groot ongenoegen van Foodwatch. De consumentenorganisatie, die zich inzet voor eerlijke en transparante voedingsinformatie, vermoedde dat er meer aan de hand was toen in december 2022 de Europese Commissie er niet in slaagde een voorstel tot wijziging van de ‘Food Information to Consumers’-verordening vrij te geven voor het EU-besluitvormingsproces. In dat voorstel zou onder meer een EU-breed, geharmoniseerd en verplicht voedingswaarde-etiket op de voorkant van de verpakking hebben gestaan. Een voorstel voor een Europese, verplichte Nutri-Score dus, stelt Foodwatch, dat vervolgens helemaal van de agenda verdween.
"Het is bewezen dat de Nutri-Score consumenten helpt om beter geïnformeerde en gezondere voedingskeuzes te maken. Een dergelijk etiket, verplicht en geharmoniseerd in de hele EU, is een van de belangrijkste instrumenten voor de volksgezondheid om ondervoeding en obesitas aan te pakken en niet-overdraagbare ziekten te voorkomen," aldus Suzy Sumner, hoofd van het Brusselse kantoor van Foodwatch International.
'Wanbeheer'
Foodwatch diende een verzoek in voor toegang tot verschillende documenten om uit te zoeken waarom het voorstel voor een voedingswaarde-etiket op de voorkant van verpakkingen nooit het licht zag. Maar die toegang werd geweigerd. Het argument voor de weigering was dat inzage "het besluitvormingsproces zou ondermijnen.” Daarop stapte Foodwatch naar de Europese Ombudsman, die de voedselwaakhond vandaag in het gelijk stelde. De afwijzing van het formele verzoek van Foodwatch om toegang tot documenten “vormde een geval van wanbeheer”, schrijft de Ombudsman in een gepubliceerde verklaring.
Juke Fluitsma, campaigner bij Foodwatch, voelt zich gesterkt door de uitspraak: "Wat valt er te verbergen? De Commissie is de Europese burgers transparantie en een duidelijke uitleg verschuldigd over waarom zij nog steeds geen actie onderneemt, ondanks het bewijs dat een label als Nutri-Score een beslissende maatregel blijkt te zijn tegen obesitas, het groeiende aantal diabetes type 2 en andere niet-overdraagbare ziekten."
A-merken krabbelen terug
De uitspraak komt op een spannend moment, want Nutri-Score verliest aan momentum. Eerder liet de Zwitserse supermarktketen Migros al weten te stoppen met de Nutri-Score, en onlangs gooide ook Danone de handdoek in de ring. Na de omschakeling naar een nieuw algoritme krijgen de drinkyoghurts van de zuivelproducent geen A-score meer (die groene A is alleen weggelegd voor water). De grote voedingsproducent Unilever – die ooit aan de wieg stond van het Vinkje, de voorloper van de Nutri-Score – wil al helemaal niet aan de Nutri-Score, schreef De Telegraaf omineus.
Supermarkten doen het wel
Alle reden, vindt Foodwatch, om zwaar in te zetten op minder vrijblijvendheid. Als het logo verplicht wordt, zijn alle producten vergelijkbaar en is het uit met het gemauw. En daar past de houding van de Europese Commissie bepaald niet bij. Consumenten kunnen geen afgewogen keuze maken als het label niet op alle producten van alle producenten zichtbaar is. Foodwatch pleit er opnieuw voor om de Nutri-Score verplicht te stellen in de hele EU. Het Nederlandse CBL, de koepel van supermarktorganisaties, pleitte onlangs bij Kassa eveneens voor verplicht gebruik voor iedereen. Op alle huismerken van de Nederlandse supermarktorganisaties staat straks dan ook de Nutri-Score. Dat geeft de A-merken die het logo weigeren straks het nakijken.
Van de agenda verdwenen
Tot groot ongenoegen van Foodwatch. De consumentenorganisatie, die zich inzet voor eerlijke en transparante voedingsinformatie, vermoedde dat er meer aan de hand was toen in december 2022 de Europese Commissie er niet in slaagde een voorstel tot wijziging van de ‘Food Information to Consumers’-verordening vrij te geven voor het EU-besluitvormingsproces. In dat voorstel zou onder meer een EU-breed, geharmoniseerd en verplicht voedingswaarde-etiket op de voorkant van de verpakking hebben gestaan. Een voorstel voor een Europese, verplichte Nutri-Score dus, stelt Foodwatch, dat vervolgens helemaal van de agenda verdween.
"Het is bewezen dat de Nutri-Score consumenten helpt om beter geïnformeerde en gezondere voedingskeuzes te maken. Een dergelijk etiket, verplicht en geharmoniseerd in de hele EU, is een van de belangrijkste instrumenten voor de volksgezondheid om ondervoeding en obesitas aan te pakken en niet-overdraagbare ziekten te voorkomen," aldus Suzy Sumner, hoofd van het Brusselse kantoor van Foodwatch International.
'Wanbeheer'
Foodwatch diende een verzoek in voor toegang tot verschillende documenten om uit te zoeken waarom het voorstel voor een voedingswaarde-etiket op de voorkant van verpakkingen nooit het licht zag. Maar die toegang werd geweigerd. Het argument voor de weigering was dat inzage "het besluitvormingsproces zou ondermijnen.” Daarop stapte Foodwatch naar de Europese Ombudsman, die de voedselwaakhond vandaag in het gelijk stelde. De afwijzing van het formele verzoek van Foodwatch om toegang tot documenten “vormde een geval van wanbeheer”, schrijft de Ombudsman in een gepubliceerde verklaring.
Juke Fluitsma, campaigner bij Foodwatch, voelt zich gesterkt door de uitspraak: "Wat valt er te verbergen? De Commissie is de Europese burgers transparantie en een duidelijke uitleg verschuldigd over waarom zij nog steeds geen actie onderneemt, ondanks het bewijs dat een label als Nutri-Score een beslissende maatregel blijkt te zijn tegen obesitas, het groeiende aantal diabetes type 2 en andere niet-overdraagbare ziekten."
A-merken krabbelen terug
De uitspraak komt op een spannend moment, want Nutri-Score verliest aan momentum. Eerder liet de Zwitserse supermarktketen Migros al weten te stoppen met de Nutri-Score, en onlangs gooide ook Danone de handdoek in de ring. Na de omschakeling naar een nieuw algoritme krijgen de drinkyoghurts van de zuivelproducent geen A-score meer (die groene A is alleen weggelegd voor water). De grote voedingsproducent Unilever – die ooit aan de wieg stond van het Vinkje, de voorloper van de Nutri-Score – wil al helemaal niet aan de Nutri-Score, schreef De Telegraaf omineus.
Supermarkten doen het wel
Alle reden, vindt Foodwatch, om zwaar in te zetten op minder vrijblijvendheid. Als het logo verplicht wordt, zijn alle producten vergelijkbaar en is het uit met het gemauw. En daar past de houding van de Europese Commissie bepaald niet bij. Consumenten kunnen geen afgewogen keuze maken als het label niet op alle producten van alle producenten zichtbaar is. Foodwatch pleit er opnieuw voor om de Nutri-Score verplicht te stellen in de hele EU. Het Nederlandse CBL, de koepel van supermarktorganisaties, pleitte onlangs bij Kassa eveneens voor verplicht gebruik voor iedereen. Op alle huismerken van de Nederlandse supermarktorganisaties staat straks dan ook de Nutri-Score. Dat geeft de A-merken die het logo weigeren straks het nakijken.
