Door de wereldwijde productie van sneakers, bankstellen en smartphones gaat jaarlijks een natuurgebied verloren dat 28 keer zo groot is als de Veluwe. Dat blijkt uit een vandaag gepubliceerd rapport van ABN Amro in samenwerking met het Impact Institute. De focus ligt deze keer eens op gebruiksvoorwerpen en niet op landbouw.
De productie van alledaagse voorwerpen zoals schoenen, meubels en elektronica is nauw verbonden met verlies aan biodiversiteit. Dit komt door factoren als ontbossing, watervervuiling, de uitstoot van CO2 en het gebruik van grondstoffen die steeds schaarser worden. Deze schade blijft vaak onzichtbaar, omdat ze niet direct in de winkelprijs van het product is verwerkt.

ABN Amro heeft daarom samen met het Impact Institute de biodiversiteitsimpact van sneakers, bankstellen en smartphones in euro’s uitgedrukt. Zo probeert de bank de schade aan natuur en ecosystemen tastbaar te maken. Voor een paar sneakers betekent dat bijvoorbeeld een verborgen milieukost van €1,50. Voor een bankstel loopt dit bedrag zelfs op tot €109. Dit zijn de kosten die we eigenlijk zouden moeten betalen om de schade die we aanrichten te compenseren.

Sneakers
De vraag naar sneakers is de afgelopen jaren enorm gegroeid. Wereldwijd worden er elk jaar 1,2 miljard paren geproduceerd. Door de productie van al die schoenen gaat jaarlijks zo’n 324.000 hectare aan biodiversiteit verloren, oftewel 3,6 keer de Veluwe.

Voor de productie van één paar sneakers gaat 2,7 m2 aan ongerepte natuur verloren. De grootste boosdoeners zijn de CO₂-uitstoot tijdens de productie van synthetische materialen en de vervuiling van water door chemische processen, zoals het verven van textiel.

Bankstellen
Ook de meubelindustrie laat diepe sporen na. Alleen al in Nederland kopen we jaarlijks 90 miljoen kilo aan meubels, waarvan een groot deel na gemiddeld 7 jaar weer wordt weggegooid. De productie van een tweezitsbank zorgt voor een biodiversiteitsverlies van 173 m2. De vervuiling door pesticiden in de katoenproductie en het gebruik van hout en staal zorgen voor een flinke impact op het milieu. Jaarlijks draagt de wereldwijde verkoop van bankstellen bij aan een verlies van 298.000 hectare natuur, oftewel 3,3 keer de Veluwe.

Smartphone
We kunnen niet meer zonder onze smartphone. Wereldwijd worden er jaarlijks meer dan 1,1 miljard toestellen verkocht. De productie van één smartphone leidt tot een verlies van 16,6 m2 aan biodiversiteit en kost de natuur €7,10. Dit komt vooral door de winning van zeldzame metalen zoals kobalt, en de CO2-uitstoot tijdens de productie van de elektronische componenten. De totale impact van smartphones komt neer op het verlies van 1,94 miljoen hectare natuur – een gebied dat 21 keer zo groot is als de Veluwe.

Tijd voor actie
ABN Amro ziet in dat biodiversiteit en het verlies daarvan complex is om te meten. “Geen enkele methode is voor 100% zuiver, maar deze aanpak geeft bedrijven inzicht in de ecologische verborgen kosten”, aldus de bank. Met dit inzicht hoopt ABN Amro dat retailers en producenten meer verantwoordelijkheid zullen nemen om hun ecologische voetafdruk te verkleinen. De bank gaat hierover in gesprek met klanten. Vanaf 2025 worden bedrijven middels de CSRD-wetgeving verplicht om te rapporteren over hun impact op biodiversiteit.

Producenten kunnen maatregelen nemen om de schade te beperken, zoals het planten van bomen, fabrieken te laten draaien op hernieuwbare energie, gerecyclede materialen te gebruiken en circulaire bedrijfsmodellen te omarmen, zoals de verkoop van tweedehands producten.

Langzaam maar zeker worden niet alleen boeren belaagd door berekeningen van hun milieuimpact, maar treft straks de gehele industrie dat lot.