Het nieuwste rapport van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) brengt nu de belangrijkste klimaatrisico’s voor de komende jaren voor Nederland in beeld. Conclusie: klimaatverandering vormt een steeds grotere bedreiging voor Nederland. Dat vraagt om drastische maatregelen.
Het is belangrijk dat klimaatadaptatie sturend wordt bij allerlei beleidskeuzes over bijvoorbeeld woningbouw of de inrichting van het landelijk gebied.
Nederland wordt warmer, droger en natter. Volgens het rapport warmt Nederland mogelijk sneller op dan het wereldgemiddelde, met temperaturen die kunnen stijgen tot 45 graden Celsius in de zomer.
Watertekort
Al kunnen we er ons na het natte voorjaar vermoedelijk niet veel bij voorstellen, droogte vormt het grootste risico volgens onderzoeker Frank van Gaalen in het AD. Droogte leidt tot schrijnende watertekorten, die de landbouw, natuur en onze waterkwaliteit aantasten.
Dat effect is al duidelijk zichtbaar. Het sproeiverbruik in de landbouw is tijdens de droogtejaren 2018, 2019 en 2020 bijvoorbeeld verdrievoudigd. Het grondwaterpeil daalde navenant. De droogte kan ook onze drinkwatervoorziening in gevaar brengen.
Een minder bekend risico van droogte is de aantasting van archeologisch erfgoed. Droogvallende bodems laten eeuwenoude materialen in de bodem, zoals hout, leer en textiel uit de middeleeuwen of Romeinse tijd, uitdrogen en verpulveren.
Gezondheid
Het RIVM bracht voor het onderzoek de gezondheidsrisico’s van klimaatverandering in kaart. Hittegolven en verminderde luchtkwaliteit kunnen leiden tot extra sterfgevallen, slechtere mentale gezondheid, en meer (pollen)allergieën.
Met name kwetsbare groepen zoals ouderen, chronisch zieken of mensen met lager inkomens lopen risico. Zij hebben niet altijd de middelen om zich weerbaar te maken of hun omgeving aan te passen.
Noodzaak tot actie
Nederland kan de gevolgen niet passief over zich heen laten komen. “Van belang is dat de politiek nadenkt: welke keuzen moeten we prioriteren?”, aldus van Gaalen tegen de Volkskrant. “Het is belangrijk dat klimaatadaptatie sturend wordt bij allerlei beleidskeuzes over bijvoorbeeld woningbouw of de inrichting van het landelijk gebied.” Deze aanpassingen kunnen de risico’s wel verminderen, maar niet volledig oplossen, stelt het PBL. Daarom blijft het PBL adviseren de uitstoot van broeikasgassen te verminderen.
Het PBL wijst dus nadrukkelijk op de noodzaak tot klimaatadaptie naast het terugdringen van het gebruik van fossiele brandstoffen. Omdat ook dat laatste in onvoldoende mate kan, kiest het PBL bovendien voor de niet bepaald risicoloze opslag van gasvormige koolstof onder de Noordzee-bodem.
Watertekort
Al kunnen we er ons na het natte voorjaar vermoedelijk niet veel bij voorstellen, droogte vormt het grootste risico volgens onderzoeker Frank van Gaalen in het AD. Droogte leidt tot schrijnende watertekorten, die de landbouw, natuur en onze waterkwaliteit aantasten.
Dat effect is al duidelijk zichtbaar. Het sproeiverbruik in de landbouw is tijdens de droogtejaren 2018, 2019 en 2020 bijvoorbeeld verdrievoudigd. Het grondwaterpeil daalde navenant. De droogte kan ook onze drinkwatervoorziening in gevaar brengen.
Een minder bekend risico van droogte is de aantasting van archeologisch erfgoed. Droogvallende bodems laten eeuwenoude materialen in de bodem, zoals hout, leer en textiel uit de middeleeuwen of Romeinse tijd, uitdrogen en verpulveren.
Gezondheid
Het RIVM bracht voor het onderzoek de gezondheidsrisico’s van klimaatverandering in kaart. Hittegolven en verminderde luchtkwaliteit kunnen leiden tot extra sterfgevallen, slechtere mentale gezondheid, en meer (pollen)allergieën.
Met name kwetsbare groepen zoals ouderen, chronisch zieken of mensen met lager inkomens lopen risico. Zij hebben niet altijd de middelen om zich weerbaar te maken of hun omgeving aan te passen.
Noodzaak tot actie
Nederland kan de gevolgen niet passief over zich heen laten komen. “Van belang is dat de politiek nadenkt: welke keuzen moeten we prioriteren?”, aldus van Gaalen tegen de Volkskrant. “Het is belangrijk dat klimaatadaptatie sturend wordt bij allerlei beleidskeuzes over bijvoorbeeld woningbouw of de inrichting van het landelijk gebied.” Deze aanpassingen kunnen de risico’s wel verminderen, maar niet volledig oplossen, stelt het PBL. Daarom blijft het PBL adviseren de uitstoot van broeikasgassen te verminderen.
Het PBL wijst dus nadrukkelijk op de noodzaak tot klimaatadaptie naast het terugdringen van het gebruik van fossiele brandstoffen. Omdat ook dat laatste in onvoldoende mate kan, kiest het PBL bovendien voor de niet bepaald risicoloze opslag van gasvormige koolstof onder de Noordzee-bodem.
