4 min
De meest opmerkelijke uitspraak was die van het Voedingscentrum: IKB is eigenlijk helemaal niet nodig voor groenten en fruit. Het is nl. voor industrieel gemaakt eten.
Ik leg even uit hoe die uitspraak tot stand kwam.
Roy van der Ploeg, woordvoerder van het VC, legde uit dat het Ik Kies Bewust logo is ontstaan als logo om de verwerkende merkenindustrie te prikkelen tot innovatie. Innovatie in de zin van het gebruik van minder zout, suiker en verzadigd vet in hun producten. Daarin is IKB wat het Voedingscentrum betreft geslaagd.
Toen vanuit voedingswetenschappelijke kring protest kwam (m.n. door Frans Kok in Kassa, dv) dat vers buiten het logo zat, besloot IKB uit te breiden. Van der Ploeg bevestigde me dat het voor het Voedingscentrum voorop staat dat mensen meer vers moeten eten. Eten dus dat we intuïtief vers of zelfbereid noemen. Wat Van der Ploeg betreft is daar geen IKB voor nodig, tenzij onderzoek zou uitwijzen dat mensen meer groenten en fruit gaan eten door een IKB-sticker.
Ik vroeg Van der Ploeg of hij het niet belangrijker vond dat er over voeding in plaats van over voedsel gecommuniceerd wordt. Een product is immers nooit gezond of ongezond, zoals ook professor Tiny van Boekel, hoogleraar voedingsmiddelentechnologie aan de WUR, me bevestigde. Het is nl. een voedingswetenschappelijke waarheid als een koe dat alleen medicinale voeding 'gezond' kan heten. Maar daar moet je nou juist mee oppassen, want het is om kwaaltjes op te lossen. Niet om gezond van te eten. Alleen een voedingspatroon en leefstijl kunnen gezond zijn. Zo gevarieerd mogelijk eten is daar een belangrijk onderdeel van.
Daar bleek Van der Ploeg het volledig mee eens. Hoewel hij aangaf dat Ik Kies Bewust als verdienste heeft gehad dat de industrie minder zout en suiker in zijn voedingsmiddelen is gaan stoppen, bevestigde hij dat het anders zou kunnen. Zou je kunnen communiceren vanuit de Schijf van Vijf of een soortgelijk middel dat de intuïtie en keuze van de consument voor gezonde voeding versterkt, dan is Ik Kies Bewust helemaal niet nodig. We waren er alle twee even stil van dat foodlog.nl en het VC elkaar zo makkelijk vonden.
Ik sprak ook met Jaap Seidell (hoogleraar Voeding hoofd van de wetenschappelijke adviescommissie van Ik Kies Bewust), Fleur van Bruggen (woordvoerder van Unilever, deelnemer in Ik Kies Bewust), Onno Franse (Ahold, director Healthy Living), Rob Baan (microgroententeler, Koppertcress), Frank van Kleef (tomatenteler, Royal Pride), Jan Robben (aardbeienteler, Jan Robben Aardbeien) en Leo Welschen (secretaris van FrugiVenta, het handelsplatform voor groenten en fruit).
Seidell kon vanmorgen nog niet namens de adviescommissie spreken. Op mijn vraag of hij het gewenst vindt om alle voedingscategorieen te IKB'en antwoordt hij met een volmondig ja. Als voorbeeld noemt hij fruit. Dat kan wat hem betreft immers ook ongezond kan zijn vanwege de suiker die daarin zit.
Onno Franse van Ahold, eindverantwoordelijk voor het Gezonde Keuze klavertje, is het met me eens dat
Ik vroeg Franse of het wel nodig was om die 'gezonde keuze' te benoemen. Mensen weten best dat groenten en fruit gezond zijn, zeiden Franse en Tiny van Boekel in het gespreksrondje, waarom dan toch een Gezonde Keuze expliciet maken, als het er slechts om gaat de slechte minder slecht te maken? Franse antwoordt dat het erom mensen die het wel weten, maar het niet doen toch aan de gezonde keuze te krijgen. Een extra aanmoediging dus aan het schap. Maar niettemin, zou ik zeggen, eentje die misschien ook wel door communicatie op voedingsniveau kan worden opgepakt. Leo Welschen vroeg zich af hoe Franse denkt een 'Gezond'-claim op voedselproducten door de EFSA heen te trekken.
Unilever en Schuttelaar/IKB wilden niet reageren voor ze het Productschap hadden gesproken. Ze hebben beloofd nog te zullen reageren.
Rob Baan deed een duidelijke uitspraak: "Het is een gotspe dat de grote industrie die houdbaar maakt er vandoor kan gaan met claims en suggesties als 'vers' en 'bewust', terwijl telers en tuinders het nakijken hebben. Dat moet veel eerlijker en concreter." Jan Robben sluit zich bij Baan aan en voegt iets toe. "IKB werkt juist tegen de echte en broodnodige innovatie van ons eetsysteem".
Wat hem betreft komt innovatie juist van kleinere bedrijven die verhoudingsgewijs heel veel meer moeten betalen om van een logo gebruik te maken dan de grote bedrijven. Zo dreigen dus juist de nodige nieuwe technieken en nieuwe producten verstoken te blijven van een herkenbaar 'dit product is OK'-label. Dat tekent voor hem het failliet van labels die 'ervoor zorgen dat de duivel toch weer op de grootste hoop schijt'.
Ik sprak wat langer met Tiny van Boekel over de waarde van logo's in het algemeen. "Je hebt me aan het denken gezet", zei hij. "Als logo's mensen alle keuze en eigen verantwoordelijkheid uit handen nemen, dan weten ze niet meer wat er allemaal bij komt kijken om, in dit geval, eten te maken. Het is niet om het even, maar logo's kunnen ervoor zorgen dat dat wel gaat gebeuren en ik denk dat het aan het gebeuren is." Van Boekel vertelde me dat hij regelmatig lezingen in het land geeft en merkt dat het onder jongeren aan het gebeuren is. Een kwalijke ontwikkeling wat hem betreft. Logo's noemt hij 'reductionistisch'. Ze sluiten niet aan bij de intuïtie van het menselijk gevoel en halen hun band met eten en wat het betekent om dat te kunnen eten door. Mensen zijn er ook zelf verantwoordelijk voor.
Dat is een ernstig filosofische uitspraak. Ik mag hem natuurlijk niet zomaar doortrekken, maar hoever zijn we met zo'n pleidooi af van die heel simpele vraag: waarom hebben we eigenlijk besloten dat we niet meer op voedingsniveau communiceren? Dat zorgt er nl. voor dat je mensen wel stimuleert zelf na te denken en hun eigen verantwoordelijkheid te nemen. Dat is kennelijk ook de mening van het Voedingscentrum. Bravo! Let wel, dat is dus precies de weg die IKB kennelijk niet (meer?) wil kiezen.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 3 augustus krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 3 augustus krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
_Zuidereiland__landschap_480_289_84_s_c1.jpg)
Guillaume@ Ik denk dat je me niet goed hebt begrepen. Mijn eerste alinea was ironisch bedoeld. Ik ben de laatste die kan vertellen wat goed is en wat niet. Eerlijk gezegd lijkt me het een (bijna) onmogelijke opgave.
Het is ook nog niet mogelijk om bijvoorbeeld verse groenten en fruit (toevallig mijn vakgebied) in categorieën in te delen. De samenstelling per ras, zelfs per vrucht, is sterk afwijkend. Wat met industriële producten wel kan, namelijk precies toevoegen wat er in moet, is bij groenten en fruit niet mogelijk, omdat dat afhankelijk is van grondsoort, water, zon, meststoffen en ga maar even door.
Je kan met een refractiemeter bijvoorbeeld vaststellen hoeveel suiker een vrucht bevat, om er direct achter te komen dat het gehalte per vrucht wisselt en gedurende het rijpingsproces verandert.
Dat is het probleem waar voorstanders van voedingsclaims en in het verlengde gezondheidsclaims (voorlopig)in vast lopen. Anders had er -afgezien van een logo- allang op een appel gestaan hoeveel vitamines, mineralen, etc. ze bevatten.
Ben het helemaal eens met Guillaume.
Wie bepaalt wat ik eet? Brussel? Fanatici die vinden dat ik grote afstanden moet afleggen om verlepte biologische groenten te kopen?
Ik koop wat ik LEKKER vind. Houd toch eens op met de betutteling.
Er mag b.v. geen verse trassi(gefermenteerde garnalenpasta)geïmpoteerd worden omdat dat na duizenden jaren gebruik in Indonesië opeens ongezond voor ons zou zijn. Natuurlijk moet er toezicht zijn op buitensporigheden: Geen kistkalveren, geen bio industrie, geen overbevissing, geen kweekvissen, geen verse spinazie in de winter, geen scharreleieren (net zo slecht als legbatterijen) en zo kunnen we nog wel even door gaan.
Beste mensen toch !
Pieternel@: "….Een kleurreeks van groen naar rood. Simpel voor de consument"
en
Wouter@: "……elke categorie krijgt ook een kleurcode A-G (A=de meeste gezonde categorie; G=het slechtste)"
En wie bepaalt wat slecht is ? Voor dierenmalloten is ganzenlever ‘G’, maar voor mij ‘A’…..
En zo zijn er talloze voorbeelden.
Waarschijnlijk worden jullie geïnspireerd door het bizarre energielabel op auto’s, dat het hier mogelijk maakt een staatsgesubsidieerde Lexus SUV van € 90.000 met A-label 1:9 mag zuipen, en een ‘volks’-wagentje een D krijgt met 1:20 diesel.
Ik wil best van jullie aannemen dat jullie Hollanders tot het meest ‘simpele’ consumenten van Europa rekenen, die jullie het extra ‘simpel’ willen maken, en dat jullie op dominante wijze de massa naar een keus wil dirigeren en een schuldgevoel wil geven als ze de hand uitstrekken naar een voedingsproduct met rood of ‘G’, maar ik vind dat dictatoriaal en arrogant.
Waarom ?
Omdat dat opgaat voor alles: van politieke keuze, de aankoop van een wasmachine of het kopen van ‘fair trade‘ geitenwollen sokken of koffie.
Consumenten dienen ongedwongen in alle vrijheid zelf hun keuze te bepalen op basis van goede specificaties, en niet gedomineerd te worden door keuze-suggesties, zoals nu al veel te veel gebeurt.
Zo'n A, B, C, D, etc. systeem, zoals de energiezuinigheid van huishoudapparatuur lijkt me wel iets. Een kleurreeks van groen naar rood. Simpel voor de consument. Maar ik word al helemaal niet goed van de papierwinkel die daar aan kleeft.... Wie behoort tot welke categorie, wel suiker, geen zout, wel vet, of andersom. Pffff.
Als de kleintjes niet mee betalen aan het systeem en de groten wel, dan voorspel ik een enorme Babilonische spraakverwarring. Waar leg je namelijk de grens. Ik kan me die discussie herinneren over gestaffelde veilingprovisies, waarbij de groten niet van plan waren om voor de kosten van de kleintjes op te draaien. Gewoon, een vaste afdracht naar omzet. Dat lijkt me nog het beste.
Petje af voor je snelle inventarisatie, Dick. Waar haal je de tijd vandaan?
Wanneer mensen hun auto's voltanken met benzine kijken ze altijd heel goed of de juiste benzine, geschikt voor de motor, er wel in gaat. En meestal letten ze ook nog wel op de olie. Maar de brandstof voor het eigen lichaam? Dat kan de meest goedkope rotzooi zijn, die in hetzelfde tankstation, al dan niet voorzien van een IKB-logo, verkocht wordt.
WouterdeH, ik weet niet of een verfijnd logo-systeem hier nog wel bij helpt. Als ik zie hoeveel mensen er nog roken, ook al staan de meest verschrikkelijke doodsdreigingen op de pakjes.....