Zestien telers met vele appelrassen schreven zich in voor de verkiezing van de Beste Appel van Nederland in de Philips Fruittuinen in Eindhoven op 1 november aanstaande. Dorine Rüter zet ze voor u op een rij.
'De appel valt niet ver van de boom,' zegt één van onze vele gezegden over de appel. Maar de meeste appels die we in Nederland telen, vallen helemaal niet. Ze worden binnen een tijdsbestek van enkele weken door duizenden handen geplukt, opgeslagen, vervoerd en meestal mijlenver van de betreffende boom opgegeten. Soms weet de appeleter - mits boven de veertig - de naam van de appelsoort te noemen, maar zelden weet hij iets over de teler of de manier van telen.
Dat vinden Urgenda en Foodlog jammer, want appelbomen dragen met hun 19.200 hectare bij aan onze leefomgeving en voedselvoorziening. Ze vormen een dagelijks onderdeel van het menu vanvelen en dragen bij aan ons eigen goede gestel. Economisch hebben ze het echter steeds lastiger in Nederland.
Als we willen dat er appels in Nederland geteeld kunnen blijven worden, dan moeten consumenten weten dat er heel wat te kiezen valt. Vorige week gaven Urgenda en Foodlog daarom de aftrap voor de verkiezing van 'Beste Appel van Nederland' waarvan de finale op 1 november in Eindhoven zal plaatvinden. Missie: innovatieve telers en hun allerlekkerste én goed geteelde appels voor het voetlicht brengen.
Aanmeldingen
Verschillende telers meldden zich aan. Anderen werden door collega telers, consumenten of andere enthousiaste ambassadeurs voorgedragen. Ook via onderzoekers en experts uit de appelsector kwamen enkele innovatoren naar voren. In de toelichting op hun manier van werken tonen de telers zich heel verschillend; de één bescheiden, de ander dapper, ambitieus of ronduit zelfverzekerd. Ook werden telers voorgedragen die geen behoefte aan publiciteit hebben of nog te druk zijn met de oogst om ons te woord te staan.
Denk je aan fruit, dan denk je aan de Betuwe
Opvallend is de geografische spreiding van de uiteindelijk zestien telers die op de kandidatenlijst staan. Van Beemster tot Bommelerwaard, van Zeeland tot Flevoland, uit de Utrechtse Vechtstreek en de Brabantse Peel & Maas. Met maarliefst vier van de zestien deelnemers uit de kleine Kromme Rijnstreek, is er een behoorlijke kans groot dat dit gebied vertegenwoordigd zal worden in de finale. Maar niet één teler uit de Betuwe!
Elstar versus Rubens
De raskeuze voerde al snel de boventoon in de verhalen van de telers. Rassen die het in ons klimaat goed doen, die veel smaak hebben, goed te bewaren zijn, resistent zijn tegen bepaalde ziektes, die vroeg of juist later te oogsten zijn. Elke teler maakt zijn eigen afweging, passend bij zijn bedrijf en manier van werken.
Hoewel de meeste telers meerdere rassen telen om risico en arbeid (in oogsttijd) te spreiden en een breed assortiment te kunnen bieden, werd er ook een 'strijd' zichtbaar tussen voorvechters van de Elstar en de Rubens. Overtuigde telers verzochten, geheel in lijn met ons voornemen, om een blinde proeverij, waaruit uiteraard de Elstar of Rubens - afhankelijk van welk kamp aan het woord - als lekkerste zou moeten komen. Welke het wordt, zal de proeverij leren.
Innovaties: van spuiten naar sexuele verwarring en nog veel meer
Veel telers spuiten niet meer, maar sturen de sex van schadelijke insecten in de war. Feromoonverwarring - het ophangen van geurdraadjes waardoor mannetjes fruitmotten hun vrouwtjes niet meer kunnen vinden - wordt door verschillende telers toegepast. En als we de telers mogen geloven, is het in en om hun boomgaarden een groot feest van nuttige insecten, marterachtigen en roofvogels om kwade beesten weg te houden van de bomen en het fruit. Het streven om minder chemische bestrijdingsmiddelen te gebruiken zorgt in een opwaartse spiraal voor slim gebruik van technieken die de natuur biedt. Maatregelen om residuvrij (gezond voor mens) of milieuvriendelijk (gezond voor omgeving) te telen, sluiten mooi op elkaar aan. Ook in de opslagfaciliteten wordt geïnnoveerd, om de smaakkwaliteit en gezonde stoffen van het fruit te behouden, derving terug te dringen en om met minder energie en liefst zonder CO2-impact te kunnen werken.
De kandidaten
Zestien kandidaten schreven zich in:
- De Appelaar, Krijn Verhoeven (Numansdorp)
- De Boomgaard (Uden)
- Drogenbroek's Fruit (Loenen a/d Vecht)
- Eerlijk & Heerlijk (Zuidoostbeemster)
- Elshof Fruit (Dronten)
- 't Gelders Eiland (Lobith)
- Cees Masteling (Marknesse)
- Nieuw Slagmaat (Bunnik)
- Landgoed De Olmenhorst (Lisserbroek)
- Ben de Sonnaville (Altforst)
- Stevens Groente & Fruit (Sambeek)
- Fruitbedrijf Cornelis Uijttewaal ('t Goy)
- Pieter Vernooij Fruit (Vleuten)
- Toon Vernooij (Cothen)
- Warmonderhof Boomgaard (Dronten)
- Fruitbedrijf Van Wijk ('t Goy)
- Fruitbedrijf De Woerd (Hedel)
Aan Foodloglezers de vraag welke 5 telers van deze zestien door mogen gaan naar de finale. In DEZE BIJLAGE vind je een korte omschrijving van elk van de bedrijven. Stel rustig je vragen en beargumenteer je voorkeur of kritiek. Een vakjury van drie deskundigen leest en praat mee en hakt zaterdagmiddag de knoop door met een definitieve lijst van vijf finalisten. De vakjury bestaat uit Peter Leendertse (adviseur bij CLM, kenner van bestrijdingsmiddelen in de appelteelt), Josje Regout (pomologe) en Han Fleuren (fruitboomkweker).
Finale: 1 november, Philips Fruittuinen (Eindhoven), 's ochtends vroeg
Op donderdag 1 november a.s. vindt op de Philips Fruittuin in Eindhoven de finale van deze verkiezing plaats. Tijdens een blinde appelproeverij laten alle deelnemende telers hun lekkerste appel van dit moment proeven aan het publiek, dat zich mag uitlaten over de smaak ervan. Het aanwijzen van de Beste Appel van Nederland gebeurt parallel, door een professionale smaakjury onder leiding van Felix Wilbrink (Telegraaf), die zich buigt over de lekkerste appels van de 5 finalisten. De proeverij vindt plaats tussen 7 en 9 uur 's ochtends en wordt live uitgezonden tijdens het tv-programma Vandaag de Dag.
Ben je een vroege vogel en wil je meeproeven? Meld je aan via dorine.ruter@urgenda.nl.
Fotocredits: Foodlog Media
Dit artikel afdrukken
Dat vinden Urgenda en Foodlog jammer, want appelbomen dragen met hun 19.200 hectare bij aan onze leefomgeving en voedselvoorziening. Ze vormen een dagelijks onderdeel van het menu vanvelen en dragen bij aan ons eigen goede gestel. Economisch hebben ze het echter steeds lastiger in Nederland.
Als we willen dat er appels in Nederland geteeld kunnen blijven worden, dan moeten consumenten weten dat er heel wat te kiezen valt. Vorige week gaven Urgenda en Foodlog daarom de aftrap voor de verkiezing van 'Beste Appel van Nederland' waarvan de finale op 1 november in Eindhoven zal plaatvinden. Missie: innovatieve telers en hun allerlekkerste én goed geteelde appels voor het voetlicht brengen.
Aanmeldingen
Verschillende telers meldden zich aan. Anderen werden door collega telers, consumenten of andere enthousiaste ambassadeurs voorgedragen. Ook via onderzoekers en experts uit de appelsector kwamen enkele innovatoren naar voren. In de toelichting op hun manier van werken tonen de telers zich heel verschillend; de één bescheiden, de ander dapper, ambitieus of ronduit zelfverzekerd. Ook werden telers voorgedragen die geen behoefte aan publiciteit hebben of nog te druk zijn met de oogst om ons te woord te staan.
Denk je aan fruit, dan denk je aan de Betuwe
Opvallend is de geografische spreiding van de uiteindelijk zestien telers die op de kandidatenlijst staan. Van Beemster tot Bommelerwaard, van Zeeland tot Flevoland, uit de Utrechtse Vechtstreek en de Brabantse Peel & Maas. Met maarliefst vier van de zestien deelnemers uit de kleine Kromme Rijnstreek, is er een behoorlijke kans groot dat dit gebied vertegenwoordigd zal worden in de finale. Maar niet één teler uit de Betuwe!
Elstar versus Rubens
De raskeuze voerde al snel de boventoon in de verhalen van de telers. Rassen die het in ons klimaat goed doen, die veel smaak hebben, goed te bewaren zijn, resistent zijn tegen bepaalde ziektes, die vroeg of juist later te oogsten zijn. Elke teler maakt zijn eigen afweging, passend bij zijn bedrijf en manier van werken.
Hoewel de meeste telers meerdere rassen telen om risico en arbeid (in oogsttijd) te spreiden en een breed assortiment te kunnen bieden, werd er ook een 'strijd' zichtbaar tussen voorvechters van de Elstar en de Rubens. Overtuigde telers verzochten, geheel in lijn met ons voornemen, om een blinde proeverij, waaruit uiteraard de Elstar of Rubens - afhankelijk van welk kamp aan het woord - als lekkerste zou moeten komen. Welke het wordt, zal de proeverij leren.
Innovaties: van spuiten naar sexuele verwarring en nog veel meer
Veel telers spuiten niet meer, maar sturen de sex van schadelijke insecten in de war. Feromoonverwarring - het ophangen van geurdraadjes waardoor mannetjes fruitmotten hun vrouwtjes niet meer kunnen vinden - wordt door verschillende telers toegepast. En als we de telers mogen geloven, is het in en om hun boomgaarden een groot feest van nuttige insecten, marterachtigen en roofvogels om kwade beesten weg te houden van de bomen en het fruit. Het streven om minder chemische bestrijdingsmiddelen te gebruiken zorgt in een opwaartse spiraal voor slim gebruik van technieken die de natuur biedt. Maatregelen om residuvrij (gezond voor mens) of milieuvriendelijk (gezond voor omgeving) te telen, sluiten mooi op elkaar aan. Ook in de opslagfaciliteten wordt geïnnoveerd, om de smaakkwaliteit en gezonde stoffen van het fruit te behouden, derving terug te dringen en om met minder energie en liefst zonder CO2-impact te kunnen werken.
De kandidaten
Zestien kandidaten schreven zich in:
- De Appelaar, Krijn Verhoeven (Numansdorp)
- De Boomgaard (Uden)
- Drogenbroek's Fruit (Loenen a/d Vecht)
- Eerlijk & Heerlijk (Zuidoostbeemster)
- Elshof Fruit (Dronten)
- 't Gelders Eiland (Lobith)
- Cees Masteling (Marknesse)
- Nieuw Slagmaat (Bunnik)
- Landgoed De Olmenhorst (Lisserbroek)
- Ben de Sonnaville (Altforst)
- Stevens Groente & Fruit (Sambeek)
- Fruitbedrijf Cornelis Uijttewaal ('t Goy)
- Pieter Vernooij Fruit (Vleuten)
- Toon Vernooij (Cothen)
- Warmonderhof Boomgaard (Dronten)
- Fruitbedrijf Van Wijk ('t Goy)
- Fruitbedrijf De Woerd (Hedel)
Aan Foodloglezers de vraag welke 5 telers van deze zestien door mogen gaan naar de finale. In DEZE BIJLAGE vind je een korte omschrijving van elk van de bedrijven. Stel rustig je vragen en beargumenteer je voorkeur of kritiek. Een vakjury van drie deskundigen leest en praat mee en hakt zaterdagmiddag de knoop door met een definitieve lijst van vijf finalisten. De vakjury bestaat uit Peter Leendertse (adviseur bij CLM, kenner van bestrijdingsmiddelen in de appelteelt), Josje Regout (pomologe) en Han Fleuren (fruitboomkweker).
Finale: 1 november, Philips Fruittuinen (Eindhoven), 's ochtends vroeg
Op donderdag 1 november a.s. vindt op de Philips Fruittuin in Eindhoven de finale van deze verkiezing plaats. Tijdens een blinde appelproeverij laten alle deelnemende telers hun lekkerste appel van dit moment proeven aan het publiek, dat zich mag uitlaten over de smaak ervan. Het aanwijzen van de Beste Appel van Nederland gebeurt parallel, door een professionale smaakjury onder leiding van Felix Wilbrink (Telegraaf), die zich buigt over de lekkerste appels van de 5 finalisten. De proeverij vindt plaats tussen 7 en 9 uur 's ochtends en wordt live uitgezonden tijdens het tv-programma Vandaag de Dag.
Ben je een vroege vogel en wil je meeproeven? Meld je aan via dorine.ruter@urgenda.nl.
Fotocredits: Foodlog Media
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 2 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 2 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Wilbert, dank voor jouw heel open reflectie. We hebben inderdaad een stramien waar we aan vasthouden: (1) de beste = teeltwijze en (2) daaruit de lekkerste + een publieksproeverij waarin wél alle smaken vertegenwoordigd zijn. Waar het beste en het lekkerste strijdig met elkaar raken, is iets aan de hand dat te denken geeft.
beste wilbert;
ik ben het met je eens, maar de opdracht was hoe de telers bezig zijn, vandaar.
wat smaak betreft, is het een gemiste kans van de telers om;
de lemoen appel, beste type onder de goudreinet,veel smaak, gezonde boom.
de bramley appel, moes/appeltaart, veel smaak,gezonde boom.
eenmaal geproefd, wil je niet anders meer.
enzo kan ik doorgaan.
ik ben dik tevreden met de smaak van oude rassen, waar ruim keus in smaken is!
Geachte jury:
Wat me nog niet geheel duidelijk is geworden of nu juist de appel als uitgangspunt is genomen tijdens de verkiezing of de verantwoorde teeltwijze c.q. bedrijfsvoering.
Kijken we echt naar de appel als uitgangspunt, vind ik het jammer dat de jury niet de kans heeft gegrepen juist ook de Elstar mee te nemen als beste appel. Dit ras is staat al jaren aan de top van de Nederlandse appelteelt (ondanks dat de Elstar een moeilijk ras is om te telen), en met meer dan 40% areaaloppervlak is dit het hoofdras van de Nederlandse appelteelt, en deze wordt nu niet of nauwelijks meegenomen. Vele nieuwere rassen zijn beloftevol gekomen, maar ook weer snel weggegaan.
Binnen de biologische teelt kiezen veel telers voor andere rassen, schurftresistente(re) rassen, voornamelijk omdat met deze juist makkelijker te telen (minder gevoelig zijn) zijn. Ik vind het daarom jammer dat de enige biologische teler die vol op de Elstar zit (Elshof Fruit) niet gekozen is, en alle andere biologische telers wel gekozen zijn. Ik geloof best dat resistente rassen ook een goede smaak hebben én beloftevol kunnen zijn voor de gehele Nederlandse fruitteelt, maar (tot op heden) is dit nog niet gebeurd.
Uitgaande van de appel als uitgangspunt had ik graag in de finale een mix gezien van:
1: een aantal veelbelovende schurftresistente rassen (zoals bijvoorbeeld de Natyra, Dalinco, etc.)
2: clubrassen (Rubens, Wellant, Junami, etc.)
3: de Elstar
Als de meest verantwoorde manier van telen / bedrijfsvoeren het zwaarst telt vind ik het jammer dat de jury een behoorlijke “Vorentscheidung” heeft gemaakt richting biologisch. Biologisch heeft de naam mee m.b.t. verantwoord telen (misschien is het ook wel de meest verantwoorde manier van telen), maar dan had ik in de finale graag een brede afspiegeling van teeltwijzen en uitgangspunten gezien, met zowel biologisch, gangbaar als eventueel SMK. De Nederlandse fruitteelt bestaat toch uit meer dan alleen biologisch?
Mijn reactie is geen kritiek aan de jury en zeker geen rancune, maar ik vind het jammer dat het paradepaardje (persoonlijk vind ik de Elstar de lekkerste appel) van de Nederlandse appelteelt van de laatste decennia nu niet echt vertegenwoordigd is in de finale.
Met mijn commentaar wil ik geen waarde afdoen aan de 5 finalisten. Ook al ken ik niet alle finalisten persoonlijk, weet ik dat de 4 biologische telers binnen Nederland (en misschien wel daarbuiten ook) wel altijd de innovators geweest, m.b.t. hun manier van telen en de soms gedurfde rassenkeuze (al dan niet gedwongen door het Nederlandse klimaat) en Pieter Vernooij die het heeft aangedurfd om vol voor de clubrassen te gaan.
Nu ik toch mijn mening heb gegeven, wil ik ook mijn persoonlijke favoriet: de enige veredelaar in de groep (en zelfs de creator van de Karmijn waar Dick het over had) een hart onder de riem steken. Al jarenlang niet alleen een voorloper in de teelt, maar ook altijd bezig met het zoeken naar en ontwikkelen van nieuwe smaakvolle rassen: ook de LoLa (Maribelle) had een plaatsje mogen verdienen in de finale.
Oké, ik geef het toe, nu ik mijn eigen verhaal reflecteer, kom ook ik op meer dan 5 finalisten uit…….maar toch had ik graag een bredere afspiegeling gezien van rassen en teeltwijzen in de finale.
Alle finalisten: succes!!
Dank je Wouter. Ik berekende inderdaad al dat een NZ rapport op 10,2 kJ/kg/dag voor opslag kwam, vs 5,4 in andere rapporten. Dan kan je inderdaad vraagtekens zetten bij de objectiviteit. Ik vermoed dat zowel de boten als de koeling in de afgelopen 5 jaar efficienter zullen zijn geworden. Ik wil de energiekosten van productie even buiten beschouwing laten omdat die erg per land en misschien zelf per teler zullen verschillen.
Er zijn meerdere publicaties over de CO2 emissie van geimporteerde en inheemse appels (Eosta, Duits chemieconcern, Nieuw-Zeeland) die allemaal niet dezelfde conclusie hebben. Op zich niet direct onoverkomelijk dat ze al aantal jaren oud zijn. Paar jaar terug in Engeland bij fruitteeltbedrijf geweest waar de eigenaar zichzelf helemaal in materie ingewerkt had. Niet elk rapport blijkt objectief zoals Jopie Duijnhouwer al ontdekte. Ik hou er maar op dat CO2-emissie van Nederlandse appels ook na middellange bewaring in een moderne bewaarcel minder is dan van importappels uit Zuidelijk Halfrond. Als iemand anders het anders ziet ontvang ik graag een rapport met onafhankelijke onderzoeksresultaten. Cijfers over energieverbruik in moderne ULO-bewaarcellen zijn volop beschikbaar bij de bewaarspecialisten zoals o.a. van de WUR.