De Britse denktank Chatham House zet de reductie van vleesproductie prominent op de agenda van de Klimaattop COP21 die komende week in Parijs begint. Overheden moeten de vleesconsumptie terugdringen, maar doen dat niet vanwege koudwatervrees. Ze durven mensen hun vlees niet af te nemen. Dat zegt de denktank die echter ook zelf het werkelijke taboe niet lijkt te durven formuleren.
Deze week kwam een Chatham House-rapport uit dat zich nadrukkelijk richt tot de wereldleiders die tijdens COP21 tot maatregelen moeten komen om verdere klimaatverandering te voorkomen. De verwachtingen zijn hooggespannen omdat alom verwacht wordt dat de bereidheid om tot resultaten te komen hoog is.
Onvoldoende
Volgens Chatham House staat vlees echter onvoldoende op de agenda. Overheden zouden zich te weinig inspannen om de groei van de consumptie terug te dringen. Terwijl we in hogelonen landen spreken van de noodzaak tot reductie van de consumptie, zal de welvaartsstijging in landen met middeninkomens zorgen voor een groei van de vleesconsumptie in de wereld van 76% volgens de statistieken waarop het rapport zich baseert. Het huidige consumptieniveau is volgens die statistieken reeds verantwoordelijk voor jaarlijkse 7.1 Gigaton CO2 equivalents aan broeikasgassen, bijna 15% van de totale uitstoot in de wereld. Daarnaast vergt de productie van vlees veel water en een substantieel landbeslag voor de productie van veevoer.
Overheden hoeven niet bang te zijn voor verzet vanuit de bevolking tegen 'het afpakken van vlees', zegt het rapport.
Acceptatie door leiderschap overheid
Leiderschap vanuit de overheid is nodig om het publiek zich bewust te maken dat de klimaatcrisis mede wordt veroorzaakt door ons eetpatroon, zeggen de opstellers. Als die betrouwbare informatie laat geven door vertrouwde experts met een eenvoudige boodschap, zal het publiek accepteren dat het vlees moet minderen, menen zij. Voorbeelden zien zij in aanpakken tegen roken, de consumptie van producten met veel suiker en het gebruik van alcohol.
De wereldleiders moeten wat de denktank betreft naar huis met een simpele boodschap: laat professoren en experts vertellen dat je van het eten vlees een verhoogde kans op diabetes, hart- en vaatziekten en darmkanker krijgt. Het zou tegen ons eigenbelang zijn. Daarnaast zou het goed zijn voor ons algemeen belang.
Onwaar
Het argument voor het eigenbelang is weliswaar eenvoudig en doeltreffend geformuleerd, maar onwaar. De verhoogde kans op diabetes en hart- en vaatziekten geldt op basis van epidemiologisch onderzoek binnen een ongezonde eet- en leefstijl. De verhoogde kans op darmkanker leidt bijvoorbeeld tot 6 in plaats van 5 kankergevallen op iedere groep van 100 mensen. Dat is geen indrukwekkend ziekterisico. Daarbij komt dat vlees door voedingskundigen essentieel wordt geacht in een menu dat niet wordt gesuppleerd met aanvullende voedingsstoffen.
Er is maar één echt argument om minder vlees te eten en dat is dat het domweg niet voor iedereen geproduceerd kan worden. Geheel anders dan roken, geraffineerde suiker of alcohol is vlees een natuurlijk onderdeel van het menu van de diersoort mens. Als beleidsmakers het toch al niet grote vertrouwen van het publiek in overheden niet verder willen verspelen, is het onverstandig om die aan te zetten tot volksverlakkerij. Het is niet correct en onverstandig om te doen alsof vlees een onnatuurlijk en ziekmakend voedingsmiddel is. Wél zullen we moeten leren ons luxe te ontzeggen vanuit ons algemeen belang. Laten we alleen niet vergeten dat ons eigenbelang daar haaks op staat.
Chatham House lijkt te kiezen voor een trooststrategie - 'het is beter voor je' - teneinde eigenbelang te kunnen manipuleren tot gedrag in het algemeen belang. De werkelijke boodschap zou moeten luiden dat de consumptie van alle luxe goederen en diensten - waaronder vlees, vliegreizen en nog heel veel meer - die niet nodig is dringend moet worden teruggedrongen nu lagelonen landen zich transformeren tot landen met middeninkomens en landen met middeninkomens zich ontwikkelen tot landen met substantiële hoge inkomensgroepen.
Het Chattam House rapport lijkt dan ook vooral te getuigen van het feit dat die eenvoudig te begrijpen boodschap zelfs voor deze onbeschaamde onderzoekers taboe is. Het is immers niet eenvoudig om mensen welvaart op te laten geven.
De samenvatting en het rapport van het Chatham House zijn via de voorgaande links te downloaden.
Fotocredits: cover rapport Changing Climate, Changing Diets, Chatham House
Dit artikel afdrukken
Onvoldoende
Volgens Chatham House staat vlees echter onvoldoende op de agenda. Overheden zouden zich te weinig inspannen om de groei van de consumptie terug te dringen. Terwijl we in hogelonen landen spreken van de noodzaak tot reductie van de consumptie, zal de welvaartsstijging in landen met middeninkomens zorgen voor een groei van de vleesconsumptie in de wereld van 76% volgens de statistieken waarop het rapport zich baseert. Het huidige consumptieniveau is volgens die statistieken reeds verantwoordelijk voor jaarlijkse 7.1 Gigaton CO2 equivalents aan broeikasgassen, bijna 15% van de totale uitstoot in de wereld. Daarnaast vergt de productie van vlees veel water en een substantieel landbeslag voor de productie van veevoer.
We moeten leren delen en onze welvaart beter over iedereen op aarde spreiden, in plaats van al die nieuwe rijke midden- en hogeloners hun eigen deel te laten bemachtigen. Het lijkt erop dat op die eenvoudig te begrijpen boodschap zelfs voor Chatham House taboe isHet rapport bevat een marktonderzoek in een 12 landen en de resultaten van gesprekken met stakeholders in Brazilië, China, Engeland en de VS. Daaruit zou blijken dat de als gegeven beschouwde wetmatigheid dat rijker wordende mensen automatisch meer vlees willen eten, doorbroken kan worden door een 'positieve dynamiek van overheids - en maatschappelijke actie'.
Overheden hoeven niet bang te zijn voor verzet vanuit de bevolking tegen 'het afpakken van vlees', zegt het rapport.
Acceptatie door leiderschap overheid
Leiderschap vanuit de overheid is nodig om het publiek zich bewust te maken dat de klimaatcrisis mede wordt veroorzaakt door ons eetpatroon, zeggen de opstellers. Als die betrouwbare informatie laat geven door vertrouwde experts met een eenvoudige boodschap, zal het publiek accepteren dat het vlees moet minderen, menen zij. Voorbeelden zien zij in aanpakken tegen roken, de consumptie van producten met veel suiker en het gebruik van alcohol.
De wereldleiders moeten wat de denktank betreft naar huis met een simpele boodschap: laat professoren en experts vertellen dat je van het eten vlees een verhoogde kans op diabetes, hart- en vaatziekten en darmkanker krijgt. Het zou tegen ons eigenbelang zijn. Daarnaast zou het goed zijn voor ons algemeen belang.
Onwaar
Het argument voor het eigenbelang is weliswaar eenvoudig en doeltreffend geformuleerd, maar onwaar. De verhoogde kans op diabetes en hart- en vaatziekten geldt op basis van epidemiologisch onderzoek binnen een ongezonde eet- en leefstijl. De verhoogde kans op darmkanker leidt bijvoorbeeld tot 6 in plaats van 5 kankergevallen op iedere groep van 100 mensen. Dat is geen indrukwekkend ziekterisico. Daarbij komt dat vlees door voedingskundigen essentieel wordt geacht in een menu dat niet wordt gesuppleerd met aanvullende voedingsstoffen.
Geheel anders dan roken, geraffineerde suiker of alcohol is vlees een natuurlijk onderdeel van het menu van de diersoort mensVertrouwen verder verspelen
Er is maar één echt argument om minder vlees te eten en dat is dat het domweg niet voor iedereen geproduceerd kan worden. Geheel anders dan roken, geraffineerde suiker of alcohol is vlees een natuurlijk onderdeel van het menu van de diersoort mens. Als beleidsmakers het toch al niet grote vertrouwen van het publiek in overheden niet verder willen verspelen, is het onverstandig om die aan te zetten tot volksverlakkerij. Het is niet correct en onverstandig om te doen alsof vlees een onnatuurlijk en ziekmakend voedingsmiddel is. Wél zullen we moeten leren ons luxe te ontzeggen vanuit ons algemeen belang. Laten we alleen niet vergeten dat ons eigenbelang daar haaks op staat.
Chatham House lijkt te kiezen voor een trooststrategie - 'het is beter voor je' - teneinde eigenbelang te kunnen manipuleren tot gedrag in het algemeen belang. De werkelijke boodschap zou moeten luiden dat de consumptie van alle luxe goederen en diensten - waaronder vlees, vliegreizen en nog heel veel meer - die niet nodig is dringend moet worden teruggedrongen nu lagelonen landen zich transformeren tot landen met middeninkomens en landen met middeninkomens zich ontwikkelen tot landen met substantiële hoge inkomensgroepen.
Het is immers niet eenvoudig om mensen welvaart op te laten gevenWe moeten leren delen en onze welvaart beter over iedereen op aarde spreiden, in plaats van al die nieuwe rijke midden- en hogeloners - in aantal vermoedelijk zo'n driemaal de huidige welvarende middengroep op aarde - hun eigen deel te laten bemachtigen.
Het Chattam House rapport lijkt dan ook vooral te getuigen van het feit dat die eenvoudig te begrijpen boodschap zelfs voor deze onbeschaamde onderzoekers taboe is. Het is immers niet eenvoudig om mensen welvaart op te laten geven.
De samenvatting en het rapport van het Chatham House zijn via de voorgaande links te downloaden.
Fotocredits: cover rapport Changing Climate, Changing Diets, Chatham House
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 3 augustus krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 3 augustus krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Ondanks de Westerse pers die ruim een week lang reclame maakte voor kankervlees en dus het framen van vlees tegen ons belang, trekt de Nederlandse consument zich er volgens de vleesverkopers van ons land niets van aan.
So much voor framend leadership als een praktijkproef, zou je kunnen zeggen. In Engeland zouden de verkopen van bewerkte vleeswaar echter juist met 3 miljoen pond zijn gedaald.
"We moeten leren delen en onze welvaart beter over iedereen op aarde spreiden." Daar werd de ecologische voetafdruktest voor uitgevonden. Kan je met jezelf leren onderhandelen over je welvaart.
Maar dat is niet wat Chatham House adviseert. De opstellers van het rapport stellen in de grond van de zaak een ouderwetse aanpak voor die framing heet. Die is van alle tijden, werd groot gemaakt in de jaren '30 van de vorige eeuw en werd de basis van moderne marketing die o.m. roken, het gebuik van alcohol en gesuikerd eten populair maakte. Nu moet hij weer gebruikt worden als tegengif.
Pikt onze samenleving dat nog? Of moet je het heel anders zien: als je wat oudere institutioneel denkende mensen zo'n rapport laat maken dan krijg je vanzelf een bovenbazen-oplossing. Zo denkt die generatie nu eenmaal.
Over dat verschil tussen Engeland en NL: ik zat in 1990 in de trein naar Londen en las op een perron de naam van het stadje waar we door kwamen; Chatham!! Hoe was het mogelijk dat dat echt bestond! Uit het geschiedenisboekje van de lagere school: Tocht naar Chatham!
Ik werd zo opgewonden dat ik de medepassagiers erin wilde laten delen. Oh, that Chatham, very famous in Holland, you know, because of the chain that Cromwell put there, and our hero Michiel just crushed it with his ships! Niemand in de coupee bleek dat te weten, hoe kon dat nou? En Cromwell bleek geen villain, maar hun held! Ik hoop dat dit keer dat manifest wel universeler en grensoverschrijdender zal gaan zijn!
Een loze kreet van Chatham. Hoe zouden overheden vleesconsumptie kunnen verminderen?
Met het huidige vrijemarktsysteem voor de landbouweconomie kunnen overheden helemaal geen maatregelen nemen om vleesconsumptie te verminderen. Dan wordt de landbouweconomie onverantwoord door elkaar geschud.
Met quoteren van diervoeders zou vleesconsumptie kunnen verminderen, maar bij de vrijemarktdenkende overheden is quoteren nog altijd taboe, veel meer taboe dan het taboe in de aanhef hierboven.