Als boeren denken zoals ze deze zomer lieten blijken, is het snel voorbij met onze goede naam ‘als beste boeren ter wereld’. Wie niet weet wat commercie of voedselveiligheid is, kan die titel vergeten. 2017 liet zien wat het gemiddelde op de wereld gerichte familiebedrijf klaarmaakt. Nederland zit met een boerenkater.
De zomer van 2017 baarde de fipronilcrisis. Dat was het gevolg van een beoordelingsfout die gemaakt werd door de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA). De Autoriteit werd stukbezuinigd door de politiek en vergiste zich. De organisatie koos voor een strafrechtelijk onderzoek en vergat dat ze beter had kunnen handhaven en onderzoeken of dat wel goed gebeurde. Fipronil mag domweg niet op kippen gebruikt worden. Dat het middel niet meteen voor zieken of doden zorgt, was geen punt maar werd het door dat foutje.
Dat kon gebeuren omdat het geld dat inmiddels allang weer naar de Autoriteit stroomt, zich niet meteen vertaalt in herstel van de kennis- en organisatiekracht. De rechtsvoorgangers van de krakkemikkig samengetimmerde NVWA herstellen in hun kracht kost tijd. Daarom valt het foutje die organisatie niet aan te rekenen. Shit happens, zeker als je die als overheid zelf veroorzaakt.
De Fipronilcrisis liet onverwacht iets heel anders zien. Boeren zeiden dat de NVWA hen had moeten behoeden voor de crisis. Op het moment dat ik dit stukje schrijf, overwegen ze zelfs processen tegen de NVWA. Ik schrik van zoveel onbenul.
Discussies op Foodlog lieten zien dat boeren de NVWA als hun kwaliteitsdienst beschouwen. Flauwekul. De NVWA is een politieagent die domweg moet handhaven. De wet zegt dat iedere ondernemer verantwoordelijk is voor zijn product. Te constateren valt dat boeren de twee heren van het duistere bedrijfje Chickfriend niet hebben gevraagd wat hun wondermiddel tegen de bloedluis precies bevatte. Dat is raar, want bloedluis is hét probleem van alle tijden en wie het kan bestrijden heeft dus iets heel bijzonders en mogelijk iets gevaarlijks in handen. Daarom is het wonderlijk dat pluimveehouders niet doorvroegen. Nog wonderlijker is het dat hun belangenbehartigers dat ook niet deden.
Ik belde in augustus met de nodige mensen. Het beeld dat uit die gesprekken oprees werd treffend weergegeven door een toonaangevende dierenarts die niet met zijn naam in de krant wil: “Iedereen heeft zijn werk voor 90% gedaan omdat iedereen de boeren wat gunde. Maar neem 10 mensen die 10% laten gaan en je zit met de perfecte puinhoop.”
Die puinhoop heet Nederland. De laatste gangbare boeren weten geen geld te verdienen en hebben geen idee hoe ze dat wel kunnen. Meer en groter is hun oplossing. Zo werden ze een multinational met de houding van een boer op de Veluwe. In eieren zijn we de grootste exporteur ter wereld. Dacht u dat dit in de varkenshouderij niet kan gebeuren of zelfs in de melkveehouderij met zijn grote merken als FrieslandCampina en Cono? Als boeren denken zoals ze deze zomer lieten blijken, is het snel voorbij met onze goede naam ‘als beste boeren ter wereld’. Wie niet weet wat commercie of voedselveiligheid is, kan die titel vergeten. 2017 liet zien wat het gemiddelde op de wereld gerichte familiebedrijf klaarmaakt. Nederland zit met een boerenkater.
Deze column verscheen deze week in de printeditie van Vork. Via Foodlog kun je met korting een abonnement op Vork nemen.
Dit artikel afdrukken
Dat kon gebeuren omdat het geld dat inmiddels allang weer naar de Autoriteit stroomt, zich niet meteen vertaalt in herstel van de kennis- en organisatiekracht. De rechtsvoorgangers van de krakkemikkig samengetimmerde NVWA herstellen in hun kracht kost tijd. Daarom valt het foutje die organisatie niet aan te rekenen. Shit happens, zeker als je die als overheid zelf veroorzaakt.
De Fipronilcrisis liet onverwacht iets heel anders zien. Boeren zeiden dat de NVWA hen had moeten behoeden voor de crisis. Op het moment dat ik dit stukje schrijf, overwegen ze zelfs processen tegen de NVWA. Ik schrik van zoveel onbenul.
Discussies op Foodlog lieten zien dat boeren de NVWA als hun kwaliteitsdienst beschouwen. Flauwekul. De NVWA is een politieagent die domweg moet handhaven. De wet zegt dat iedere ondernemer verantwoordelijk is voor zijn product. Te constateren valt dat boeren de twee heren van het duistere bedrijfje Chickfriend niet hebben gevraagd wat hun wondermiddel tegen de bloedluis precies bevatte. Dat is raar, want bloedluis is hét probleem van alle tijden en wie het kan bestrijden heeft dus iets heel bijzonders en mogelijk iets gevaarlijks in handen. Daarom is het wonderlijk dat pluimveehouders niet doorvroegen. Nog wonderlijker is het dat hun belangenbehartigers dat ook niet deden.
Iedereen heeft zijn werk voor 90% gedaan omdat iedereen de boeren wat gunde. Maar neem 10 mensen die 10% laten gaan en je zit met de perfecte puinhoopTerwijl verstandige pluimveehouders zeiden ‘het middel heeft geen toelating’, vonden anderen dat het betrouwbaar was. Niet onbegrijpelijk, want al sinds 2013 verdienen eierboeren geen geld. In dat jaar zette overproductie boeren diep in het rood nadat ze net hun stallen flink hadden uitgebreid. Het teveel aan eieren was het gevolg van een sociologisch effect. De eiersector telde al minder dan 1.000 boeren. De laatste vechtersbazen wilden allemaal doorgaan nadat de kooikip was verboden. De overheid had gedacht dat een flink aantal wel zou stoppen. De laatste Mohikanen denken niet zo. Ze gaan tot het gaatje. Dat veroorzaakte teveel eieren met een te hoge kostprijs in verhouding tot de marktprijs. Over de crisis van 2013 kwam in 2014 en 2016/17 een serie uitbraken van vogelgriep heen die de sector aan een bancair infuus legden.
Ik belde in augustus met de nodige mensen. Het beeld dat uit die gesprekken oprees werd treffend weergegeven door een toonaangevende dierenarts die niet met zijn naam in de krant wil: “Iedereen heeft zijn werk voor 90% gedaan omdat iedereen de boeren wat gunde. Maar neem 10 mensen die 10% laten gaan en je zit met de perfecte puinhoop.”
Die puinhoop heet Nederland. De laatste gangbare boeren weten geen geld te verdienen en hebben geen idee hoe ze dat wel kunnen. Meer en groter is hun oplossing. Zo werden ze een multinational met de houding van een boer op de Veluwe. In eieren zijn we de grootste exporteur ter wereld. Dacht u dat dit in de varkenshouderij niet kan gebeuren of zelfs in de melkveehouderij met zijn grote merken als FrieslandCampina en Cono? Als boeren denken zoals ze deze zomer lieten blijken, is het snel voorbij met onze goede naam ‘als beste boeren ter wereld’. Wie niet weet wat commercie of voedselveiligheid is, kan die titel vergeten. 2017 liet zien wat het gemiddelde op de wereld gerichte familiebedrijf klaarmaakt. Nederland zit met een boerenkater.
Deze column verscheen deze week in de printeditie van Vork. Via Foodlog kun je met korting een abonnement op Vork nemen.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 3 augustus krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 3 augustus krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Als er te weinig wordt gecontroleerd en zaken worden weggemoffeld dan vindt je ook niks nee. Wat stelt de NVWA nu eigenlijk nog voor dan? Gif in Goji bessen, Fipronil, HEV en in 2002 gevaarlijke hormonen in varkens (veel ernstiger dan men deed voorkomen blijkt nu in 2017 pas) in 2005 gif in varkens.
Wat is er concreet verbeterd qua toezicht of gaat men concreet anders aanpakken?
Dick Veerman
diezelfde chinezen staan hier in de stal te kwijlen hoe wij het toch voor elkaar krijgen om met zo weinig antibiotica en hormonen zulke kwaliteit varkens kunnen produceren. Als we hier ook ractopamine toe gaan staan daalt hier ook kostprijs maar ik geloof niet dat er ook maar een boer achter staat om zo vlees te produceren. De reden waarom de chinezen hier nu niet shoppen is dat de vriezers leeg zijn. In Amerika is wel veel vlees ingevroren wat nu eenvoudig verscheept kan worden.
Als MRSA een goede voorbode is voor het voorkomen van HEV in het vlees staan wij hier op een heel hoog podium. Waar jij veel vanuit bedreigingen reageert zie ik vooral hoe we van bedreigingen kansen gemaakt hebben en daar nu de vruchten van plukken.
John #8 , het bedrijf Chickfriend/Chickclean dat fipronil heeft gebruikt tegen bloedluizen was IKB gecertificeerd. Hoe betrouwbaar is het dan om onder IKB te produceren?
John #8, de Amerikanen zetten vol in op Azië. Vion verkoopt daar 40% van zijn omzet, maar heeft voor de boer ruim 30% (en wil die boer kunnen leven én betere kwaliteit maken: 40-45%) meer nodig in kostprijsdekking. Hoe ga je dat op kwaliteit winnen? Het Holland Varken heeft ook HEV en de Chinezen stellen daar vragen over.
#4, Arnold, excuus. Ik zie je vraag nu pas: ik zei dat fipronil de crisis die er al was door het nooit vernieuwde productiemodel verder onder druk zet. De vraag is wat je met de boedel wilt.
Marco zal dan vragen wie 'je' is. Boeren, verwerkers en burgers denk ik. We leven allemaal van de belastinginkomsten en inkomens (koopkracht) waar de oude boedel voor zorgde. Ik vind het meer een kwestie van 'wat willen we met ons en in ons land'?