Bij de productie van beton komt veel CO2 vrij, op twee manieren. Kalksteen en klei worden tot bijna 1.500 graden verhit en verpulverd. Dat vraagt om massa’s energie, en veroorzaakt dus veel uitstoot. Daarnaast komt er ook nog veel CO2 vrij uit de gebruikte kalksteen zelf.
De populariteit van beton is begrijpelijk. Het is goedkoop, onverwoestbaar en je kunt het bijna overal maken. Beton heeft dan ook een lange geschiedenis. Waarschijnlijk bouwden 8.000 jaar geleden handelaren in Syrië en Jordanië al kelders en opslagplaatsen van een mengsel van zand en grind, cement en water. De Romeinen werden meesters en verspreidden het bijna onverwoestbare bouwmateriaal in hun wereldrijk.
Verdertigvoudigd
Sinds de jaren vijftig is het gebruik verdertigvoudigd, schrijft het Center for International Climate Research, (CICERO), en de uitstoot van CO2 verdertigvoudigde mee. De groei zit tegenwoordig vooral in China en India. Tussen 2011 en 2013 gebruikte China meer cement dan de VS in de hele 20ste eeuw. Daar lijkt nu de grootste groei uit, maar de rest van Azië en Afrika, ten zuiden van de Sahara, nemen het over. Tot 2030 zal het gebruik van beton nog met een kwart toenemen.
De industrie, afgelopen weken aanwezig bij de COP24 conferentie in Katowice, doet pogingen om te veranderen. Nieuwe fabrieken zijn een stuk efficiënter; voor de verhitting van het kalksteen wordt nu afvalmateriaal gebruikt. Volgens de denktank Chatham House is de uitstoot de laatste 20 jaar met 18% gedaald. Maar om de doelstellingen van Parijs te halen, zegt de denktank, moet de industrie nieuwe soorten beton ontwikkelen, die met minder energie gemaakt kunnen worden.
Op 3 augustus krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Kan het artikel van Chatham niet vinden. Vraag mij bij dit af: "Volgens de denktank Chatham House is de uitstoot de laatste 20 jaar met 18% gedaald.", of dat de gehele uitstoot is, of per ton, gewicht. Als dat laatste zo is, dan kan door toegenomen consumptie de totale uitstoot stijgen. Toenemende efficientie wordt teniet gedaan door toenemende consumptie. Was er ook nog het artikel over de kolengestookte airco , en natuurlijk al die vliegtuigen, die het 'Parijs' moeilijk gaan maken. En zelfs als we 'Parijs' zouden halen, komen we ipv in 2030, in 2040 in het Plioceen terecht.
Binnenkort geen beton meer?
Voor beton is veel zand nodig van een specifieke samenstelling. Dit zand is bijna op en de winning heeft al veel schade toegebracht aan stranden, natuurgebieden en kuststroken. Er is al een levendige zwarte handel in zand ontstaan (Globalnews.ca).
Ook in ons land beginnen de tekorten op te spelen. 'Jaarlijks is 15 miljoen ton zand nodig voor de aanleg van viaducten, gebouwen en bruggen' (NRC). Dat lijkt mij een doodlopende spoor....
Zand behoort m.i. ook in het lijstje met uitputtingstijden voor grondstoffen van Cees Andriesse thuis.
Global zand situatie door ARTE in kaart gebracht.
ARTE: Sable, en voie de disparition (12 min.)
ARTE: Der Sand wird knapp (12 min.)
Er is een simpele manier om de CO2-uitstoot door betongebruik flink te verminderen: minder cement in het betonmengsel stoppen. In de praktijk wordt er namelijk een overmaat (30-50%) cement gebruikt om het beton sneller te laten uitharden.
De wens tot snellere uitharding kost dus veel extra CO2-emissie, maar meer cement gebruiken is voor bouwbedrijven goedkoper dan langer wachten op uitharding. Om dat te veranderen is - helaas - wetgeving nodig.
Komt hout hier weer om de hoek kijken?
En waar wil je dat hout telen of vandaan halen zonder een andere milieu-impact die we liever niet hebben?
China haalt op dit moment bergen hout uit Europa. Onder meer prachtige oude bomen uit Frankrijk. Het nieuws zal komende jaren vast in de kranten komen.