Het doet me telkens weer denken aan het oude complot tussen de kerk en de adel: “Hou jij ze dom, dan hou ik ze arm”. Voor de vorige generatie boer werkte dit waarschijnlijk nog wel. Deze naoorlogse generatie werd boer omdat ze de oudste waren, de enige zoon, het langste thuis bleven wonen of als enige geen huwelijkspartner vonden. Deze generatie mocht met een beetje geluk de lagere landbouwschool af maken. Hoe minder hij van de wereld zag, hoe kleiner de kans dat hij de boerderij de rug toekeerde.
Vroeger zeiden ze “als je niets kunt, kan je altijd nog boer worden”. De dierenarts werd aangesproken met meneer, de voervoorlichter vertelde je hoe je je dieren moest verzorgen en wanneer je de volgende stal moest bouwen. De accountant bepaalde wanneer je in de maatschap moest en op welk moment je onder welke voorwaarden ging trouwen, want hij wist wat financieel het aantrekkelijkste was. Je liet het wel om niet te luisteren, want zij hadden gestudeerd, dus zij wisten wat goed voor je was.
De boer van nu heeft gestudeerd, heeft vrienden en buren uit andere sectoren en milieus dan de agrarische wereldHier tegenover staat de boer van nu. De boer van nu heeft gestudeerd, heeft vrienden en buren uit andere sectoren en milieus dan de agrarische wereld. De boer van nu is goed ontwikkeld en heeft een verantwoordelijkheid voor miljoenen euro’s, voor medewerkers en bovenal voor duurzame voedselproductie. De boer van nu weet de weg te vinden in de wirwar van wet- en regelgeving rondom milieu- en dierwelzijn. De boer van nu is gesprekspartner van zowel de burger als de politiek. De boer van nu beslist zelf wie zijn partners zijn, zowel op zakelijk als op sociaal vlak.
Als een boer hulp zoekt voor zichzelf, zichzelf gespiegeld wil zien, zichzelf gecoacht wil laten worden, dan moet ik de eerste boer nog tegenkomen die niet de weg naar de huisarts, de agrarische vertrouwenslijn of ons team weet te vinden. Even googelen en je hebt een scala aan mogelijkheden te pakken, waar de boer, net als iedere andere zelfredzame burger, een keuze uit kan maken, wat hem of haar aanspreekt. En ook de keuze om geen hulp te zoeken, kan een keuze zijn. Dat noemen we nu keuzevrijheid.
Aan de mensen die toch graag de boer willen blijven pamperen, zou ik willen vragen: “Wie heeft er belang bij jullie bemoeizorg, de boer of uzelf?”
Paulien Hogenkamp coacht agrarisch ondernemers en bemant de vertrouwenslijn voor de agrarische sector. Zij vertelt over wat zij meemaakt onder boeren die zij bijstaat in hun gang naar de 21e eeuw.
Op 3 augustus krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Paulien,
Kun je een schatting maken van het percentage boeren dat aan jouw, onderstaande profielschets voldoet? Lijkt me meer een wensbeeld dan de werkelijkheid.
"De boer van nu heeft gestudeerd, heeft vrienden en buren uit andere sectoren en milieus dan de agrarische wereld. De boer van nu is goed ontwikkeld en heeft een verantwoordelijkheid voor miljoenen euro’s, voor medewerkers en bovenal voor duurzame voedselproductie. De boer van nu weet de weg te vinden in de wirwar van wet- en regelgeving rondom milieu- en dierwelzijn. De boer van nu is gesprekspartner van zowel de burger als de politiek. De boer van nu beslist zelf wie zijn partners zijn, zowel op zakelijk als op sociaal vlak."
Paulien,
Ik waardeer je eerdere columns op Foodlog. Deze had ik niet verwacht vanuit jouw professionaliteit van coaching. Natuurlijk kan de jonge boer van vandaag beter geschoold zijn dan ooit. E doch ben en blijf ik van mening dat bijv. HAS onvoldoende is. .
Vraag: Waarom heeft boeren Coöperatie Agrifirm de afdeling Exlan ? Als de huidige boer zo goed zelf zijn weg kan vinden?
Of wellicht is me niet helder op welk deel qua expertise jij doelt? Ben je dom als je externe adviseurs aantrekt? In je column ga je van accountant / veevoeradviseur naar hulpverlening. En noem je letterlijk dat boer zelf zijn weg kan vinden in wet- en regelgeving. Het zijn overgangen die ik niet helemaal kan volgen. Ik zie werkelijk 3 heel verschillende vakgebieden hierin.
Aangaande alles zelf weten als (individuele) boer / (agrarische sector) moest ik denken aan deze boekrecensie* die ik eerder deze week las:
Foute Besluiten
Citaat van het kopje:
Interne kracht
- Het is beter als iedereen achter een besluit staat.
- Als iemand het ergens niet mee eens is, moet die niet blijven dwarsliggen.
- Tegenspraak organiseren we niet. Wij hebben genoeg eigenwijze mensen.
- Wij kennen onze business als de beste. Externen (consultants) voegen niets toe.
- Topmanagement bestaat uit eigen kweek. Geen binnengevlogen buitenstaanders.
Ter verduidelijking de schrijver van het boek vindt bovenstaande niet bevorderlijk.
Heb het boek overigens besteld om zelf te lezen en van te leren. En nee, ik ben niet (meer) werkzaam in landbouw. Juist daar buiten heb ik geleerd dat er ontzettend veel te leren / ontwikkelen valt als je eenmaal aan het werk bent, nog meer dan tijdens mijn studiejaren.
*Niels FC Willems is de schrijver van de recensie.
Kennelijk gingen alle voorgaande columns van Paulien over de boer van vroeger.
Paulien Hogenkamp,
Ik ben het met je eens dat "pamperen" niet helpt, integendeel.
Maar ik begrijp deze keer je column niet, zeker niet in relatie tot je werk als boerencoach.
De mensen die boeren "pamperen" zie ik niet als "dader" maar als slachtoffer. Zij zijn gaan geloven in al het "leed en onrecht" dat de boer en zijn familie door de maatschappij aangedaan word en zij zijn zo gehersenspoeld dat ze dat "leed en onrecht" feitelijk uit naam van de argarische gemeenschap in bredere kring gaan verkondigen en projecteren op anderen (de boer zelf lacht dan in zijn vuistje).
Terwijl heel de toonzetting en de berichtgeving van de agrarische belangenbehartiging is juist medestanders zoeken, zieltjes winnen om de boodschap Ow Ow wat worden wij benadeeld en onrechtvaardig behandeld (met als achterliggende boodschap kom eens over de brug als maatschappij of als individuele burger met heel veel geld) kracht bij te zetten. Alle middelen/manipulatietechnieken om die boodschap te verkondigen zijn toegestaan, kindje op de arm, dreigen met hongersnood (niemand wil meer boer zijn) en touw tekorten en dierenleed doordat dieren geslacht moeten worden.
Stop met pamperen zou je dus ook kunnen lezen als: beste burgers (journalisten, overheid) laat u niet manipuleren, onder geen beding, nooit.
Een en ander los van het feit of de beschrijving van de moderne boer wel juist is.
Een aanvulling wil ik plaatsen nu ik het deze ochtend allemaal nog eens lees.
Helemaal eens met Paulien dat je van gevallen hoorde en/of zag in je omgeving waar de boer eigenlijk maar uitvoerend werknemer was. Goed en ook wel gelukkig dat die tijd achter ons lijkt te liggen. Daarover geen enkel misverstand wat mij betreft.
Maar dat de huidige boer helemaal op niveau is dat is waar het voor mij vooral schuurt. Ja die weet veel. Echter lijkt die ook in de valkuil te vallen het allemaal zelf (heel) goed te weten en te zien. Terwijl die boer ook maar vanuit zijn/haar perspectief naar de wereld kijkt. Want als ik sommige jonge boeren hoor en zie in hun communicatie naar de buitenwereld, naar burgers maar dus ook naar hun eind klant de consument. Dan denk ik vooral oei, oei. En sommige daarvan zijn bestuurlijk actief (geweest) in bijv. (N)AJK of reeds verder 'doorgegroeid' bestuurlijk. Juist die voortrekkers gun ik nog heel veel ontwikkeling en vooral niet denken dat je er was na je studie. Daar wringt het voor mij aangaande, gesprekspartner voor politiek. Als je ziet wat sommige (jonge) boeren over politici twitteren.... O mijn hemel.