Winkelen en etiketten lezen is een van de snelste manieren om achter unfair trade te komen. Steven vroeg me gisteren om cijfers. Ik houd het publiek in spanning, zei hij. Nee, ik probeerde vorige week het publiek aan te zetten tot zelf beter kijken.

Om het nog eens te illustreren, een aardig voorbeeldje van unfair trade, waar je niet diep voor hoeft te graven. Vanuit een melkboerencooperatie nota bene.

Campina maak gezonde yoghurtdrankjes - 'met LGG' - onder de naam Vifit. Mijn vrouw bracht een halve literpak met een smaakje mee van AH. Granaatappel-druif. Op de achterkant staat waar dat smaakje uit bestaat: "10% vruchtensap (appelsap, 3,0% granaatappelsap en 1,6% rode druivensap uit concentraat)." Er zit dus vooral appelsap in (7%), een pipetje graanappelsap en een half pipetje druivensap. Het spul kleurt niettemin mooi roze rood. Niet van het sap, want een vingerhoedje vol redt dat niet. Wel het karmozijnzuur dat er ook in blijkt te zitten. Er had ook bietensap in kunnen zitten.

De prijs. Vifit met bosvruchten kost € 1,92 per liter. De granaatappel-druif variant kost € 2,98 per liter. Da's dus € 1,06 extra voor vingerhoedje sap. De appel- en druivensapprijs stellen we voor het gemak even gelijk aan de bosvruchten (niet correct, want die zijn duurder, maar wat maakt het uit). 3 luizige procenten van een liter maken 30 ml.

Daarvan gaan er dus 33,33 van in een liter. Campina stopt dus voor 33,33 x 1 euro granaatappelsap.

Kort gezegd: een liter granaatappelsap kost je in de Vifit € 33,33.Healthy People Granaatappelsap kost, met pak en al, € 2 de liter. De productkosten ervan zijn nagenoeg gelijk aan de bosvruchten die in de 'gewonere' versie Vifit zit. Tel uit je winst. De boer krijgt alleen geld voor de melk. Fair trade in eigen land. Verwerker Campina en wederverkoper AH vangen de meerwaarde waar ze nauwelijks iets voor hoeven te doen en waar de boer niks van ziet. Nog even hardop omdat het zo'n mooi rond getal is: die meerwaarde bedraagt een factor van tegen de 100 tegen een inspanning van vrijwel 0.

Zo simpel is het maken van cijfers.
De inkoop van grondstof, de werkprocessen, marketingkosten en verpakkingen van Vifit met bosvruchten zijn niet noemenswaardig anders dan die voor Vifit met granaatappelsap. Niettemin blijk je het granaatappelsap in de melk af te rekenen voor een dikke 33 euro. De melkveehouder moet het doen met zo'n 35 cent de liter, een honderdste van de opbrengst van dat sap, dat die absurde meerwaarde alleen maar krijgt omdat die domme boer zijn melk aflevert en er zelf geen smaakje doorroert.
Ergens doorheen geroerd granaatappelsap. Da's pas handel.

Tip: prijzen kun je checken in de ah-webwinkel en verder bij iedere super die zo aardig is z'n prijzen online te zetten.
Dit artikel afdrukken