Ik aarzelde om nog iets te schrijven over Diederik Stapel en Roos Vonk, nog altijd hoogleraar sociale psychologie aan de Radboud Universiteit te Nijmegen. Over haar schreef ik de afgelopen jaren een aantal malen en het werd me verweten. En toch doe ik het nóg een keer 1 laatste keer.
"Hij wilde slechts schitteren als academicus en koos de leugen als middel. Zij kiest de leugen als doel", schreef ik bijna op de kop af een jaar geleden in Stapel hangt, Vonk ontsnapt. En zo geschiedde. Ook na het werk van de commissies die Stapel na het hangen vierendeelden en de delen van het lijk door alle wijken van de wetenschap sleurden. De finale ceremonie waarmee de Nederlandse wetenschap haar zelfreiniging wilde bezweren had, zoals bekend, vorige week plaats met het bekend maken van de resultaten van de commissie Levelt die tot op de bodem moest uitzoeken wat Stapel had uitgehaald.
Doctorandus Diederik Stapel werd ultiem vernederd. Hij werd op staande voet ontslagen. Zijn professorstitel werd hem oneervol ontnomen door de Katholieke Universiteit Brabant. Zijn doctorsbul leverde zijn vrouw, namens hem, eervol in bij de Universiteit van Amsterdam. Er wordt nog bekeken of hij moet opdraaien voor de onderzoeksgelden die hem als onderzoeker werden toegekend.
De KNAW en de commissie Levelt zeiden, kort samengevat, 'dit nooit meer, want het schaadt het aanzien der wetenschap'. Levelt constateerde dat Stapel kon frauderen door gebrek aan kritiek.
Levelt spreekt harde woorden, maar maakt stinkende wonden. Stapel is de zondebok die de wetenschappelijk woestijn in wordt gestuurd in de hoop dat het kwaad nu bezworen is. Maar dat is niet zo. Het meurt verder.
Bas Heijne maakte een scherpe analyse in zijn NRC-column ('Applaus') van gisteren, waarin hij de vloer aanveegde met de schijnscherpte waarmee de minister van Onderwijs en de fraudebezweerders vanuit de wetenschap de 'affaire Stapel' benaderden. Er moeten harde vragen worden gesteld, zegt hij. Harde vragen over een op vermaak en sensatie gerichte samenleving en de rol die deze factoren in de vorm van onderhoudende science fiction zijn gaan spelen in de echte wetenschap. Hij constateert dat hij die vragen niet hoort.
Elma Drayer vroeg zich donderdagmorgen in Trouw af hoe het toch zou zijn met Roos Vonk, de Nijmeegse hoogleraar die zichzelf met een Judaskus voor haar 'vriend Stapel' verschoonde van haar aandeel in de schuld. Gewaarschuwd en al, hield ze vol dat ze goed onderzoek naar buiten had gebracht. Daarmee toonde ze zich volkomen incompetent. Een integriteitscommissie en het bestuur van de Radboud Universiteit besloten haar te handhaven. Pikant, want ten overstaan van het gehele Nederlandse volk had ze op radio en TV getuigd van het feit dat ze minder verstand van basale statistiek heeft dan een gemiddelde HAVO-scholier zou moeten hebben. Toch ontkwam ze. "Ik wil me nu weer richten op de toekomst en op de inhoud van ons vak, en op constructieve bijdragen aan de wetenschap", zei ze. En dat mocht ze, terwijl duidelijk was dat ze daar intellectueel te kort voor schiet en dat haar wetenschappelijk werk gebaseerd is op ... ja, waarop?
Stapel schreef een boek waarmee hij zichzelf neerzet als een pathologische applauszoeker die verwerd tot een leugenaar. Het kwam tegelijk met het rapport van Levelt in de pers. Hij signeert dezer dagen in boekhandels. Youp - de nar die weet wat applaus is - zei het misschien het meest onbeschaamd: "Iedereen is Stapel". Alles kan, als het de adrenaline maar laat stromen. Dat is een mooie relativering, al lijdt de scherpe cultuurkritiek van Heijne een beetje onder die van de nar.
In Dostojevski's roman Misdaad en Straf (aanvankelijk vertaald als 'Schuld en Boete') vindt de hoofdpersoon aanvankelijk dat hij recht heeft op zijn misdaad. Uiteindelijk realiseert hij zich dat hij geen eigen rechter mag spelen. Als zijn misdaad uitkomt, kan hij niet langer persoonlijk boete doen in de vorm van de wroeging die hij ervaart, maar wordt zijn schuld omgezet in een straf. Hij wordt verbannen naar Siberië voor de moorden die hij heeft gepleegd.
Stapel - zo schreef ik hier destijds al - is een pathologische leugenaar die eerder hulp had moeten zoeken. Zijn omgeving van sociaal-pyschologische collega's bleek te incompetent om zijn bedrog en psychologische stoornis door te hebben. Hoewel ongelofelijk, is dat iets dat kan gebeuren. Maar nu Vonk. Dat is een dame die zich moreel superieur acht en wetenschap wilde misbruiken. Links- of rechtsom. In zijn roman over deze 21 eeuwse affaire zou Dostojevski haar nog steeds naar Siberië verbannen. Drayer zei het zo: "Het eindrapport riep gisteren, volkomen terecht, op tot diepgaand zelfonderzoek. Nu nog hopen dat die boodschap ook tot Nijmegen doordringt."
NB: ik bladerde door Stapels Ontsporing. Het boek is om gek van te worden. Maartje Somers beschreef goed hoe het de lezer heen en weer sleurt tussen medelijden met de aan applaus en succes verslaafde wetenschapsjunk en afgrijzen en plaatsvervangende schaamte die meer dan 300 pagina's 'ik ben een gek en een boef' oproepen. Pagina 235 trof me bijzonder. Daar beschrijft Stapel hoe hij, middelmatig onderzoeker van grappige niemendallen waarmee je de pers haalt, door zijn val ineens een wonderboy werd. Hij had het beter bij niemendallen kunnen laten. Of zou al die wetenschappelijke introspectie toch doordringen in Nijmegen? Dat zou sensationeel zijn én wat uithalen.
Fotocredits: detail cover 'Ontsporing', Foodlog Media
Dit artikel afdrukken
Doctorandus Diederik Stapel werd ultiem vernederd. Hij werd op staande voet ontslagen. Zijn professorstitel werd hem oneervol ontnomen door de Katholieke Universiteit Brabant. Zijn doctorsbul leverde zijn vrouw, namens hem, eervol in bij de Universiteit van Amsterdam. Er wordt nog bekeken of hij moet opdraaien voor de onderzoeksgelden die hem als onderzoeker werden toegekend.
De KNAW en de commissie Levelt zeiden, kort samengevat, 'dit nooit meer, want het schaadt het aanzien der wetenschap'. Levelt constateerde dat Stapel kon frauderen door gebrek aan kritiek.
Levelt spreekt harde woorden, maar maakt stinkende wonden. Stapel is de zondebok die de wetenschappelijk woestijn in wordt gestuurd in de hoop dat het kwaad nu bezworen is. Maar dat is niet zo. Het meurt verder.
Bas Heijne maakte een scherpe analyse in zijn NRC-column ('Applaus') van gisteren, waarin hij de vloer aanveegde met de schijnscherpte waarmee de minister van Onderwijs en de fraudebezweerders vanuit de wetenschap de 'affaire Stapel' benaderden. Er moeten harde vragen worden gesteld, zegt hij. Harde vragen over een op vermaak en sensatie gerichte samenleving en de rol die deze factoren in de vorm van onderhoudende science fiction zijn gaan spelen in de echte wetenschap. Hij constateert dat hij die vragen niet hoort.
Elma Drayer vroeg zich donderdagmorgen in Trouw af hoe het toch zou zijn met Roos Vonk, de Nijmeegse hoogleraar die zichzelf met een Judaskus voor haar 'vriend Stapel' verschoonde van haar aandeel in de schuld. Gewaarschuwd en al, hield ze vol dat ze goed onderzoek naar buiten had gebracht. Daarmee toonde ze zich volkomen incompetent. Een integriteitscommissie en het bestuur van de Radboud Universiteit besloten haar te handhaven. Pikant, want ten overstaan van het gehele Nederlandse volk had ze op radio en TV getuigd van het feit dat ze minder verstand van basale statistiek heeft dan een gemiddelde HAVO-scholier zou moeten hebben. Toch ontkwam ze. "Ik wil me nu weer richten op de toekomst en op de inhoud van ons vak, en op constructieve bijdragen aan de wetenschap", zei ze. En dat mocht ze, terwijl duidelijk was dat ze daar intellectueel te kort voor schiet en dat haar wetenschappelijk werk gebaseerd is op ... ja, waarop?
Stapel schreef een boek waarmee hij zichzelf neerzet als een pathologische applauszoeker die verwerd tot een leugenaar. Het kwam tegelijk met het rapport van Levelt in de pers. Hij signeert dezer dagen in boekhandels. Youp - de nar die weet wat applaus is - zei het misschien het meest onbeschaamd: "Iedereen is Stapel". Alles kan, als het de adrenaline maar laat stromen. Dat is een mooie relativering, al lijdt de scherpe cultuurkritiek van Heijne een beetje onder die van de nar.
In Dostojevski's roman Misdaad en Straf (aanvankelijk vertaald als 'Schuld en Boete') vindt de hoofdpersoon aanvankelijk dat hij recht heeft op zijn misdaad. Uiteindelijk realiseert hij zich dat hij geen eigen rechter mag spelen. Als zijn misdaad uitkomt, kan hij niet langer persoonlijk boete doen in de vorm van de wroeging die hij ervaart, maar wordt zijn schuld omgezet in een straf. Hij wordt verbannen naar Siberië voor de moorden die hij heeft gepleegd.
Stapel - zo schreef ik hier destijds al - is een pathologische leugenaar die eerder hulp had moeten zoeken. Zijn omgeving van sociaal-pyschologische collega's bleek te incompetent om zijn bedrog en psychologische stoornis door te hebben. Hoewel ongelofelijk, is dat iets dat kan gebeuren. Maar nu Vonk. Dat is een dame die zich moreel superieur acht en wetenschap wilde misbruiken. Links- of rechtsom. In zijn roman over deze 21 eeuwse affaire zou Dostojevski haar nog steeds naar Siberië verbannen. Drayer zei het zo: "Het eindrapport riep gisteren, volkomen terecht, op tot diepgaand zelfonderzoek. Nu nog hopen dat die boodschap ook tot Nijmegen doordringt."
NB: ik bladerde door Stapels Ontsporing. Het boek is om gek van te worden. Maartje Somers beschreef goed hoe het de lezer heen en weer sleurt tussen medelijden met de aan applaus en succes verslaafde wetenschapsjunk en afgrijzen en plaatsvervangende schaamte die meer dan 300 pagina's 'ik ben een gek en een boef' oproepen. Pagina 235 trof me bijzonder. Daar beschrijft Stapel hoe hij, middelmatig onderzoeker van grappige niemendallen waarmee je de pers haalt, door zijn val ineens een wonderboy werd. Hij had het beter bij niemendallen kunnen laten. Of zou al die wetenschappelijke introspectie toch doordringen in Nijmegen? Dat zou sensationeel zijn én wat uithalen.
Fotocredits: detail cover 'Ontsporing', Foodlog Media
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 3 augustus krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 3 augustus krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Stapel is allesbehalve naïef!! He's a real con man. Lees zijn boek en vervolg ajb niet steeds je eigen hang ups. Foodlog weet inmiddels ruimschoots wat je van Fresco vindt.
3 Dec 2012 - 21:22 #26@Dick, ik ben en was on topic.
Quote " Sociale wetenschappen worden gevormd door die takken van wetenschap die betrekking hebben op de mens in zijn sociale omgeving.
In Nederland worden deze wetenschappen verder onderverdeeld in maatschappijwetenschappen en gedragswetenschappen.
Die wetenschap in die quote wordt steeds minder, en zal steeds minder relevantie krijgen.
Zie het als een patient die vroeger naar de dokter ging, en ja en amen zei.
Of de lokale idioot die priester werd en zo gezag "had"maar vooral gezag automatisch kreeg.
Plus sociale wetenschap is de plek van onzekerheid en onkunde mede omdat de tijd nu sneller gaat.
Vroeger ging iets langzamer en kon je een statement geven die in lijn lag met de verwachting als je observeerde, en zo kon de sociaal wetenschapper iets van vertrouwen krijgen en uitstralen.
Nu gaat alles sneller en ligt de wereld opener en is de reikwijdte van je omgeving die iedereen ervaart groter.
En ik denk dat de wetenschappers zelf dit nooit goed kunnen observeren, omdat ze zelf te onzeker zijn over hen self en door de snelheid van veranderingen dat ze zelf niet eens kunnen bijhouden, laat staan de sociaal wetenschapper uit gaan uithangen dmv gezag en wetensschappelijke vragen lijstjes, ok wtenschappelijke meta-iets.
Fresco is als hoogleraar duurzaamheid is fake, ze volgt al jaren een politieke agenda, terwijl je als hoogleraar duurzaamheid pal zou moeten staan voor diversiteit en biodiversiteit en heel zorgvuldig veranderingen zou moeten ontvangen als een mogelijkheid met een zorgvuldige benadering.
Duurzaamheid = Compassie.
Maw je kunt wel praten over sociale wetenschap en politieke keuzes en richting.
Dit is exsact wat Fresco doet, sociaal de boel manipuleren door de wetenschapper uit te hangen, maar tevens gewetensloos en gevoelloos mono culturen bepleiten en de marionet uit te hangen van multinationals en banken.
Fresco is in vergelijking met andere sociale wetenschappers meer een politieke en sociale wetenschapper dan wie dan ook.
Zei is nog veel, veel, veel erger als de naïefe Stapel.
Wat is het lastig om mensen op een onderwerp te houden. Ik geef het op. Geen beginnen aan. Eens overigens met Hendrik.
Het probleem met Fresco ligt bij ons zelf. Wij dichten haar expertise toe op terreinen waar ze dat overduidelijk niet heeft. Patrick heeft moeite met haar vlucht naar voren en droomt van een ander paradijs. Dat lijkt mij niet voldoende om haar af te schieten.
Met alle respect, Dick:
Fresco's expertise staat buiten kijf.
Feit is ook dat ze zeer veel petten opheeft en veel politieke uitspraken doet.
Zij maakt op grote schaal en diverse podia politiek gebruik van haar academische expertpositie. Haar politieke opponenten zouden dat ook misbruik kunnen noemen, juist vanwege die vele rollen.